Jak zmieni się wysokość zasiłku macierzyńskiego?

Wymuszenie zmiany przepisów przez prawo unijne

Do Sejmu 11.1.2023 r. wpłynął rządowy projekt ustawy o zmianie Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2932). Projekt ma na celu wdrożenie do polskiego ustawodawstwa postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20.6.2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 188, s. 79). Projekt oprócz zmian w Kodeksie pracy przewiduje modyfikację innych ustaw – jedną z nich jest ustawa z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732; dalej: ZasiłkiU). Zmiana w przepisach regulujących m.in. zasiłek macierzyński wynika ze zmian w KP dotyczących urlopu rodzicielskiego. Zgodnie z nową regulacją zawartą w art. 182^1a § 4 KP każdemu z rodziców dziecka będzie przysługiwało wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Prawa tego nie będzie można przenieść na drugiego z rodziców, będzie to tzw. nieprzenoszalna część urlopu rodzicielskiego. Ponadto w projekcie proponuje się zmiany art. 179¹ KP dotyczące składania tzw. długiego wniosku o urlop rodzicielski. Wpłynie to na zmianę przepisów o zasiłku macierzyńskim w czasie urlopu rodzicielskiego.

Zmiana wysokość zasiłku macierzyńskiego za czas urlopu rodzicielskiego

Zgodnie z art. 8 ust. 3 dyrektywy 2019/1158/UE, w odniesieniu do nieprzenoszalnej części urlopu rodzicielskiego państwa członkowskie są zobowiązane ustalić wysokość świadczeń w taki sposób, aby ułatwić korzystanie z urlopu rodzicielskiego przez oboje rodziców. W związku z tym projekt przewiduje nowe brzmienie art. 30a i art. 31 ZasiłkiU. Po zmianie przepisów, co do zasady, miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami KP, jako okres urlopu rodzicielskiego, będzie wynosił 70% podstawy wymiaru zasiłku. Jednakże nowe przepisy przewidują, iż pracownica-matka dziecka będzie miała możliwość wyboru wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego. Może podjąć decyzję, iż będzie otrzymywała zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru za cały okres korzystania z urlopu macierzyńskiego, natomiast za okres korzystania z urlopu rodzicielskiego oboje rodzice będą mieli prawo do zasiłku w wysokości 70% podstawy wymiaru. Druga opcja, na którą może się zdecydować, będzie polegała na tym, iż w ciągu 21 dni matka dziecka będzie miała prawo złożyć do pracodawcy lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o wypłacanie jej 81,5% zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, przy czym za okres 9 tygodniowej nieprzenoszalnej części urlopu rodzicielskiego dla ojca dziecka przysługiwałby zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku. W przypadku niewykorzystania w pierwszym roku życia dziecka ani jednego dnia urlopu rodzicielskiego, na wniosek pracownika następowałoby wyrównanie zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego do 100% podstawy zasiłku macierzyńskiego, a zasiłek macierzyński za urlop rodzicielski wykorzystywany w kolejnych latach życia dziecka wypłacany byłby w wysokości 70% dla obojga rodziców.