2 lat temu
Udział w obrocie narkotykami to poważne przestępstwo, które jest zagrożone wysoką karą. Wysoki wymiar kary wynika z tego, iż potencjalne skutki takich działań mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia innych ludzi. Przestępstwo udziału w obrocie narkotykami jest scharakteryzowane w art. 56 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 2050). Dowiedz się, jaka kara grozi za taki czyn oraz od czego zależy, jaki zapadnie wyrok w sprawie.
Typ przestępstwa udziału w obrocie narkotykami i jego wpływ na wysokość kary
Przestępstwo udziału w obrocie narkotykami może występować w trzech typach – podstawowym (§ 1), uprzywilejowanym (§ 2) oraz kwalifikowanym (§ 3 wspomnianego przepisu).
Pierwszy przypadek obejmuje sytuację standardową. jeżeli ktoś wbrew ustawowym przepisom wprowadza do obrotu środki odurzające, substancje psychotropowe lub słomę makową albo uczestniczy w takim obrocie, podlega karze grzywny i więzienia od 6 miesięcy aż do 8 lat.
Typ uprzywilejowany dotyczy z kolei sytuacji, którą można określić jako „wypadek mniejszej wagi”. Trudno jednoznacznie stwierdzić, kiedy dane przestępstwo zostanie tak zakwalifikowane, ponieważ decyzja w tym zakresie należy do sądu rozpoznającego sprawę. W każdym przypadku jednak pod uwagę będą brane z pewnością okoliczności, takie jak motywacja sprawcy oraz krąg osób zagrożonych przez popełnienie przestępstwa. Różnica w karze w stosunku do pozostałych typów przestępstwa jest znaczna – sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo więzienia do roku.
Najwyższa kara dotyczy typu kwalifikowanego przestępstwa udziału w obrocie narkotykami. Można o nim mówić w sytuacji, gdy przedmiotem obrotu jest duża ilość środków odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej. Sprawca musi się w tym przypadku liczyć z grzywną i karą więzienia choćby do 10 lat.
Jaka ilość narkotyków może być uznana za znaczną?
Wiesz już, iż kwalifikowane przestępstwo wprowadzenia narkotyków do obrotu jest zagrożone wysoką karą. Określenie „znacznej ilości” nie zostało jednak sprecyzowane w ustawie. Szczegółów trzeba więc szukać w orzecznictwie, które w tym przypadku nie jest jednolite.
Niektóre poglądy wskazują, iż oceny należy za każdym razem dokonywać z uwzględnieniem warunków konkretnej sprawy. Różne rozumienie pojęcia należy również stosować co do udziału w obrocie oraz posiadania narkotyków. Co do zasady jednak duże ilości narkotyków to wartości hurtowe, które pozwalają na odurzenie kilkudziesięciu albo kilkuset osób (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 listopada 2003 roku, sygn. akt II AKa 56/03).
W orzecznictwie pojawiają się również poglądy wskazujące, iż ustalenia, czy ilości narkotyków wprowadzonych do obrotu są znaczne, dokonuje się nie tylko z uwzględnieniem gramatury, ale również rodzaju (np. narkotyki twarde a miękkie), szkodliwości dla ludzkiego zdrowia czy liczby porcji, które mogą być sporządzone z ich wykorzystaniem.
Czym różni się wprowadzenie do obrotu od nielegalnego wytworzenia?
Wprowadzenie narkotyków do obrotu to kolejny etap procesu ich rozpowszechniania. Następuje po wytworzeniu, przetworzeniu lub przerobie określonych środków i substancji niedozwolonych. Z przestępstwem mamy do czynienia, gdy narkotyki są przekazywane innej osobie w określonej porcji. Nie ma znaczenia, czy dostarczenie miało miejsce odpłatnie, czy nieodpłatnie. Dla wypełnienia dyspozycji analizowanego przepisu nie jest jednak wystarczające udostępnienie narkotyków osobie będącej konsumentem, tzn. w celu osobistego użycia.
W obrocie narkotykami bierze więc udział każdy, kto przyjmuje środki odurzające w celu ich przekazania osobie trzeciej. W razie udostępnienia narkotyków konsumentowi dochodzi z kolei do popełnienia przestępstwa udzielenia środka psychoaktywnego.
Przestępstwo udziału w obrocie narkotykami może zostać popełnione tylko umyślnie. Sprawca musi więc mieć świadomość, iż substancja wprowadzana przez niego do obrotu ma charakter psychoaktywny.
Przedmiot ochrony
Przedmiotem ochrony przestępstwa udziału w obrocie narkotykami jest przede wszystkim życie i zdrowie społeczeństwa. Z drugiej strony w orzecznictwie i doktrynie wskazuje się, iż przepis chroni również interesy państwa, przede wszystkim, jeżeli chodzi o monopol przedsiębiorstw, które mają odpowiednie zezwolenia w zakresie obrotu środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i słomą makową.
Dozwolone użycie takich substancji określają art. od 33 do 35 oraz 37 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Mowa w nich przede wszystkim o użytku w celach medycznych, przemysłowych czy do prowadzenia badań. Wniosek o wydanie tego typu zezwolenia składa się zgodnie z określonymi w przepisach wymogami. Zezwolenie na używanie substancji psychoaktywnych jest wydawane jedynie nielicznym przedsiębiorstwom, które odpowiednio wykażą taką potrzebę.
