Jak inwestować w kruszce fizyczne?

Rola kruszców w historii

Kruszce od tysięcy lat pełnią istotną funkcje w systemach pieniężnych. Z tym kruszców i ich stopów wybijano pierwsze monety. To złoto było symbolem bogactwa i władzy. choćby po wprowadzeniu pieniądza papierowego (banknotów) złoto jeszcze długo było kotwicą dla emisji pieniądze tak było w większości rozwiniętych państw świata w XIX wieku, aż do I wojny światowej. Później powiązanie podaży pieniądze ze złotej się coraz bardziej rozluźniało. Nasz dzisiejszy pieniądz nie ma już powiązań ze złotem – od 1971 roku, kiedy to wraz upadkiem systemu z Bretton Woods, Stany Zjednoczone zawiesiły wymienialność dolara amerykańskiego na złoto. Jak się okazało, to zawieszenie – pierwotnie czasowe, okazało się trwałe.

Waluty fiducjarne, których używamy dziś są oparte o autorytet państwa i zaufanie społeczne. Nie mają pokrycia w kruszcu. Cel inflacyjny przyjmowany przez banki centralne implikuje ciągły spadek siły nabywczej walut fiducjarnych. W krótkim terminie niska inflacja nie jest zbyt zauważalna, ale utrzymywanie oszczędności w pieniądzu fiducjarnym w długim terminie mija się z celem. Inflacja znacząco uszczupli siłę nabywczą takich oszczędności. Zatem pojawia się konieczność inwestowania środków, których nie planujemy konsumować. Jest wiele klas aktywów. Jedną z nich są kruszce. W tym artykule wyjaśnię Ci maksymalnie praktycznie, jak inwestować w ten segment.

Sztabki czy monety?

To prawdopodobnie najczęstszym pytaniem, które pada przy inwestowaniu w metale szlachetne. Oba rozwiązania mają swoje wady i zalety. W praktyce jednak monety bulionowe, których wartość zależy od zawartego w nich kruszcu, nie różnią się aż tak bardzo od sztabek jak monety kolekcjonerskie.

Zalety inwestowania w sztabki:

• Są zwykle tańsze od monet.
• Są mniej podatne na uszkodzenia i zniszczenia.
• Posiadają certyfikat producenta

Wady inwestowania w sztabki:

• Są mniej atrakcyjne wizualnie niż monety.
• Są mniej zróżnicowane niż monety.
• Są zwykle zapakowane w blister, który może zostać uszkodzony.

Zalety inwestowania w monety:

• Są łatwiejsze w weryfikacji.
• Posiadają walory kolekcjonerskie i są atrakcyjniejsze wizualnie.
• Mogą być cenniejsze ze względu na swoją rzadkość i historyczne znaczenie (nie dotyczy monet bulionowych – tam liczy się zawartość kruszcu, a nie wartość kolekcjonerska)
• Trudniej je podrobić.

Wady inwestowania w monety:

• Są zwykle droższe niż sztabki (przy monetach bulionowych różnica jest minimalna).
• Są bardziej podatne na uszkodzenia i zniszczenia.

Warto jednak pamiętać, iż to tylko ogólne zalety i wady, a decyzja o tym, czy inwestować w sztabki czy monety, powinna być podejmowana indywidualnie, z uwzględnieniem indywidualnych preferencji i celów inwestycyjnych.

Jak sprawdzić autentyczność sztabek i monet?

Jeśli nie masz specjalistycznej wiedzy, to polegałbym na renomie firmy, od której kupujesz towar oraz na certyfikatach autentyczności.

Natomiast jeżeli masz w tym temacie wiedzę lub chcesz ją zdobyć, to warto mieć na uwadze kilka poniższych kwestii.

• Waga – złote i srebrne monety oraz sztabki powinny mieć wagę zgodną z ich nominałem. W przypadku sztabek ważących 1 uncję (ok. 31,1 g), waga powinna być zbliżona do 31,1 g. Można skorzystać z wagi kuchennej lub innego typu wagi o dokładności do 0,1 g.
• Rozmiar i kształt – autentyczne monety i sztabki powinny mieć dokładnie określony rozmiar i kształt, zgodny z normami i specyfikacjami producenta.
• Oznaczenia – monety i sztabki powinny mieć wyraźne oznaczenia, takie jak nazwa kraju, nominał, rok emisji itp. Można sprawdzić, czy oznaczenia są poprawne i wyraźne.
• Test magnetyczny – niektóre metale, takie jak stal, nie są magnetyczne, podczas gdy złoto i srebro są. Można przeprowadzić test magnetyczny, ale należy pamiętać, iż nie jest to jednoznaczny sposób na stwierdzenie autentyczności.
• Łatwość zmiany kształtu – autentyczne monety i sztabki powinny mieć trwały kształt i nie powinny łatwo ulegać zmianom kształtu. Można to sprawdzić, próbując ugnieść monetę lub sztabkę.

