Jazda bez uprawnień jest ogólnym przestępstwem polegającym na kierowaniu pojazdem mechanicznym bez wymaganych uprawnień, wydanych przez adekwatny organ. W Polsce, uprawnienia te mogą być zawieszone lub cofnięte (z uwagi na inne przestępstwa p-ko bezpieczeństwu drogowemu). Możliwe jest jednak również prowadzenie pojazdu z nieuznawanymi w Polsce uprawnieniami lub bez międzynarodowego prawa jazdy.
Zasadniczo, druga sytuacja jest dużo rzadsza, z uwagi na to, iż Polska jest stroną i ratyfikowała Konwencję Wiedeńską o ruchu drogowym z 1968 r. Na jej podstawie, zagraniczne prawo jazdy wydane przez stronę Konwencji jest generalnie uznawane i może zostać wymienione na polskie prawo jazdy. Ważne jest jednak by pamiętać o międzynarodowym prawie jazdy lub, jeżeli planuje się zostać w Polsce dłużej niż 3 miesiące, wymienić krajowe prawo jazdy na polskie. Problemy mogą się pojawić jeżeli ważność uprawnień upłynęła lub zostały one w Polsce uprzednio zawieszone lub cofnięte. To co do zasady wystawia kierującego na odpowiedzialność karną. To samo może przydarzyć się, jeżeli kierujący uprawnień nigdy nie uzyskał.
Kluczowe jest to, iż policja często przypisuje zarzut popełnienia przestępstwa (art. 180a Kodeksu karnego). W tym wypadku, odpowiedzialność karna opiewa na grzywnę, karę ograniczenia wolności lub więzienia do 2 lat. Sąd musi orzec także w przypadku skazania za ten czyn zakaz prowadzenia pojazdów. Powyższe jest częstym posunięciem oskarżyciela publicznego, mimo tego, iż jazda bez uprawnień stanowi także wykroczenie (art. 94 Kodeksu wykroczeń). W przypadku wykroczenia karą może być areszt do 30 dni, ograniczenie wolności lub grzywna, nie niższa niż 1.500 zł. Sąd orzeka także zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Trzeba przy tym pamiętać, iż ukaranie za wykroczenie nie będzie skutkowało wpisem do Krajowego Rejestru Karnego.
Oferujemy następujące usługi:
– dokładną analizę sprawy: stworzenie odpowiedniej i efektywnej linii obrony, analizę stanu faktycznego i prawnego, przygotowanie niezbędnych dokumentów;
– wsparcie zarówno dla obywatelski Polski jak i cudzoziemców, porady prawne, kontakt z organami prowadzącymi sprawę
– objaśnienie procedur i konsekwencji związanych ze sprawą
– aktywny udział w przesłuchaniach, posiedzeniach i rozprawach, także na etapie apelacji i przed Sądem Najwyższym.
Nasza oferta skierowana jest do:
– cudzoziemców, p-ko którym toczy się postępowanie o jazdę bez uprawnień lub którym postawiono zarzuty
– rodzin cudzoziemców oskarżonych o jazdę bez uprawnień w Polsce
Jazda bez uprawnień stanowi czyn zabroniony polegający na kierowaniu pojazdem po drodze publicznej, mając uprawnienia zawieszone/cofnięte lub nie posiadając ich w ogóle. Pomimo, iż czyn ten nie jest uznawany jako stwarzający znaczne zagrożenie na drodze, zwłaszcza jeżeli kierujący potrafi prowadzić pojazd, to maksymalny wymiar kary wynosi do 2 lat pozbawienia wolności.
Niezwykle istotnym aspektem jest fakt, iż ten czyn stanowić może zarówno wykroczenie jak i przestępstwo. Warto pamiętać, iż odpowiedzialności podlega osoba kierująca bez uprawnień, nie jest więc konieczne spełnienie jakichkolwiek innych przesłanek czy dokonanie innych czynności, by można było postawić zarzut. Konsekwencje orzekane często są mniej surowe niż przewiduje maksymalne zagrożenie, jednak zakaz prowadzenia pojazdów potrafi być dość uciążliwą karą, zwłaszcza dla osoby, która potrzebuje samochodu by wykonywać pracę czy do innych czynności życia codziennego.
Organy ścigania najczęściej ujawniają prowadzenie bez uprawnień podczas rutynowych kontroli. W przypadku odkrycia takiego czynu, następujące kroki są podejmowane:
– sprawdzenie osoby w bazach danych
– sprawdzenie danych pojazdu
– odholowanie samochodu na najbliższy parking policyjny lub poproszenie o skontaktowanie się z kimś kto przejmie samochód
– przekazanie sprawy do Prokuratury celem podjęcia dalszych decyzji.
