INFORMACJA O PRACACH KOMISJI SEJMOWYCH X kadencja w dniu 26 marca 2025 r. nr 38/2025 (213)

Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej /GMZ/ na wyjazdowym posiedzeniu w Uniwersytecie Morskim w Gdyni zapoznała się z prezentacją „Edukacja morska w dobie współczesnych wyzwań światowego shippingu” dotyczącą uniwersytetu.
Uniwersytet Morski w Gdyni to najstarsza państwowa uczelnia morska w kraju, jedna z największych w Europie. w tej chwili kształci 3600 studentów na 5 wydziałach, na 13 kierunkach w 57 specjalnościach, na studiach I i II stopnia oraz na studiach podyplomowych i doktoranckich. Dyplomy i certyfikaty morskie uczelni są uznawane na całym świecie. Absolwenci mogą podjąć pracę na statkach handlowych w żegludze międzynarodowej u dowolnego armatora bez konieczności nostryfikacji dyplomu. Przygotowuje kadry dla współczesnego shippingu – kształci specjalistów, którzy będą w stanie poradzić sobie z wyzwaniami, takimi jak: technologia, regulacje środowiskowe, zarządzanie flotą czy logistyka morska.

Komisja rozpatrzyła informację na temat rybactwa małoskalowego jako dziedzictwa kulturowego rejonu Północnych Kaszub – stan aktualny i przyszłość.
Rybołówstwo przybrzeżne (małoskalowe) to rybołówstwo, które jest prowadzone przez morskie i śródlądowe statki rybackie o długości całkowitej poniżej 12 m i niekorzystające z ciągnionych narzędzi połowowych oraz przez rybaków z brzegu, w tym zbieraczy skorupiaków.
W 2020 r. ze względu na złą kondycję stada zakazane zostały ukierunkowane połowy dorsza wschodniego, natomiast od 2022 r. zakazem tym objęte zostały również stada dorsza zachodniego, śledzia zachodniego i łososia. Ograniczenia te wynikają z konieczności umożliwienia odtwarzania i odbudowy ww. stad, znajdujących się w niezadowalającej kondycji. Przekłada się to na wysokość kwot połowowych jakie m.in. polscy armatorzy otrzymują co roku do odłowienia. Stan stad niektórych gatunków ryb Morza Bałtyckiego, w tym również stan stad ryb pelagicznych (śledzie, szproty), a tym samym związana z nim wysokość kwot połowowych ustalanych przez Radę UE, powoduje znaczne ograniczenie możliwości rozwoju komercyjnego rybołówstwa morskiego.
Aktualnie do rejestru statków rybackich wpisanych jest 699 statków rybackich (w tym 563 statki rybackie poniżej 12 m długości całkowitej, z czego 443 statki rybackie, które mogą prowadzić połowy na obszarze Morza Bałtyckiego). W portach rybackich w rejonie Kaszub Północnych zarejestrowanych jest 181 jednostek rybackich, z czego 60% to jednostki o długości całkowitej poniżej 12 m.
Przetwórstwo rybne na terenie Kaszub Północnych odgrywa kluczową rolę w gospodarce regionu, będąc jednym z głównych sektorów przemysłowych. W rejonie tym działa kilkadziesiąt firm zajmujących się przetwarzaniem ryb – zarówno duże zakłady produkcyjne, jak i mniejsze, rodzinne wędzarnie. Region ten pozostaje jednym z najważniejszych ośrodków przetwórstwa rybnego w Polsce, łącząc tradycję z nowoczesnością.

Komisja rozpatrzyła informację na temat stanu środowiska wód Zatoki Gdańskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Zatoki Puckiej (identyfikacja przyczyn gwałtownego spadku populacji ryb konsumpcyjnych i chronionych, negatywnych przeobrażeń w ekosystemie morskim i lądowym oraz przedstawienie skutecznych działań naprawczych).
W 2024 r. resort rolnictwa podjął działanie polegające na zidentyfikowaniu możliwości odbudowy populacji szczupaka poprzez odtworzenie naturalnych tarlisk w wodach Zatoki Puckiej. Badania stanu zasobów ryb na obszarze Zatoki Puckiej wskazują na systematyczne zmniejszanie liczby gatunków, jak i liczebności tych, które przez cały czas występują w tym akwenie. Jedną z najważniejszych przyczyn tak drastycznych zmian w liczebności populacji bałtyckiej szczupaka, również w Zatoce Puckiej, jest utrata dostępu do słodkowodnych tarlisk.
Jednym z instrumentów służących ochronie wód jest program ochrony wód morskich. w tej chwili trwa proces legislacyjny związany z procedowaniem projektu aktualizacji programu ochrony wód morskich. Do poprawy jakości wody w Zatoce Gdańskiej, w tym w Zatoce Puckiej, przyczynia się również wdrażanie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (tzw. program azotanowy), określającego zasady prawidłowego stosowania i przechowywania nawozów, a także zbilansowanego planowania nawożenia azotem.
Prawne ramy dotyczące zbierania, oczyszczania i odprowadzania ścieków komunalnych wyznacza tzw. dyrektywa ściekowa. Określa ona wymagania wobec zrzutów ścieków na różnych obszarach. W Polsce podstawowym instrumentem wdrożenia postanowień dyrektywy ściekowej jest Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych. W ramach aktualizacji planów gospodarowania wodami z 2022/2023 r. dla jednolitych części wód powierzchniowych, tj. Zalewu Puckiego i Zatoki Puckiej Zewnętrznej, na lata 2023-2027 zaplanowano działania naprawcze.
Uczestniczący w posiedzeniu przedstawiciele strony społecznej wskazywali na złą sytuację Zatoki Puckiej – spadek populacji i kondycji ryb, śmierć ptaków wodnych, domowych i dzikich zwierząt wokół zatoki, plagę owadów oraz nieprzyjemne zapachy. Podkreślali brak zainteresowania problemem ze strony instytucji i lokalnych władz samorządowych odpowiedzialnych za stan środowiska. Apelowano o powołanie rady społecznej ds. opracowania skutecznych działań naprawczych dla ekosystemu Zatoki Puckiej.
W posiedzeniu uczestniczyli: sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Jacek Czerniak, wicewojewoda pomorski – Emil Rojek, rektor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni – Adam Weintrit, II zastępca głównego inspektora ochrony środowiska – Alicja Żelichowska, dyrektor Departamentu Edukacji Morskiej w Ministerstwie Infrastruktury – Wojciech Gąsowski, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej w Ministerstwie Infrastruktury – Maciej Thorz, pomorski wojewódzki lekarz weterynarii – Wojciech Trybowski oraz zastępca dyrektora do spraw naukowych w Morskim Instytucie Rybackim – Państwowym Instytucie Badawczym – Joanna Szlinder-Richert.

Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej /ODK/ na zamkniętym posiedzeniu przesłuchała: Michała Pająka, Patryka Juhre, Katarzynę Furman, Łukasza Bielaka, Lidię Zamęcką, Beatę Iracką, Dariusza Działkowskiego, Izabelę Małkowicz-Warchoł, Michała Strzeleckiego, Jana Pilewskiego, Piotra Pietrasza, Honoratę Zachwatowicz oraz Piotra Głogowskiego, wezwanych w charakterze świadków w sprawie wstępnego wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji – Macieja Świrskiego.
Komisja przeprowadziła dyskusję na temat niestawiennictwa świadek Patrycji Gołos.

Komisja przeprowadziła dyskusję na temat propozycji tematów kontroli do planu pracy Najwyższej Izby Kontroli na 2026 r.