Gdzie kupować kruszce?

Kruszce najlepiej kupować u renomowanych delaerów metali szlachetnych. W lombardach i innych punktach sprzedaży z drugiej ręki można niemile zaskoczyć się ceną. Natomiast kupowanie od innych osób może być dobrem pomysłem o ile mamy do tej osoby zaufanie lub potrafimy bardzo dobrze weryfikować prawdziwość metali szlachetnych.

Złoto i srebro możesz kupić nawet u mnie, sprzedaję je we współpracy z renomowaną Mennicą 79 Element. Dużym plusem Mennicy 79 Element jest fakt, iż kruszce możesz również właśnie tam odsprzedać po bardzo dobrych cenach, co potwierdza ranking niezależnego YouTubera (Moneciarz).

Jak przechowywać złoto i srebro fizyczne?

Kruszce powinno przechowywać się w bezpiecznym miejscu, może to być odpowiednie miejsce w domu lub skrytka bankowa, w zależności od preferencji.

W przypadku srebra warto zadbać o to, żeby kruszec nie miał dostępu do powietrza. ponieważ szybciej pokrywa się patyną, nie ma to większego wpływu na jakość kruszcu, ale klienci wolą nabywać nowe monety. Zaleca się nie rozpakowywać sztabek oryginalnych opakowań.

Metale można przechowywać w plastikowych woreczkach. Najlepsze będzie suche i zaciemnione miejsce.

Jakie gramatury opłaca się kupować?

W przypadku srebra praktykuje się zakup jednouncjowych monet. Natomiast jeżeli chodzi o złoto, to są również sztabki np. jednogramowe, ale w ich przypadku pozakruszcowe koszty są bardzo duże – mogą przekraczać 30%! W przypadku złota, żeby nie przepłacać marży, należy wybierać sztabki czy monety jednouncjowe, lub przynajmniej 20-gramowe. Powyżej tych poziomów minimalnych, nie ma większego znaczenia jakie gramatury wybierzecie.

Jaki jest minimalny kapitał, żeby zacząć inwestować w kruszce?

Minimalny kapitał bym określił na cenę jednej jednouncjowej srebrnej monety lub jednouncjowej sztabki złota. W dniu 21 listopada 2023 roku jest to ok. 120 zł za najtańsze jednouncjowe srebrne monety oraz ok. 8,1 tys. złotych za jednouncjową sztabkę złota.

Czy kruszce można kupować anonimowo za gotówkę?

Tak, jest taka możliwość dokonując zakupu osobistego w oddziale, do kwoty stanowiącej równowartość 15 000 EUR. Sprzedawca ma obowiązek rejestrowania każdej transakcji zakupu złota inwestycyjnego imiennie, jednak nie przekazuje danych do urzędów, a jedynie ma obowiązek je przechowywać – wynika to z ustawy o VAT. Dane trzeba przechowywać 5 lat. Podaje się imię i nazwisko oraz adres (deklaratywne dane).

Powyżej kwoty 15 000 EUR sprzedawca ma obowiązek wylegitymować kupującego oraz zgłosić taką transakcję do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej – wynika to z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Czy kruszce można kupować anonimowo przez Internet?

Zakup przez internet nigdy nie jest anonimowy jeżeli transakcji dokonujemy płacąc środkami zgromadzonymi na koncie bankowym. Poza tym obowiązują zasady podobne jak w przypadku transakcji gotówkowej (transakcje powyżej 15 000 EUR są zgłaszane do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej).

Na jaki horyzont czasowy kupuje się kruszce?

Fizyczne kruszce przez wyższe koszty rafinacji, bicia, transportu, dystrybucji są droższe niż złoto czy srebro w formie instrumentów finansowych. Zatem fizyczne kruszce nie nadają się do spekulacji czy tradingu. Zdecydowanie preferowany jest długi termin – co najmniej kilku lat.

Jak wygląda proces sprzedaży złota i srebra?

Sprzedaży najlepiej dokonywać u podmiotów profesjonalnie zajmujących się skupem metali szlachetnych (tzw. dilerzy złota). Pierwszym wyborem jest najczęściej firma, u której nabyliśmy kruszec. W Polsce funkcjonują zarówno stacjonarne jak i wysyłkowe punkty skupu metali szlachetnych, powszechnie nazywane mennicami. Dobry diler powinien zawsze oferować skup oferowanych metali szlachetnych, przed zakupem warto zweryfikować w jakiej cenie odkupi od nas kruszce sprzedający. Mennica 79 Element, z którą współpracuje na bardzo korzystne ceny odkupu.

