Nowe obostrzenia w ramach walki z pandemią COVID19
– komentarz do nowego rozporządzenia rady ministrów
czyli: GDZIE NIE TRZEBA NOSIĆ MASECZEK?
UWAGA PONIŻSZA ANALIZA STANU PRAWNEGO SPORZĄDZONA PRZEZ WSPÓPRACOWNIKA NASZEJ KANCELARII PRAWNEJ UWZGLĘDNIAŁA STAN PRAWNY NA 9 PAŹDZIERNIKA 2020r., ten jednak uległ zmianie – najważniejsze zmiany obowiązujące od 16 października 2020r. zgodnie z nowym rozporządzeniem to:
- zwolnienie z obowiązku zakładania maseczek generalnie wszelkich osób podróżujących wspólnie samochodem
- zniesienie zwolnienia dla uprawiających sport rekreacyjnie (w tym rowerzystów czy biegaczy), aktualnie zwolnieni z obowiązku noszenia maseczek są osoby uprawiające sport w ramach współzawodnictwa sportowego, zajęć sportowych lub wydarzeń sportowych
W ostatnich paru dniach sytuacja związana z pandemią koronawirusa w Polsce uległa drastycznemu pogorszeniu. Liczba nowych, zdiagnozowanych zarażonych przekracza na ten moment cztery tysiące każdego dnia. I wbrew zapewnieniom rządzących gwałtownie wzrasta. Zgodnie z zapowiedziami nowe rozporządzenie zostało wydane i obowiązuje od soboty 10 października 2020 r. Znajomość jego treści ma szalenie istotne znaczenie z dwóch względów. Po pierwsze, przepisy rozporządzenia mają niebagatelny wpływ na nasze codzienne funkcjonowanie w rzeczywistości pandemii koronawirusa. Po drugie, zgodnie z zapowiedziami rządu, również od 10 października, na terenie całego kraju została ogłoszona tak zwana żółta strefa (z wyjątkiem powiatów zaliczonych to tzw. strefy czerwonej), co wynika z gwałtownego wzrostu liczby zakażeń. Tym samym przepisy przewidziane dla obszaru żółtego, nie dotyczą już osób znajdujących się w określonych, pojedynczych powiatach, a wszystkich zamieszkujących teren Rzeczypospolitej.
Z tych właśnie względów należy uważnie przyjrzeć się założeniom nowego rozporządzenia. W pierwszej kolejności trzeba wskazać, iż wydane zostało nowe rozporządzenie, nie zaś po raz kolejny zmienione rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. Wynika to z konieczności zachowania czytelności powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Z tych samych względów wykaz powiatów zaliczanych do czerwonej strefy stanowi załącznik do rozporządzenia. Jednak jak przyznają autorzy projektu, rozporządzenie w dużej mierze powtarza obostrzenia wprowadzone rozporządzeniem z dnia 7 sierpnia 2020 r. Bez zmian pozostaną zatem takie kwestie jak zasadnicze kryteria przeprowadzenia testów w celu stwierdzenia, czy osoba jest chora na COVID-19, zasady przekraczania granic, czy na przykład obowiązek dezynfekcji rąk w sklepach. Co zatem ulegnie zmianie i na co zwrócić tym samym w najbliższych dniach szczególną uwagę.
Problem maseczek, czyli obowiązek zasłaniania ust i nosa.
Nakaz noszenia maseczek wywołuje w przestrzeni publicznej głośną i nierzadko agresywną dyskusję, czemu wyraz dają chociażby tzw. kłótnie o maseczki jak te – pomiędzy wicemarszałkiem Sejmu Ryszardem Terleckim a posłami Konfederacji podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, co zbulwersowało część opinii publicznej. Zostawiając jednak na boku spory natury politycznej, w trosce o nasze wspólne zdrowie, należy się skupić na tym jak obowiązujące (mające obowiązywać) przepisy regulują kwestię zasłaniania ust i nosa, nie zaś na ich zasadności
Nowe rozporządzenie wprowadza obowiązek zasłaniania ust i nosa (noszenia maseczek albo przyłbic) zarówno w strefie czerwonej jak i żółtej. Oznacza to wprowadzenie takiego obowiązku na terenie całego kraju. Maseczki trzeba zatem będzie nosić nie tylko w sklepach, czy pojazdach komunikacji zbiorowej, ale także na ulicach, czyli potocznie mówiąc w miejscach publicznych.
De facto wszędzie w codziennym funkcjonowaniu.
Nasuwa się zatem pytanie, gdzie maseczek nosić nie trzeba będzie. Zwłaszcza w sytuacji, gdy do rangi żółtej strefy podniesione zostanie terytorium całego kraju, ich noszenie w trakcie np. wypoczynku na plaży zostało uznane za przesadnie uciążliwe. Warto się zatem zastanowić:
Gdzie (nie ryzykując ani zdrowia, ani obowiązku zapłaty wysokiego mandatu) bez zasłoniętych ust i nosa można korzystać ze świeżego powietrza?
