2 godzin temu
Służba na morzu wymaga nie tylko wysokich kwalifikacji, ale także odporności psychicznej, dyscypliny i gotowości do działania w każdych warunkach. Funkcjonariusze Pomorskiego Dywizjonu Straży Granicznej codziennie mierzą się z zadaniami, które łączą elementy nawigacji, interwencji, ratownictwa i inspekcji statków. W rozmowie z chor. szt. SG Sebastianem Grzesiakiem pytamy o realia ich pracy, proces szkolenia oraz najtrudniejsze wyzwania stojące przed załogami jednostek pływających.
Chor. szt. SG Sebastian Grzesiak, Dowódca Jednostki Pływającej w Pomorskim Dywizjonie Straży Granicznej w Świnoujściu Morskiego Oddziału Straży Granicznej. Urodzony w 1982 roku. Absolwent IV Liceum Ogólnokształcącego w Ostrowie Wielkopolskim. Ukończył Akademię Morską w Szczecinie z tytułem inż. nawigacji, specjalność Transport Morski. Absolwent studiów magisterskich Uniwersytetu Szczecińskiego na kierunku Bezpieczeństwo Narodowe. Od 2003 roku funkcjonariusz Morskiego Oddziału Straży Granicznej w Pomorskim Dywizjonie SG w Świnoujściu, a od 1 stycznia 2016 roku służy jako Dowódca Jednostki Pływającej kat. II.
Jak w praktyce wygląda typowy dzień służby załogi jednostki pływającej Straży Granicznej?
Funkcjonariusze wchodzący w składy załóg jednostek pływających objęci są systemem załogowym, taki system pracy definiuje ściśle określony rozkład dnia każdej jednostki pływającej. jeżeli mówimy o „typowym” dniu można go opisać w dużym skrócie w kilku punktach niezmiennych każdego dnia służby, kiedy to funkcjonariusze są w gotowości do podjęcia działań na Polskich Obszarach Morskich. Poranna toaleta, śniadanie to dopiero początek dnia załogi jednostki, podniesienie bandery zgodnie z ceremoniałem odbywa się o godzinie 08.00.
Następnie funkcjonariusze wykonują szereg czynności z zakresu obsługi jednostki pływającej, których celem jest utrzymanie jednostki oraz urządzeń w stałej gotowości do podjęcia działań. Ważnym elementem jest szkolenie członków załóg, które odbywa się w każdej wolnej chwili, mówimy o szkoleniach ogólnookrętowych, SAR jak i specjalistycznych ukierunkowanych na poszczególne działy czy specjalizację, w jakiej szkolimy poszczególnych funkcjonariuszy wchodzących w skład grupy kontrolnej.
Dużą część dnia skupiamy również na doskonaleniu umiejętności manewrowania jednostką czy szeroko pojętą nawigację taktyczną. W większości przypadków dzień kończymy w późnych godzinach popołudniowych pozostawiając resztę dnia na możliwość samokształcenia czy rozwoju zainteresowań funkcjonariuszy.
W jakich obszarach ta służba jest dziś najbardziej wymagająca?
Funkcjonariusze pełniący służbę na Polskich Obszarach Morskich skupiają się w głównej mierze na rozpoznawaniu, zapobieganiu i wykrywaniu przestępstw granicznych oraz przestępstw skarbowych, a także wykroczeń granicznych oraz wykroczeń skarbowych.
Niemniej jednak, z uwagi na szerokie uprawnienia Straży Granicznej wynikające z innych aktów prawnych, zobligowani są do posiadania szerokiej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa żeglugi, ochrony środowiska, rybołówstwa, ochrony infrastruktury krytycznej, ochrony zabytków czy eksploracji i badań dna morskiego.
Tak szeroki zakres wiedzy oraz kompetencji podczas kontroli/inspekcji statków to jeden z kluczowych i najtrudniejszych elementów codziennej pracy, z jakim funkcjonariusze wchodzący w skład załóg jednostek pływających muszą się zmierzyć.
Czy da się przygotować psychicznie do działania w trudnych lub kryzysowych sytuacjach na morzu?
