W Polsce istnieje wiele obszarów, w których obywatele niekoniecznie są w pełni szczerzy wobec urzędów skarbowych. choćby czujne oko fiskusa nie zawsze wychwyci dorabianie "na czarno", korzystanie z usług bez faktury czy niezarejestrowaną sprzedaż. Nierzadko to sami obywatele decydują się na zgłoszenie tych nieprawidłowości. Wiadomo, kto najczęściej informuje o zauważonych nadużyciach.
Fala donosów. Skarbówka przyjmuje dziesiątki tysięcy zgłoszeń rocznie
Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) umożliwia zgłoszenie przypadków podatkowych nadużyć dzięki telefonu, elektronicznego formularza, mailowo oraz tradycyjną pocztą. Numer 800 060 000 działa całodobowo, a urzędnicy bacznie analizują także informacje przesyłane przez internet. "Każda otrzymana informacja jest szczegółowo analizowana i wykorzystywana w odpowiedni sposób" - zapewnia KAS.
Dochody "na czarno". Kto na kogo donosi?
W 2023 roku zgłoszeń do skarbówki było około 46 tys. - informuje "Fakt", co daje ponad 120 zgłoszeń dziennie. Najwięcej pochodzi z województwa mazowieckiego (około 18 tys.), Dolnego Śląska (niecałe 7,4 tys.) oraz Małopolski (4,6 tys. powiadomień).
ZOBACZ: Emeryci odzyskają niemałe pieniądze. Skarbówka ujawnia, kiedy ruszą wypłaty
Z analizy wynika, iż najczęściej informują o nieprawidłowościach osoby bliskie, a także partnerzy handlowi, czyli:
- kontrahenci, którzy donoszą na prowadzących działalność gospodarczą,
- kupujący zgłaszający sprzedawców,
- pracownicy informujący o nieprawidłowościach po stronie swoich pracodawców,
- byli małżonkowie składający doniesienia na swoich byłych partnerów,
- członkowie rodziny donoszący na innych krewnych.
Co jest zgłaszane? To różnorodne przypadki nadużyć, takie jak prowadzenie działalności gospodarczej "na czarno", zatrudnianie osób bez umowy, wynajmowanie nieruchomości bez odprowadzania należnego podatku czy niewystawianie faktur, paragonów lub rachunków.
Rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Lublinie, Michał Deruś, w rozmowie z "Faktem" zauważył, iż te donosy mają różnorodny charakter i wynikają ze "złożoności społecznych i gospodarczych" sytuacji. Z kolei Magda Kobos z krakowskiej IAS zwróciła uwagę, iż wiele zgłoszeń pochodzi od członków rodzin lub bliskich znajomych.
Sygnały do skarbówki. Wiadomo, kiedy pojawiają się najczęściej
Zgłoszenia o nieprawidłowościach trafiają do skarbówki najczęściej w marcu i kwietniu, co może być związane z rocznymi rozliczeniami podatkowymi. W tym czasie zgłaszane są m.in. przypadki braku PIT-u od pracodawcy. Na Podhalu natomiast, jak powiedziała "Faktowi" Magda Kobos, donosy najczęściej pojawiają się w trakcie ferii, długich weekendów oraz wakacji.
ZOBACZ: Ostatnie dni na decyzję. Możliwe niemal 3 tys. zł zwrotu z podatku
W Polsce temat zgłaszania nieprawidłowości podatkowych nadal budzi kontrowersje i często jest traktowany jako donosicielstwo. Krajowa Administracja Skarbowa podkreśla jednak, iż ograniczenie przestępczości podatkowej skutkuje większymi wpływami do budżetu państwa, które następnie są przeznaczane na rozwój infrastruktury, służbę zdrowia, edukację czy wydatki publiczne.
Urzędnicy KAS zaznaczają, iż każda informacja o ewentualnych nadużyciach jest dla nich cenna. Apelują do obywateli, aby nie zostawiali takich informacji dla siebie i zgłaszali je odpowiednim służbom.