INFORMACJA O PRACACH KOMISJI SEJMOWYCH X kadencja w dniu 18 września 2025 r. nr 97/2025 (272)

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi /RRW/ na wyjazdowym posiedzeniu w Hali Kultury w Łomży rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat stanu polskiej branży mleczarskiej na przykładzie spółdzielni mleczarskich w województwie podlaskim.
Informację przedstawił zastępca dyrektora Departamentu Rynków Rolnych i Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Łukasz Goździk.
Dostępne analizy wskazują na wzrost w najbliższych latach zapotrzebowania na mleko i przetwory mleczne na świecie, przy jednoczesnym zachodzeniu procesów ograniczających ich podaż na rynku globalnym.
Mleko krowie jest jednym z głównych surowców rolnych. Jego udział w 2023 r. w globalnej i towarowej produkcji rolnictwa w Polsce wyniósł odpowiednio 16,8% i 19,1%, a poziom jego skupu systematycznie wzrasta (pomiędzy rokiem 2004 i 2024 udział skupu w produkcji mleka zwiększył się z 67,7% do 84,4%). Według danych GUS w 2022 r. produkcja mleka krowiego w Polsce osiągnęła poziom 15,2 mln ton, w 2023 r. wyniosła blisko 15,5 mln ton, a wstępne dane za 2024 r. wskazują, iż po raz pierwszy przekroczyła ona poziom 16 mln ton. Tym samym Polska zalicza się do jednego z głównym producentów mleka w Unii Europejskiej, a także na świecie.
W porównaniu z grudniem 2023 r., według danych GUS, pogłowie krów mlecznych w Polsce na 31 grudnia 2024 r. zmalało o 12,6% do 1960,3 tys. szt. Spadek pogłowia nie odbija się jednakże negatywnie na produkcji surowca mlecznego, gdyż jest rekompensowany wzrostem wydajności mlecznej krów.
Średnia wydajność mleka od krowy w Polsce stanowi w tej chwili ok. 90% średniej wydajności od krowy w UE. Zatem przez cały czas istnieje w naszym kraju pewien potencjał do dalszego zwiększenia poziomu produkcji mleka bez wzrostu pogłowia krów mlecznych, jednakże te możliwości nie są już tak duże jak w latach wcześniejszych.
Przy obecnym poziomie produkcji mleka, Polska jest krajem w pełni samowystarczalnym w zakresie surowca mlecznego.
Produkcja i przetwórstwo mleka, choć są obecne we wszystkich regionach kraju, nie rozkładają się jednolicie na obszarze Polski. Ponad 80% skupowanego w kraju surowca mlecznego produkowane jest w siedmiu województwach, głównie tych z północno-wschodniej i centralnej Polski (kujawsko-pomorskie, lubelskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, warmińsko-mazurskie i wielkopolskie), a przoduje w tym zestawieniu województwo podlaskie.
Ubiegły rok charakteryzował się w Polsce spadkiem pogłowia krów mlecznych o 12,6%. Za główne powody tej znaczącej redukcji, i to w okresie relatywnie dobrej koniunktury w mleczarstwie, uznaje się z jednej strony postępujące przemiany strukturalne w rolnictwie, w tym przede wszystkim niewystarczające zasoby części gospodarstw do przeprowadzania procesów dostosowawczych i modernizacyjnych w zakresie skali produkcji, z drugiej niekorzystne zjawiska demograficzne objawiające się starzeniem się wsi związanym z brakiem zastępców zainteresowanych przejmowaniem działalności produkcyjnej w rolnictwie.
Obecnie, w lipcu 2025 r., średnia cena skupu mleka w Polsce wynosi 224,55 zł/100kg i jest wyższa o 14,3% w ujęciu rocznym oraz o 19,8% od średniej ceny płaconej rolnikom przed dwoma laty. Analiza średnich miesięcznych cen skupu mleka w poszczególnych regionach kraju wskazuje, iż ceny płacone producentom mleka w makroregionie północnym stanowią przeważnie najwyższą składową ze wszystkich branych do wyliczenia średniej krajowej.
W posiedzeniu uczestniczyli: wicewojewoda podlaski – Michał Gąsowski, zastępca prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – Andrzej Borusiewicz oraz zastępca dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa – Lucjan Zwolak.