22 godzin temu
Sprawa dotyczyła oskarżenia osoby odpowiedzialnej w spółce za regulowanie zobowiązań podatkowych w związku z art. 9 § 3 KKS, który nakłada odpowiedzialność za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe na tego, kto zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, innej osoby. Spółka zalegała z zapłatą podatku VAT za trzy miesiące: wrzesień, październik i listopad 2022 roku, w łącznej kwocie ponad 93 tys. zł. Oskarżona uregulowała jedynie część należności za wrzesień, natomiast za październik i listopad nie wpłaciła podatku w ogóle.
Kluczowym momentem było jednak zajęcie przez urząd skarbowy rachunków bankowych spółki, które uniemożliwiło oskarżonej dalsze regulowanie zaległości. Pomimo tej sytuacji, Sąd Rejonowy uznał, iż oskarżona popełniła wykroczenie skarbowe z uwagi na fakt uporczywego niewpłacania podatku VAT w terminie.
Głównym problemem w sprawie była ocena, czy niewpłacenie podatku przez oskarżoną spełniało kryterium „uporczywego niewpłacania podatku” w rozumieniu art. 57 § 1 KKS. Ustawa nie zawiera bowiem definicji legalnej tego sformułowania. Stąd Sąd Okręgowy rozpatrując sprawę, odwołał się do orzeczeń Sądu Najwyższego, zgodnie z którymi uporczywość może mieć formę cyklicznego, wielokrotnego niepłacenia podatku w terminie albo jednorazowego, ale długotrwałego zaniechania płatności podatku.
W niniejszej sprawie jednak niewpłacenie podatku nie wynikało z lekceważenia obowiązku, ale z niemożności dysponowania środkami, które zostały zajęte przez urząd skarbowy. Zaledwie kilka dni po uiszczeniu przez oskarżoną części podatku za wrzesień oba rachunki bankowe spółki zostały zajęte w celu zabezpieczenia innych zaległości. Z uwagi na ten fakt oskarżona nie mogła uiścić pozostałej części podatku za wrzesień, a także za kolejne dwa miesiące.
Sąd Okręgowy uniewinnił oskarżoną wskazując, iż działania organów skarbowych były niespójne, ponieważ z jednej strony oczekiwano od oskarżonej terminowej zapłaty podatku, a z drugiej strony uniemożliwiono jej realizację tego obowiązku poprzez zajęcie rachunków bankowych spółki. W ocenie Sądu Okręgowego okres pomiędzy częściową zapłatą podatku za wrzesień, a zajęciem rachunków przez organ był zbyt krótki, aby uznać go za przypadek uporczywego niepłacenia podatku. Ponadto Sąd nie zgodził się ze stanowiskiem fiskusa, iż spółka powinna przewidzieć skutki decyzji o zabezpieczeniu majątku spółki i dokonać wpłat podatku z wyprzedzeniem. Zdaniem Sądu, takie założenie byłoby oderwane od realiów gospodarczych, w których funkcjonowała spółka, zwłaszcza iż jej sytuacja finansowa zależała od zmiennych okoliczności.
Podsumowując powyższe, Sąd uznał, iż opóźnienia w zapłacie wynikały z czynników niezależnych od woli oskarżonej, w tym z decyzji urzędu skarbowego o zajęciu rachunków, które skutecznie uniemożliwiły spółce dalsze regulowanie należności.
Komentarz
Choć sprawa zakończyła się uniewinnieniem oskarżonej, jej przebieg pokazuje, jak ważne jest, by organy skarbowe podejmowały działania proporcjonalne do rzeczywistych okoliczności i potrzeb. Zajęcie rachunków przez fiskus może sprawić, iż przedsiębiorca zostaje postawiony w sytuacji, w której nie jest w stanie wypełnić swoich obowiązków podatkowych, mimo chęci i zamiaru ich uregulowania. Niniejszy przypadek stanowi przypomnienie, iż organy skarbowe powinny dokładniej analizować faktyczny stan rzeczy, zanim zdecydują się na oskarżenie przedsiębiorcy o wykroczenie skarbowe.
Wyrok SO Warszawa-Praga w Warszawie z 2.10.2025 r., VI Ka 784/25
