1 rok temu
8 maja Prezes UOKiK opublikował wyjaśnienia dotyczące informowania o obniżkach cen, które mają pomóc w ujednoliceniu praktyk stosowanych przez przedsiębiorców. Treść wyjaśnień odnosi się do obowiązujących od 1 stycznia przepisów wdrażających do polskiego prawa tzw. dyrektywę Omnibus.
Opracowanie wskazuje kogo dotyczą nowe przepisy, jak i gdzie informować o obniżkach cen, a także sposoby obliczania oraz prezentacji obniżek. Podsumowaliśmy dla Państwa naszym zdaniem najważniejsze informacje, potencjalne sankcje oraz działania, jakie należy podjąć w związku ze stanowiskiem Prezesa UOKiK.
Kogo dotyczą nowe przepisy według wyjaśnień UOKiK?
Prezes UOKiK wskazał, iż przepisy związane z informowaniem o obniżkach cen dotyczą wszystkich przedsiębiorców – bez znaczenia, czy działają stacjonarnie, czy w Internecie. Obowiązki spoczywają na sprzedawcach działających w sieciach franczyzowych, partnerskich lub spółdzielniach. Również tych, którzy prowadzą równolegle sprzedaż B2B oraz B2C. Mogą być stosowane też do pośredników internetowych (np. porównywarki cenowe, platformy handlowe), jeżeli udostępniają oni sprzedawcom narzędzia do prezentowania obniżek.
Przepisy dotyczą także sprzedawców z siedzibą poza UE, jeżeli kierują swoją ofertę do konsumentów w Polsce.
Uwidacznianie cen towarów i usług – czego dokładnie?
Ustawa reguluje warunki uwidaczniania cen towarów i usług. Prezes UOKiK wyjaśnia, iż towarem może być m. in. treść cyfrowa (np. e-book, gra mobilna) oraz towar z elementami cyfrowymi (np. smart-tv). Objęta nowymi regulacjami jest także usługa cyfrowa (np. dostęp do aplikacji z muzyką).
Informowanie o obniżce ceny
Urząd wskazał, iż obowiązek poinformowania o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką powstaje dopiero, gdy zostanie ona ogłoszona. Samo zmniejszenie ceny nie tworzy obowiązków informacyjnych.
Informacja o najniższej cenie z 30 dni powinna być przekazana w tym samym miejscu i czasie, w którym udostępniana jest ta o obniżce ceny – w sklepach stacjonarnych (np. w gazetkach, na półkach, na wywieszkach), sklepach internetowych (np. na stronie wyszukiwania, liście produktów rekomendowanych pojawiającej się po dodaniu produktu do koszyka, w koszyku, na karcie produktu) oraz w reklamach. Na przykład na pop-upie reklamującym obniżkę ceny produktu musi też znaleźć się jego najniższa cena z 30 dni przed obniżką.
W wyjaśnieniach wskazano również m. in. katalog sformułowań sugerujących obniżkę (np. „promocja”) – ich stosowanie w odniesieniu do cen konkretnych produktów będzie w praktyce oznaczać wymóg prezentacji najniższej ceny z 30 dni przed obniżką. Organ wskazał też na inne komunikaty (jak np. „last minute” lub „hit cenowy”) – gdzie obowiązek prezentowania tzw. ceny odniesienia będzie zależał od kontekstu, w jakim się pojawiają.
Obliczanie i prezentowanie obniżonych cen
Urząd wyjaśnił sposoby obliczania okresu prezentowania informacji o obniżkach, zwracając uwagę, iż w niektórych przypadkach informowanie o obniżeniu ceny nowego towaru (niemającego wcześniejszej ceny, która mogłaby zostać obniżona), może wprowadzać konsumenta w błąd.
Rozróżniono też sposoby ustalania cen w przypadku stawek stałych lub dynamicznych.
