Hieny cmentarne narażają się na surową odpowiedzialność karną. Nie ma znaczenia wartość zabranych zniczy.

Z okazji Wszystkich Świętych na cmentarzach pojawia się mnóstwo nowych zniczy i kwiatów. Jednak nie wszyscy chcą okazać szacunek zmarłym – niektórzy liczą na łatwy łup i okradają groby ze zniczy i kwiatów.

Hieny cmentarne plądrują cudze groby i zabierają z nich znicze, kwiaty, wazony. Najczęściej chodzi o łatwy zarobek ze sprzedaży ukradzionych ozdób.

Przyjrzymy się, jakie kary grożą za splądrowanie nagrobka.

Grób pilnie strzeżony

Kradzież znicza z grobu to nie błahostka – to grabież, która jest zawsze przestępstwem. Hiena naraża się na odpowiedzialność karną i sporo ryzykuje. O ile w typowej sytuacji zabranie cudzej rzeczy wartej mniej niż 800 zł jest tylko wykroczeniem, o tyle zabranie jej z grobu zawsze stanowi przestępstwo.

Do hien cmentarnych znajduje zastosowanie specjalny przepis Kodeksu karnego, umieszczony w rozdziale: “Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu”. To specyficzny rozdział grupujący przestępstwa wymierzone w dobro wspólnoty, w najrozmaitszych kontekstach.

• Cmentarz to specyficzne miejsce zasługujące na szczególną ochronę prawną.
• Rzeczy pozostawione na grobie nie mają jedynie wartości majątkowej, ale pełnią funkcje religijne i społeczne.
• Zapalony znicz przedłuża modlitwę. Bukiet kwiatów jest wyrazem pamięci o osobie zmarłej. Płyta nagrobna przykrywa miejsce spoczynku bliskich nam osób.
• Groby podlegają intensywnej ochronie prawnej przed złodziejami, którzy postanawiają wzbogacić się na cmentarzu.

Nie ma znaczenia cena znicza

Artykuł 262 § 2 k.k. stanowi: “Kto ograbia zwłoki, grób lub inne miejsce spoczynku zmarłego, podlega karze więzienia od 6 miesięcy do lat 8”.

Ograbienie grobu to nic innego jak kradzież, czyli zabranie w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej. Z perspektywy hieny cmentarnej nie ma znaczenia, do kogo należy znicz – ważne, iż jest to rzecz cudza.

• Każda rzecz pozostawiona na grobie, związana z funkcją grobu jako miejsca spoczynku osoby zmarłej, podlega ochronie prawnej przewidzianej w art. 262 k.k.
• Nie ma znaczenia wartość znicza czy kwiatów. Grobowa grabież nie jest przepołowiona na wykroczenie i przestępstwo, ale zawsze stanowi przestępstwo.
• Do zabrania z grobu cudzej rzeczy nie stosujemy ogólnych przepisów mówiących o kradzieży, ale specjalnie napisany na tę okazję art. 262 k.k.

Ochronie podlegają oczywiście również stałe elementy konstrukcyjne: krzyż, wazony, ławeczka, a choćby rośliny posadzone w ziemi obok pomnika. Przykładowo – wyrwanie z ziemi jałowców posadzonych przy grobie stanowi “ograbienie grobu” i jako takie podpada pod omawiany paragraf.

Dwa znicze – dwukrotnie surowsza kara

Co w przypadku osoby, która przychodzi na cmentarz z zamiarem ograbienia więcej niż jednego grobu, tak by uzbierać jak najwięcej łupów?

Hiena działająca ze z góry powziętym zamiarem, by ograbiać groby, realizuje znamiona czynu ciągłego z art. 12 § 1 k.k. Dwa lub więcej zachowań podjętych w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu uważa się za jedną, cmentarną grabież. Hiena poniesie odpowiedzialność karną jednorazowo za cały splądrowany cmentarz.

Popełnienie przestępstwa w warunkach czynu ciągłego drastycznie zwiększa sankcję grożącą za popełnioną grabież. Zgodnie z art. 57b k.k.:

“sąd wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia do podwójnej wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia“.

Nie pytajcie, czy to sensowna sankcja. Fakty są takie, iż za zabór dwóch zniczy z dwóch różnych grobów hienie cmentarnej grozi kara więzienia sięgająca 16 lat więzienia (podwojona górna granica 8 lat określona w art. 262 § 2 k.k.).

Zabór celem posprzątania

Rzecz jasna ograbienie grobu różni się od jego posprzątania. Gdy ktoś zabiera potłuczony znicz lub zwiędłe, stare kwiaty, by je wyrzucić na cmentarnym śmietniku, nie dopuszcza się grabieży, ale troski o godny wygląd miejsca spoczynku.

Trzeba więc odróżnić zabór znicza, by go wyrzucić, od zaboru cudzego znicza celem wyniesienia go z cmentarza lub postawienia na innym pomniku. Grabież dokonana przez hienę powinna cechować się niegodziwym zamiarem. “Dobry” zamiar nie powinien rodzić odpowiedzialności karnej.

Ściganie grabieży odbywa się z urzędu. Policja zawiadomiona o ograbieniu grobu powinna z urzędu starać się schwytać sprawcę.

Zachęcam do udostępniania linka do analizy w mediach społecznościowych. Portal Dogmaty Karnisty to zarejestrowane czasopismo, które możesz cytować również w klasyczny sposób w swoim tekście, piśmie procesowym lub uzasadnieniu wyroku. Skorzystaj z poniższego wzoru:

• M. Małecki, Hiena cmentarna surowo karana. Za zabór kwiatów choćby 8 lat więzienia, za wzięcie dwóch zniczy – do 16 lat za kratami, DogmatyKarnisty.pl z 31.10.2025