Do tej pory z obowiązku noszenia maseczek zwolnieni byliśmy znajdując się w lasach. Teraz lista miejsc została poszerzona o miejsca, co do których słusznie stwierdzono, iż mają one charakter zbliżony do lasów. Obowiązku zasłaniania ust i nosa w miejscach publicznych nie stosuje się w przypadku:
1) pojazdu samochodowego, w którym przebywają lub poruszają się: co najmniej jedna osoba albo jedna osoba z co najmniej jednym dzieckiem, o którym mowa w pkt 2;
2) dziecka do ukończenia 5. roku życia;
3) osoby, która nie może zakrywać ust lub nosa z powodu:
a) całościowych zaburzeń rozwoju, zaburzeń psychicznych, niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim,
b) trudności w samodzielnym zakryciu lub odkryciu ust lub nosa;
4) osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach, zakładach, obiektach, placówkach i targowiskach (straganach), o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c i d, z wyjątkiem osoby wykonującej bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów w czasie jej wykonywania;
5) kierującego środkiem publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym lub pojazdem samochodowym wykonującym zarobkowy przewóz osób, o ile operator publicznego transportu zbiorowego albo organizator tego transportu w rozumieniu odpowiednio art. 4 ust. 1 pkt 8 i 9 tej ustawy albo przedsiębiorca wykonujący działalność w zakresie zarobkowego przewozu osób zapewniają oddzielenie kierującego od przewożonych osób w sposób uniemożliwiający styczność w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi; Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 1758
6) kierującego statkiem, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, o ile urządzenie sterowe znajduje się w osobnym pomieszczeniu albo armator statku zapewni oddzielenie kierującego od przewożonych osób w sposób uniemożliwiający styczność w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
7) kierowców wykonujących przewozy drogowe w załodze;
8) sprawującego kult religijny podczas jego sprawowania;
9) żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych, a także funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, wykonujących zadania służbowe, stosujących środki ochrony osobistej odpowiednie do rodzaju wykonywanych czynności;
10) osoby, której miejscem stałego lub czasowego pobytu są budynki użyteczności publicznej przeznaczone na potrzeby wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, chyba iż zarządzający takim budynkiem postanowi inaczej;
11) sędziego, trenera oraz osoby uprawiającej sport w ramach współzawodnictwa sportowego, zajęć sportowych lub wydarzeń sportowych, o których mowa w § 6 ust. 13;
12)
osoby przebywającej na terenie lasu, parku, zieleńca, ogrodu botanicznego, ogrodu zabytkowego, rodzinnego ogródka działkowego albo plaży;
13) jazdy konnej;
14) personelu lotniczego przebywającego w kabinie pilota;
15) uczniów i dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym oraz osób zatrudnionych w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oświatowej – na ich terenie, chyba iż kierujący takim podmiotem postanowi inaczej.
Obowiązku noszenia maseczki nie stosuje się również podczas zawierania małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed duchownym.
Odkrycie ust i nosa jest możliwe także w przypadku:
1) konieczności identyfikacji lub weryfikacji tożsamości danej osoby, a także w związku ze świadczeniem danej osobie usług, o ile jest to niezbędne do ich świadczenia;
2) umożliwienia komunikowania się z osobą doświadczającą trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się;
3)
spożywania posiłków lub napojów w lokalu, ogródku gastronomicznym, wydzielonej strefie gastronomicznej, o których mowa w § 30 ust. 1 pkt 4;
4) spożywania posiłków lub napojów po zajęciu miejsca siedzącego w pociągu objętym obowiązkową rezerwacją miejsc, w tym posiłków i napojów wydawanych na pokładzie pociągu.
Jak wiadomo największe ryzyko zarażenia się koronawirusem, który rozprzestrzenia się drogą kropelkową stanowią skupiska ludności. Należy zatem przyjrzeć się ograniczeniom dla sytuacji, w których siłą rzeczy gromadzi się większa liczba osób.
Rozporządzenie wprowadza ograniczenie w liczbie osób, które mogą brać udział w weselach, uroczystościach komunijnych lub związanych z chrzcinami, stypach i innych przyjęciach okolicznościowych. Liczba ta uzależniona jest o klasyfikacji obszaru do strefy żółtej lub czerwonej.
– dla strefy czerwonej jest to 50 osób,
– dla strefy żółtej jest to 75 osób,
– na pozostałym obszarze jest to 100 osób.
Liczby te nie obejmują osób obsługujących te spotkania, w tym przede wszystkim kelnerów, kucharzy i pozostałej obsługi cateringu.
