Jakie oczekiwania mają pracownicy i jak na nie odpowiedzieć? Raport ADP Research Institute

Badanie oczekiwań pracowników

ADP Research Institute opracował raport „People at Work” na podstawie szeroko zakrojonego badania przeprowadzonego wśród pracowników z różnych państw. W badaniu wzięło udział 34 612 pracowników z 18 krajów. Pracownicy opisali swoje doświadczenia, oczekiwania oraz opinie dotyczące pracy i pracodawców. Badanie objęło pracowników z Europy, Ameryki Północnej, Ameryki Łacińskiej oraz regionu Azji i Pacyfiku.

W Europie badanie objęło 15 383 pracowników z Francji, Niemiec, Włoch, Holandii, Polski, Hiszpanii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. W Ameryce Północnej uczestniczyło 3 802 pracowników z Kanady i Stanów Zjednoczonych. W regionie Azji i Pacyfiku przeprowadzono badanie wśród 9 567 pracowników z Australii, Chin, Indii, Japonii i Singapuru. Natomiast w Ameryce Łacińskiej badanie objęło 5 860 pracowników z Argentyny, Brazylii i Chile.

Oczekiwania pracowników – co jest najważniejsze w pracy?

Obecnie, gdy wiele firm walczy z niedoborem pracowników, istotne jest zaangażowanie oraz zatrzymanie wykwalifikowanego personelu. Jak to zrobić? Recepta jest prosta. Jak wynika z raportu ADP, wynagrodzenie pozostaje najważniejszym priorytetem dla pracowników na całym świecie – aż 55% respondentów umieściło je wśród trzech najistotniejszych atrybutów pracy. Jednak ponad 40% nie jest zadowolonych z otrzymywanego wynagrodzenia. A zatem odpowiadając na powyższe pytanie, zapłacić więcej. Ale czy to wystarczy? Niekoniecznie.

A to dlatego, iż pracownicy wskazali również na inne istotne aspekty. Pewność zatrudnienia, rozwój kariery, elastyczność godzin pracy oraz zadowolenie z pracy również znalazły się wysoko na liście priorytetów. Na przykład 46% respondentów ceni stabilność zatrudnienia, a 34% wskazuje na możliwości rozwoju zawodowego. Ponadto dla 25% pracowników elastyczność godzin pracy jest bardzo ważna.

Wynagrodzenia i umiejętności. Co jeszcze?

Analiza oczekiwań pracowników w różnych grupach wiekowych ukazuje zróżnicowane priorytety dotyczące atrybutów pracy. W grupie wiekowej od 18 do 24 lat wynagrodzenie jest najważniejszym czynnikiem – 44% respondentów wskazało je jako priorytet. Istotne są również pewność zatrudnienia (34%) i zadowolenie z pracy (28%). Młodsi pracownicy w wieku od 18 do 24 lat i od 25 do 34 lat bardziej cenią możliwość zdobywania nowych umiejętności, co potwierdza odpowiednio 21% i 22% wskazań na szkolenia i rozwój.

Wiek od 25 do 34 lat to okres, w którym wynagrodzenie przez cały czas dominuje na liście oczekiwań – 56% respondentów uznało je za najważniejsze. W tej grupie wiekowej duże znaczenie ma również pewność zatrudnienia, która jest ważna dla 46% badanych. Elastyczność godzin pracy jest istotna dla 25% respondentów, natomiast rozwój kariery dla 40%.

Dojrzałe grupy wiekowe, takie jak 45-54 lata oraz 55 lat i więcej, również mają swoje specyficzne priorytety. Dla pracowników w wieku od 45 do 54 lat wynagrodzenie jest najważniejsze w przypadku 62% respondentów, podczas gdy pewność zatrudnienia jest istotna dla 50% z nich. W grupie 55 lat i więcej wynagrodzenie jest ważne dla 60%, natomiast pewność zatrudnienia dla 48% badanych. Co interesujące, elastyczność godzin pracy ma większe znaczenie dla starszych pracowników, a kultura organizacyjna jest najmniej istotnym czynnikiem we wszystkich grupach wiekowych.

