Jakie zmiany w Ordynacji podatkowej czekają nas w 2026 roku?

Ministerstwo Finansów przedstawiło zmodyfikowany projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, który w pierwszej wersji opublikowany został w marcu 2025 r. Aktualny projekt zawiera m.in. ważne zmiany dotyczące przedawnienia zobowiązań podatkowych oraz przewiduje długo wyczekiwane modyfikacje w zakresie raportowania schematów podatkowych, które wpisują się w obecne trendy związane z deregulacją. Przedstawiamy najważniejsze założenia aktualnego projektu.

Zmiany w zakresie przedawnień podatkowych

Usunięcie instrumentalnego zawieszenia biegu przedawnienia przez KKS (art. 70 § 6 pkt 1)

Do najważniejszych zmian w Ordynacji podatkowej należy usunięcie możliwości zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z momentem wszczęcia postępowania karnego skarbowego. Oznacza to, iż bieg terminu przedawnienia nie będzie mógł być wstrzymywany automatycznie ze względu na postępowanie karne w sprawie podatkowej – z czego często korzystały organy.

Zgodnie z projektem, przepisy w zakresie przedawnień mają wejść w życie 1 lipca 2026 r. i będą dotyczyć tylko zobowiązań powstałych po tym dniu.

Zobowiązania powstałe przed tą datą przez cały czas podlegają starej regulacji, która dopuszcza zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Takie uregulowanie ma zapewnić płynność i pewność obrotu prawnego oraz wyeliminować zbyt długie i nieokreślone terminy przedawnienia związane z postępowaniami karnymi.

Wyraźne doprecyzowanie zawieszenia terminu wobec zabezpieczeń rzeczowych

Zamiast nieograniczonego terminu przedawnienia zobowiązań obciążonych hipoteką lub zastawem skarbowym, projekt przewiduje zawieszenie biegu terminu na czas wpisu i jego trwania – maksymalnie do 5 lat. Po tym czasie przedawnienie biegnie dalej.

Wznowienie biegu terminu po wyroku sądu administracyjnego

Projekt doprecyzowuje moment ponownego biegu terminu przedawnienia po zakończeniu postępowania sądowo-administracyjnego – od momentu doręczenia organowi odpisu wyroku ze stwierdzeniem jego prawomocności – w formie elektronicznej lub papierowej – oraz akt sprawy w przypadku akt prowadzonych w formie papierowej.

Karalność pomimo przedawnienia podatkowego

Projekt zmian w Ordynacji podatkowej przewiduje również zmiany niekorzystne dla podatników jak na przykład uchylenie przepisu gwarantującego, iż przedawnienie zobowiązania podatkowego jednocześnie skutkuje przedawnieniem karalności przestępstwa skarbowego.

Nowe przepisy mogą więc pozwolić na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej choćby po przedawnieniu zobowiązania podatkowego.

Przedłużenie terminu przedawnienia

Projekt przewiduje też możliwość wydłużenia terminu przedawnienia o 12 miesięcy w sytuacji, gdy podatnik złoży korektę deklaracji w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed upływem pięcioletniego terminu przedawnienia. Co więcej, kolejne korekty również mają skutkować wydłużeniem okresu biegu przedawnienia.

Tym samym organ podatkowy chce zatrzymać praktyki polegające na dokonywaniu korzystnych korekt deklaracji na ostatnią chwilę, które były trudne do zweryfikowania.

Nowa przesłanka do zawieszenia biegu przedawnienia

Podstawowy termin przedawnienia zobowiązań podatkowych pozostaje na poziomie 5 lat, liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednakże projekt wprowadza możliwość wydłużenia tego okresu do 7 lat w przypadkach unikania opodatkowania, np. przy stosowaniu agresywnych optymalizacji podatkowych objętych klauzulą GAAR. To narzędzie ma skuteczniej chronić budżet państwa przed stratami z powodu nieuczciwych praktyk podatników.

Rewolucja w schematach podatkowych (MDR)

Likwidacja obowiązku raportowania schematów krajowych

MF wprowadza kolejne zmiany w zakresie schematów, aby zredukować obowiązki podatników o zapowiadane 70%. Najnowszy projekt zmian w Ordynacji podatkowej przewiduje przede wszystkim usunięcie obowiązku raportowania krajowych schematów podatkowych. Przepisy w nowym brzmieniu będą odzwierciedlały w głównej mierze regulacje zawarte w dyrektywie DAC-6 (schematy transgraniczne), bez krajowych „ulepszeń”.

To istotne uproszczenie obowiązków informacyjnych dla podatników, które przynosi wymierne korzyści – mniej transakcji podlegających raportowaniu. W praktyce oznacza to zmniejszenie kosztów i nakładu pracy związanych z przygotowaniem informacji MDR, a także większą przejrzystość w zakresie obowiązków związanych z raportowaniem schematów podatkowych.

Dodatkowe zmiany w Ordynacji podatkowej

Zaliczanie wpłat na najbliższe raty

Projekt jednoznacznie określa, iż wpłaty rat podatku lub zaległości wraz z odsetkami będą zaliczane na ratę o najwcześniejszym terminie płatności, niezależnie od innych zaległości spoza układu ratalnego.

Podniesienie limitów

Podatek będą mogły zapłacić za podatnika osoby trzecie – do wysokości 5 tys. zł (zamiast dotychczas 1 tys. zł).

Zwiększenie limitu korekt dokonywanych z urzędu w przypadku, gdy deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami do 10 tys. zł (obecnie 5 tys. zł)

Nowe prawa dla wspólników spółek osobowych

Zgodnie z projektem wspólnicy spółek osobowych będą mieli możliwość składania korekt i ubiegania się o nadpłatę już po rozwiązaniu spółki (dotąd przysługiwało to tylko wspólnikom spółek cywilnych).

Przesłuchania online z możliwością nagrywania

Projekt ustawy zakłada możliwość zdalnego przeprowadzenia przesłuchania stron i świadków. Ma też umożliwić nagrywanie przesłuchań.

Na ten moment proponowany projekt zmian Ordynacji podatkowej możemy oceniać częściowo pozytywnie w głównej mierze przez długo wyczekiwane usunięcie nadużywanego przez organy podatkowe art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Dodatkowo, wejście przepisów w proponowanym przez Ministerstwo Finansów brzmieniu będzie prawdziwą rewolucją w zakresie raportowania schematów podatkowych – z korzyścią dla podatników.

Aktualnie projekt jest w fazie opiniowania. Tym samym jego finalna wersja nie pozostało znana. Biorąc pod uwagę obrany kierunek zmian obrany przez ustawodawcę zdaje się przez cały czas podążać w kierunku deregulacji i przejrzystości, wobec czego należy liczyć, iż efekt prac będzie stanowił odciążenie dla podatników. W przypadku pytań związanych z raportowaniem schematów podatkowych czy zmian w ordynacji podatkowej – zachęcamy do kontaktu z naszym zespołem.