Nowe przepisy przewidują też ograniczenie działalności lokali gastronomicznych na terenie czerwonej strefy. Zgodnie z projektem rozporządzenia, te mogłyby być otwarte tylko w godzinach od 6.00 do 22.00. Ograniczenie to ma nie dotyczy dostawy
żywności i produktów wydawanych na wynos.
Nowe przepisy będą bardzo dotkliwe dla prowadzących dyskoteki i kluby nocne. Zgodnie ze wskazaniami policji rząd zdecydował się zakazać prowadzenia takiej działalności aż do odwołania. Rozwiązanie to może budzić wątpliwości z punktu widzenia jego zgodności z Konstytucją. Godzi się bowiem w konstytucyjną zasadę swobody działalności gospodarczej dzięki aktu podustawowego jakim jest rozporządzenie.
Bardzo istotne w kontekście minimalizowania ryzyka zakażenia w dużych skupiskach ludzi są też zmiany obejmujące organizację zgromadzeń publicznych. Zgodnie z założeniami przedstawianymi w omawianym projekcie nie tylko ich liczebność ma być ograniczona, ale także odległość pomiędzy zgromadzeniami ma wynosić co najmniej 100 m.
Ważną zmianą, mającą wpływ na nasze codzienne funkcjonowanie jest przywrócenie obowiązku przedstawienia na żądanie policji (lub straży gminnej) zaświadczenia lekarskiego lub innego dokumentu, który poświadczałby okoliczności zwalniające z obowiązku noszenia maseczek. Trzeba w tym miejscu zresztą podkreślić istotną zmianę w stanowisku policji (która była zaangażowana w przygotowanie tego projektu wraz z Ministerstwem Zdrowia). Cechuje się ono znaczną stanowczością i zwiększonym rygoryzmem. Zgodnie z przytoczonymi przez komendanta głównego policji statystykami 80% reakcji na łamanie przepisów „antycovidowych” stanowią pouczenia, zaś 20% sankcje finansowe. Policja postuluje odwrócenie tej tendencji wobec stale rosnącej liczby zakażonych, w celu większej mobilizacji społeczeństwa do przestrzegania prawa.
Ważne zmiany dotyczą także organizacji tzw. turnusów rehabilitacyjnych. Ich realizacja będzie możliwe tylko wobec uprzedniego uzyskania negatywnego testu na obecność koronawirusa SARS-CoV-2 zarówno przez uczestnika turnusu, jak i jego opiekuna.
O pewnym „złagodzeniu” przepisów można z kolei mówić w kontekście zasad przyjmowania do hospicjów i na oddziały medycyny paliatywnej. Pacjent, nie będzie musiał przedstawiać testu diagnostycznego przed przyjęciem do hospicjum lub na oddział, o ile ze względu na jego stan zdrowia konieczne jest pilne przyjęcie go pod opiekę. W takich sytuacjach test będzie wykonywany już po przyjęciu pacjenta, ze środków publicznych. Wydaje się to być istotne dla kształtowania spójnej polityki, która za zasadniczy cel stawia sobie dobro i zdrowie obywateli.
Wprawdzie ostatecznej oceny rozporządzenia będzie można dokonać dopiero po opublikowaniu jego treści, jednak widać wyraźnie, iż rząd decyduje się zaostrzyć obostrzenia w związku z pogarszającą się w Polsce sytuacją epidemiczną. Służyć temu ma przede wszystkim wspomniane we wstępie uznanie całego terytorium Rzeczypospolitej, jako obszaru żółtego. Jednak niezależnie od tempa zmian i treści obowiązujących przepisów prawa wszyscy musimy cechować się dużą odpowiedzialnością i samodyscypliną. Zasłanianie ust i nosa, utrzymywanie dystansu i częsta dezynfekcja, choć bywają uciążliwe, na ten moment są jedynym powszechnie dostępnym środkiem walki z koronawirusem. Ważne, by w trosce o wspólne zdrowie przestrzegać tych zasad. Jako zespół Kancelarii Prawnej, także życzymy wszystkim państwu zdrowia i szybkiego powrotu do normalności, mimo nienapawających optymizmem statystyk. Ale to wymaga od nas wszystkich rozsądku i dbałości o nasze wspólne bezpieczeństwo.
Kto nie nosi, ten roznosi! – ten slogan dziś jeszcze wydaje się przesadą, ale wszystko wskazuje na to iż za kilka dni na ustach będziemy mieli go wszyscy. Znacznie lepiej mieć bowiem na ustach choćby radykalne hasło, niż w ustach plastikową rurkę.
Maciej Bujalski
Członek Zespołu
KancelariaKlodzinski.pl
Zapraszamy do zadawania pytań w komentarzach
3 lat temu