Jakie oczekiwania mają pracownicy od wynagrodzenia?

Oczekiwania dotyczące wynagrodzeń są oczywiście istotnym aspektem omawianym w raporcie ADP Research Institute, dlatego poświęćmy mu dłuższą chwilę. A mianowicie ponad trzy czwarte pracowników otrzymało podwyżki w ciągu ostatnich 12 miesięcy, przy średnim wzroście wynagrodzeń o 4%. Jednak oczekiwania na ten rok są jeszcze wyższe – pracownicy spodziewają się średniego wzrostu wynagrodzeń o 5%.

Patrząc na konkretne dane z 2023 roku, widać różnice w oczekiwaniach i otrzymanych podwyżkach w różnych krajach. Najwyższe oczekiwania mieli pracownicy Argentyny (13%), Brazylii (10%), Polski (10%) i Chin (9%). Najniższe zanotowano wśród osób zatrudnionych w Japonii, gdzie wyniosły one zaledwie 2%.

Niemniej oczekiwania to jedno, a otrzymane podwyżki to drugie. W Argentynie pracownicy mogą mówić o niemal całkowitym zaspokojeniu swoich oczekiwań, ponieważ otrzymali średnio 10% podwyżki wynagrodzenia. Najmniej szczęścia mieli pracownicy z Brazylii, którzy zamiast oczekiwanych 10% dostali zaledwie 4%.

W Chinach i Polsce sytuacja nie wyglądała dużo lepiej – pracownicy otrzymali średnio 5% podwyżki w 2023 roku. Warto pamiętać, iż w tym okresie inflacja w Polsce oscylowała wokół 14%. Nic dziwnego, iż mimo otrzymanych podwyżek wielu pracowników przez cały czas czuje, iż ich wynagrodzenie nie nadąża za rosnącymi kosztami życia.

W każdym razie brak podwyżek był szczególnie widoczny w Europie, gdzie 30% pracowników zgłosiło brak wzrostu wynagrodzeń w ostatnich 12 miesiącach. W krajach Azji i Pacyfiku sytuacja wcale nie była lepsza, bo 26% pracowników nie odnotowało żadnych zmian w swoich wynagrodzeniach.

Patrząc w przyszłość, autorzy badania zwracają uwagę, iż w 2024 roku presja na wynagrodzenia osłabła, ale mimo to 20% pracowników na świecie przewiduje, iż nie otrzyma podwyżki. Pod tym względem najgorzej jest w Europie – 28% Europejczyków nie spodziewa się w tym roku wzrostu wynagrodzenia.

Niepewność zatrudnienia – kto odczuwa najmocniej?

W 2023 roku znacznie zmniejszyła się liczba pracowników, którzy czują się niepewnie w swojej pracy. W regionie Azji i Pacyfiku liczba pracowników odczuwających brak stabilności zatrudnienia spadła z 40% w 2022 roku do 19% w 2023 roku. Podobna tendencja wystąpiła w Europie, gdzie odsetek ten uległ zmniejszeniu z 33% do 19%.

Pomimo ogólnej poprawy niepewność zatrudnienia wciąż stanowi problem dla wielu pracowników. Pracownicy zdalni częściej odczuwają brak stabilności niż koledzy, którzy pracują stacjonarnie lub hybrydowo. W 2023 roku 24% pracowników zdalnych zgłaszało brak poczucia stabilności w pracy w porównaniu do 19% pracowników stacjonarnych i hybrydowych. Co za tym idzie pracodawcy powinni mocniej zaopiekować się osobami, którym powierzyli wykonywanie zawodowych obowiązków zdalnie.