Kupno złota i srebra w biżuterii, czy to może być inwestycja?

Kupowanie biżuterii z metali szlachetnych, takich jak złoto i srebro, nie jest uważane za inwestycję w sensie czysto finansowym, ponieważ cena biżuterii zwykle zawiera koszty związane z projektowaniem, produkcją, marketingiem i marżą sprzedawcy. Co więcej, do produkcji biżuterii używa się często metali o niższych próbach niż te, do bicia monet czy odlewu sztabek.

Złoto

ETF na złoto – plusy i minusy

Plusy kupowania złota przez ETF-y (Exchange Traded Funds):

• Zakupienie udziałów ETF-u jest technicznie dość proste – robi się to tak samo jak w przypadku akcji.
• Niskie koszty nabycia i utrzymania.
• Ceny ETF-ów są ściśle związane z ceną złota. W przypadku metali fizycznych ceny kruszcu fizycznego odbiegają od cen spot na rynku.

Minusy kupowania złota przez ETF-y:

• Kupujesz złoto w formie “papierowej” – są to instrumenty finansowe, a nie zawsze fizyczne złoto utrzymywane przez dany ETF.
• Nawet jeżeli dany ETF ma fizyczny kruszec, to nie ma gwarancji, żę w skrajnym przypadku (kryzys), będziemy mogli uzyskać złoto, które pośrednio posiadamy.
• Brak fizycznej kontroli nad kruszcem.

Kontrakty na złoto

Ekspozycje na złoto czy srebro można zbudować również przez kontrakty terminowe, jednak jest to instrument bardziej spekulacyjny. jeżeli chcesz realnie inwestować w kruszce długoterminowo, to kontrakty się do tego nie nadają.

Złoto fizyczne – opodatkowanie

Złoto inwestycyjne jest zwolnione z VAT, jednak może być objęte podatkiem od zysków kapitałowych (podatek Belki) o stawce 19% od zysków. Jednak utrzymując złoto ponad 6 miesięcy od końca miesiąca zakupu, jesteśmy z tego obowiązku podatkowego zwolnieni.

Dla przykładu: kupujemy sztabkę złota za 10 000 zł 14 stycznia. Liczymy 6 miesięcy od końca stycznia, zatem od 1 sierpnia jesteśmy już zwolnieniu z podatki Belki, jeżeli zdecydujemy się spienięzyć kruszec.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – skup złota dewizowego nie jest objęty PCC.

Jakie informacje podajemy przy sprzedaży złota?

Skup złota dewizowego odbywa się zwykle na podstawie umowy kupna-sprzedaży. Kupujący ma prawo poprosić o pełne dane osobowe sprzedającego. Transakcje skupu złota dewizowego powyżej kwoty 15 000 EUR są obowiązkowo zgłaszane do GIIF. Skupem złota dewizowego zajmują się podmioty posiadające licencję kantorową wydawaną przez NBP. Przed sprzedażą warto sprawdzić czy podmiot skupujący takową posiada.

Srebro

Srebro fizyczne – opodatkowanie

• VAT

Srebro inwestycyjne w przeciwieństwie do złota jest objęte VAT-em. Jednak dla inwestora, który kupuje srebro i sprzedaje w Polsce nie jest to informacja, która przekreśla tę inwestycję, ponieważ monety bulionowe są sprzedawane w procedurze VAT-marża. Oznacza to iż sprzedający płaci do urzędu jedynie podatek VAT, od różnicy między kupnem a sprzedażą tego typu monet. Ceny monet srebrnych, w odróżnieniu od złota, są znacząco wyższe od ceny giełdowej czystego kruszce, często powyżej 30%, jednak na rynku wtórnym oraz w ofercie dilerów skup srebrnych monet bulionowych jest również wyraźnie wyższy od aktualnej ceny SPOT.

• Dochodowy

Podobnie jak w przypadku złota, powyżej 6 miesięcy od końca miesiąca zakupu, nie obowiązuje nas podatek od zysków kapitałowych. Natomiast warto pamiętać, iż zakup srebra nie jest w żaden sposób ewidencjonowany, nie obowiązują również przepisy Generalnego Inspektora Informacji Finansowej.

• Podatek od czynności cywilnoprawnych

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – jeżeli obowiązuje, płaci kupujący. jeżeli sprzedajemy dealerowi, to nie musimy się już PCC martwić. Mennica 79 Element skupuje srebro na bazie umowy lombardowej (nie obowiązuje PCC). Natomiast może się to zmienić wraz z przepisami (jesienią 2023). Jedynie, gdy kupujemy od osoby fizycznej, taki obowiązek może wystąpić, ale zależy to od rodzaju umowy.