Dla cen dynamicznych – np. cena zależna od dostępności kierowców przy przejazdach – należy ją odróżnić od ceny indywidualnie dostosowanej na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji. Jednocześnie w informacji o obniżce zarówno ceny dynamicznej, jak i ceny indywidualnie dostosowanej, przedsiębiorca powinien podać najniższą cenę z 30 dni przed obniżką.
W dokumencie znalazły się też wytyczne dotyczące sposobu prezentowania cen po obniżce. UOKiK omówił: liczbę prezentowanych jednocześnie cen (nie więcej niż dwie/trzy), sposób ich opisywania, stosowania procentów i przekreśleń, prezentowania wariantów produktów, kilku kanałów sprzedaży, kodów rabatowych, programów lojalnościowych oraz formy czy choćby prezentacji cen w gazetkach. Dla przykładu – w dokumencie wskazano, że:
- gdy prezentowane są trzy ceny, przekreślona powinna być jednocześnie cena regularna i najniższa cena z 30 dni przed obniżką,
- nie powinno się stosować szczególnej kolorystyki (np. czerwonego oznaczenia) dla obniżonych cen, a także cen, które nie są objęte obniżką,
- nie ma potrzeby prezentowania najniższej ceny z 30 dni przed obniżką, w przypadku zestawienia ceny sprzedaży z ceną rekomendowaną przez producenta, gdy komunikat nie zawiera elementów sugerujących obniżkę (jak np. przekreślenie jednej z cen),
- nie ma obowiązku informowania o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką w przypadku kodów rabatowych, które nie odnoszą się do konkretnego towaru, usługi lub ich grup,
- obowiązku poinformowania o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką nie stosuje się do rabatów w ramach programów lojalnościowych, gdy nie odnoszą się one się do konkretnych towarów lub usług (komunikaty typu „-10% na Twoje następne zamówienie, jeżeli wydasz więcej niż 349 zł”).
UOKiK swoje wyjaśnienia opatrzył konkretnymi wizualizacjami – np. jak prawidłowo przedstawić obniżkę ceny na metce czy prezentować cenę na karcie produktu.
Działania UOKiK i sankcje za naruszenia
UOKiK poinformował jednocześnie, iż wraz z Inspekcją Handlową od początku 2023 roku sprawdził praktyki 12 sieci handlowych i ponad 50 e-sklepów, pod kątem schematy oznaczania najniższej ceny z 30 dni przed obniżką i obliczania korzyści. Wykryte nieprawidłowości dotyczyły:
- błędnego umieszczania i opisywania ceny (np. posługiwanie się nazwą „cena referencyjna” zamiast „najniższa cena z okresu 30 dni przed wprowadzeniem obniżki”),
- nadmiernego eksponowania ceny regularnej,
- obliczania korzyści wyłącznie od ceny regularnej (zamiast od ceny sprzed obniżki).
Ponadto Prezes UOKiK przestrzegł, iż za naruszenie tych przepisów, Inspekcja Handlowa może nałożyć na przedsiębiorcę karę do 20 tys. zł, a gdyby naruszenie nastąpiło trzykrotnie w ciągu roku od pierwszego takiego incydentu – choćby do 40 tys. zł. Sam UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę do 10% obrotu i do 2 mln zł na osobę zarządzającą, gdy stwierdzi naruszenie zbiorowych interesów konsumentów.
Praca domowa dla przedsiębiorców
Wyjaśnienia Prezesa UOKiK liczą ponad 70 stron (cały dokument dostępny jest tutaj). Każdy sprzedawca (działający online i offline) powinien szczegółowo zapoznać się z nimi.
W przypadku pytań lub wątpliwości związanych z prezentowaniem informacji o obniżkach cen i samą dyrektywą Omnibus – nasi specjaliści chętnie wesprą Państwa w analizie i w dostosowaniu dotychczasowych działań do zmian. Prowadzimy również praktyczne szkolenia dotyczące informowania o obniżkach cen, dostosowane do konkretnych potrzeb firmy.