Okres adaptacji, jakiemu poddani są wszyscy nowo przyjęci funkcjonariusze pozwala na wdrożenie szeregu szkoleń oraz ćwiczeń mających na celu podniesienie kwalifikacji oraz przygotowanie funkcjonariusza do działania w trudnych czy kryzysowych sytuacjach. Morze to żywioł, który każdego dnia stawia przed nami nowe, różne każdego dnia wyzwania, patrolowanie Polskich Obszarów Morskich, kontrola jednostki pływającej, czy ochrona infrastruktury krytycznej nigdy nie jest taka sama.
Długotrwały okres szkoleń oraz cykliczne ćwiczenia, w jakich nasi funkcjonariusze biorą udział pozwalają nam na przygotowanie załogi do działania w trudnych warunkach. Wykorzystanie pełnego wachlarzu uprawnień, jaki posiadają funkcjonariusze załóg jednostek pływających podczas rejsu patrolowego często wymusza na nich również potrzebę szybkiego zdecydowanego działania w stosunku do innych jednostek pływających, które naruszają przepisy. Świadomość posiadanych uprawnień w połączeniu z długotrwałym procesem szkolenia podpartym praktycznymi ćwiczeniami z zatrzymania i kontroli statków pozwala funkcjonariuszom na odpowiedzialne i profesjonalne wykonywania zadań choćby w sytuacjach kryzysowych.
oplus_3145760Jak przebiega proces szkolenia funkcjonariuszy przeznaczonych do służby na jednostkach pływających?
Proces szkolenia zaczyna się już w pierwszych dniach służby każdego nowo przyjętego funkcjonariusza. Jest realizowany poprzez ośrodki szkolenia czy Wyższą Szkołę Straży Granicznej. Po ukończeniu szkolenia w ośrodkach Straży Granicznej funkcjonariusze trafiają do jednego z dwóch Dywizjonów Straży Granicznej (Pomorskiego Dywizjonu Straży Granicznej w Świnoujściu lub Kaszubskiego Dywizjonu Straży Granicznej w Gdańsku), gdzie następnie rozpoczynają ukierunkowane specjalistyczne szkolenie z zakresu odpowiedzialności na zajmowanym stanowisku.
Pierwszym etapem jest szkolenie z zakresu obowiązków stanowiskowych na danej jednostce pływającej, na której funkcjonariusz będzie pełnił służbę – składa się na to szkolenie z zakresu obsługi jednostki, praktyczne wykorzystanie sprzętu oraz szkolenie specjalistyczne mające na celu przygotowanie funkcjonariusza do kontroli statków.
W chwili, kiedy funkcjonariusz uzyska uprawnienia do wykonywania zadań jako członek załogi jednostki pływającej SG, rozpoczyna się drugi etap szkoleń, w jakich nasi funkcjonariusze biorą udział. Są to specjalistyczne szkolenia grup kontrolnych, obejmują one między innymi taktyki i techniki interwencji, szkolenie z manewrowania jednostką SG, abordaż, szkolenie prawne oraz praktyczne wykonywanie dokumentacji pokontrolnej statku.
Ponadto wszyscy członkowie załóg jednostek pływających przechodzą cykliczne szkolenia zgodne z konwencją STCW, kierowani są również na szkolenia specjalistyczne, między innymi Kwalifikowana Pierwsza Pomoc, Kursy Sterników Motorowodnych czy wszelkiego rodzaju kursy mające na celu podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz budowanie kompetencji.
Co z Pana doświadczenia jest najbardziej wymagające w służbie na morzu?
Największym wyzwaniem na morzu jest zdolność człowieka do sprawnego działania w trudnych warunkach atmosferycznych, morze to żywioł, który nigdy nie daje o sobie zapomnieć. Dobrego członka załogi cechują między innymi odpowiedzialność, dyspozycyjność, umiejętność pracy w zespole, odporność na stres, samodyscyplina, umiejętność działania w sytuacjach kryzysowych.
Natomiast jedną z głównych cech każdego funkcjonariusza wchodzącego w skład załogi jednostki pływającej jest „dzielność morska” – jest to cecha, która determinuje w głównej mierze czy jesteśmy w stanie podejmować sprawne działania zarówno podczas rejsów patrolowych, akcjach SAR czy wykonując czynności kontrolne w stosunku do jednostek pływających bez względu na stan morza.
fot: archiwum prywatne