Szczególnie narażone na niepewność są osoby i zatrudnione zdalnie, i mające dzieci. Autorzy badania wskazują, iż ta grupa pracowników czuje się najmniej pewnie w związku z zatrudnieniem. Niemniej jednak sytuacja wydaje się poprawiać, ponieważ blisko 44% pracowników będących rodzicami niemowląt twierdzi, iż ich pracodawca jest bardziej elastyczny, jeżeli chodzi o godziny pracy.

Pracownicy oczekują wyższych kwalifikacji

Raport ADP Research Institute zwraca również uwagę na kwestie związane z kwalifikacjami pracowników. Z badań wynika, iż większość pracowników (53%) nie jest przekonana, iż ich pracodawca inwestuje w rozwój ich umiejętności. Tylko 43% pracowników w wieku od 18 do 24 lat uważa, iż posiada wystarczające kwalifikacje do awansu, podczas gdy w grupie wiekowej od 25 do 34 lat ten odsetek wynosi 62%. Co więcej, młodsi pracownicy chętniej podejmują rozmowy z pracodawcami na temat szkoleń i rozwoju – 72% osób w wieku od 25 do 34 lat i 69% wśród ich młodszych kolegów.

Do tego w ramach omawianego badania pracownicy oceniali dwa aspekty związane z rozwojem zawodowym. Pierwszy dotyczył przekonania, iż pracodawca inwestuje w umiejętności potrzebne do rozwoju kariery. Drugi odnosił się do posiadania umiejętności niezbędnych do awansu na kolejny szczebel kariery w perspektywie trzech lat.

Przyglądając się udziałowi pracowników w firmach różnej wielkości, widać, iż najwyższy poziom zgody z tymi stwierdzeniami występuje w małych firmach (do 249 pracowników). W firmach zatrudniających od 1000 pracowników lub więcej tylko 35% respondentów zgadza się z pierwszym stwierdzeniem, podczas gdy w firmach zatrudniających od 100 do 249 pracowników odsetek ten wynosi 57%. W przypadku drugiego stwierdzenia 42% pracowników w największych firmach uważa, iż posiadają odpowiednie umiejętności w porównaniu do 67% w firmach średniej wielkości.

Oczekiwania pracowników – co na to pracodawcy?

Wyniki raportu ADP Research Institute wskazują na kilka istotnych obszarów, na które pracodawcy powinni zwrócić uwagę, aby sprostać oczekiwaniom pracowników i poprawić ich satysfakcję. Wśród tych obszarów znaleźć możemy:

• Zwiększenie wynagrodzeń – wynagrodzenie jest najważniejszym czynnikiem dla pracowników we wszystkich grupach wiekowych i regionach, dlatego pracodawcy powinni rozważyć regularne podwyżki płac. Średni oczekiwany wzrost wynagrodzeń wynosi 5%.
• Inwestycję w rozwój kariery – młodsi pracownicy szczególnie cenią sobie możliwości rozwoju zawodowego. Pracodawcy powinni zatem oferować jasne ścieżki kariery oraz regularne szkolenia, aby przyciągnąć i zatrzymać utalentowanych pracowników.
• Zapewnienie stabilności zatrudnienia – niepewność zatrudnienia jest przez cały czas problemem dla wielu pracowników, zwłaszcza tych pracujących zdalnie. Firmy powinny dążyć do zapewnienia większej stabilności poprzez jasne komunikowanie celów organizacji oraz tworzenie programów wsparcia dla pracowników, aby zmniejszyć ich niepewność.
• Elastyczność godzin pracy – pracownicy doceniają elastyczność w godzinach pracy, szczególnie osoby w dojrzałym wieku. Co za tym idzie pracodawcy powinni rozważyć wprowadzenie elastycznych godzin pracy oraz możliwości pracy zdalnej, aby sprostać różnorodnym potrzebom pracowników.
• Wsparcie dla rodzinnych obowiązków – pracownicy z dziećmi, zwłaszcza rodzice niemowląt, cenią sobie elastyczność godzin pracy. Nic dziwnego. Pracodawcy mogą zwiększyć ich lojalność i zaangażowanie, oferując rozmaite programy wsparcia dla rodzin.