Jakie informacje podajemy przy sprzedaży srebra?

Podajemy jedynie imię nazwisko i adres, srebro – bez rejestru. Jest umowa w systemie – tego nikt z zewnątrz nie kontroluje. Nie podlega pod nadzór NBP.

Jakie są spready, ceny skupu i sprzedaży kruszców?

Złoto

Monety uncjowe są sprzedawane po cenie spot + 5-6%. Skup monet odbywa się po cenie spot +2-3%.

Uncjową sztabkę kupujemy po cenie spot +4% jako klient, natomiast do dilera sprzedamy po cenie spot. Jak widać róznica między cenę kupna i sprzedaży wynosi ok. 3-4%.

Srebro

W przypadku srebrnych monety płaci się ok. 30% ponad spot, a sprzedaje ok. 20% ponad spot. Te wysokie wartości zarówno kupna i sprzedaży wynikają z VAT-u.

Przy srebrnych sztabkach klient płaci 20-25% kupując taką sztabkę. Skup odbywa się po cenach ok. 10% niższych. Warto pamiętać, iż sztabki są mniej chodliwe – tu obrót i płynność jest znacznie mniejsza, niż w przypadku monet.

Co kupować?

W tej części opiszę przykładowe produkty, które można kupić, chcąc kupić kruszec bezpiecznie, relatywnie tanio i w formie, która będzie płynna i powszechnie akceptowana – łatwa w sprzedaży.

W przypadku złota warte rozważenia są sztabki oraz monety bulionowe. W przypadku srebra będa to raczej monety bulionowe, inaczej lokacyjne. Co oznaczają te pojęcia? Monety bulionowe/lokacyjne – to masowo produkowane, nielimitowane, relatywnie tanie i schludnie wyglądające monety, których główną wartością jest kruszec, z którego są wybite. Dla kontrastu, monety kolekcjonerskie mają limitowany nakład – tam wartość kolekcjonerska zwiększa cenę monety, zatem jeżeli zależy nam stricte na wartości kruszcu, wybieramy monety bulionowe, inaczej lokacyjne. Wartość kolekcjonerską zostawmy na tym etapie dla pasjonatów i znawców tematu.

Jakie monety srebrne kupić w celach inwestycyjnych?

Przykłady:

Liść klonowy, klasyczna bulionowa moneta. Podobnie, jak kangur australijski czy britannia.

Chcąc kupić więcej monet warto zrobić to w zestawie, w tzw. tubach:

Taka tuba obniża koszty jednostkowe i stanowi bardzo dobry sposób na ulokowanie ok. 3 tys. złotych lub wielokrotności.

Zalety wyżej wymienionych monet:

• bardzo staranne wykonanie (laserowe)
• praktycznie niemożliwe do podrobienia
• powszechnie akceptowalne
• idealnie się nadają do przechowania wartości w kruszcu

Jakie złote sztabki i monety kupić w celach inwestycyjnych?

Podobnie jak w przypadku ich srebrnych odpowiedników są to klasyczne monety złote, bite przez najbardziej rozpoznawalne mennice. Są staranne wykonane, ich cena wynika niemal jedynie z wartości złota i bez problemu sprzedamy je w zdecydowanej większości państw świata.

Przykładem takiem monety może być kangur australijski:

Natomiast za klasyczną sztabkę można podać jednouncjówkę od Chafnera:

Praktycznie porady po dostawie/odbiorze kruszców.

Można wyciągnąć monetę z tuby czy opakowania, ale warto to zrobić w rękawiczkach materiałowych, albo choćby przez ręcznik papierowy, aby nie zostawiać śladów palców, co może w minimalnym stopniu obniżyć ich wycenę skupie.

Srebro wchodzi w reakcje z siarką w powietrzu – tworzy się patyna – srebro czernieje. Dlatego też powinno być szczelnie zamknięte. choćby w opakowaniu te reakcje zachodzą, ale znacznie wolniej. Fundamentalnie nie ma to dużego znaczenia dla wartości, choćby jeżeli nasze srebro pokryje się patyną.

Przy zakupie przez Internet ze strony 79 Element, możemy dokupić “Certyfikat”, ta opcja przydaje się raczej przy kupnie kruszców na na prezent. Nie ma sensu kupować certyfikatu do monet, natomiast do sztabki można, bo sztabka ma numer seryjny i to on też znajdzie się na certyfikacie, jednak jak już wspomniałem, nie jest to konieczne.