W większości wypadków, prokurator postawi zarzut z art. 180a k.k. (przestępstwo). Osoba może być także wezwana ponownie celem złożenia wyjaśnień, będą zbierane inne niezbędne dokumenty i finalnie zostanie przesłany akt oskarżenia.
Często jednak, wskazne i dopuszczalne prawnie jest by zarzuty zostały zmienione na zarzuty wykroczeniowe. Mimo, iż przepisy dot. tej materii są dość ubogie i enigmatyczne względem siebie dla typowego obywatela, sądy stworzyły linię interpretacyjną, która pozwala zdecydować jaki zarzut jest adekwatny.
Jazde bez uprawnień jest przestępstwem tylko jeżeli łamie się zakaz nałożonym przez organ państwowym – tzn. przykładowo osoba ma już zakaz prowadzenia pojazdów i została złapana na kierowaniu pojazdu gdy zakaz ten obowiązuje. Zakaz taki może zostać orzeczony np. przez organ administracyjny w przypadku przekroczenia prędkości o 50 km/h ponad maksymalną dozwoloną lub przez sąd w związku ze skazaniem za inne przestępstwo. istotną wzmianką jest to, iż osoba ma zakaz prowadzenia pojazdów, nałożony przez adekwatnym organ państwa. W takim wypadku kierowca popełnia przestępstwo.
Jeśli natomiast kierujący prowadzi pojazdem, np. nigdy nie otrzymując uprawnień, bez ponownego zdania egzaminu państwowego jeżeli to konieczne po upływie poprzedniego zakazu, kierowca taki popełni wykroczenie i nie powinien być pociągany do odpowiedzialności karnej za przestępstwo.
Tak więc zasadniczą i kluczową różnicą jest to czy uprawnienia zostały zawieszone/cofnięte przez organ administracyjny (lub został orzeczony zakaz sądowy) czy kierowca nigdy ich nie posiadał lub nie podszedł do ponownego egzaminy na prawo jazdy, do czego zobowiązany jest w wyniku poprzednio orzeczonego zakazu. W obu przypadkach kierowca nie posiada uprawnień do kierowania pojazdów, natomiast tylko w pierwszym łamie on decyzję organu lub zakaz sądu. To właśnie ten dodatkowy element skutkuje popełnieniem przestępstwa.
Są jednak podstawy do ograniczenia wymiaru kary lub utworzenia efektywnej strategii obrończej, dzięki:
– błędom proceduralnym i naruszeniu procedury lub prawa do rzetelnego procesu, co może stanowić podstawę do apelacji
– postawienie zarzutu przestępstwa, podczas gdy powinien być postawiony zarzut wykroczeniowy
Porady prawne i reprezentacja
Mimo, iż konsekwencje nie są tak surowe, niektóre z nich mogą być uciążliwe. Dlatego też najważniejsze jest by mieć obrońcę w trakcie postępowania. Nasza Kancelaria oferuje kompleksowe usług dla osób, którym postawiono zarzuty w tej kwestii, w szczególności:
– porady prawne i reprezentacja
– stworzenie strategii obrończej, indywidualnie dopasowanej do sprawy, która bierze pod uwagę wszystkie jej okoliczności
– aktywną reprezentację na każdy etapie postępowania, od śledztwa po postępowanie przed Sądem Najwyższym;
– wsparcie w trakcie wykonania wyroku
Naszą ofertę kierujemy do:
– osób fizycznych, zwłaszcza cudzoziemców, którym postawiono zarzut jazdy bez uprawnień w Polsce: wsparcie prawne dla osób podejrzanych lub oskarżonych o jazdę bez uprawnień;
– rodzin osób, którym zarzucono jazdę bez uprawnień: wsparcie dla rodzin, które próbują zorganizować obronę i wsparcie prawne dla bliski na każdym etapie postępowania.
Wnioski
Jazda bez uprawnień, często kojarzona z niższym wolumenem kryminalnym i zagrożeniem dla społeczeństwa może skutkować uciążliwymi konsekwencjami. Zawieszenie prawa jazdy jest najbardziej problematyczną kwestią. Możliwe jest jednak stworzenie skutecznego strategii przeciwko takim zarzutom i zminimalizowanie dolegliwości.
Upewnij się, iż twoje prawa są chronione w trakcie całego postępowania. Pamiętaj także, iż jako obywatel obcego państwa nie władający językiem polskim w stopniu komunikatywnym, masz prawo do obecności tłumacza w trakcie każdej czynności z twoim udziałem.
Nasza Kancelaria oferuje ekspercką pomoc prawną dla osób zamieszanych w sprawy o jazdę bez uprawnień, od obrony twoich praw w sądzie po pomoc w zrozumieniu twoich uprawnień i możliwości. Nasz zespół jest zaangażowany w zabezpieczenie twoich interesów i najlepszego rozwiązania dla naszych klientów. Nie stawaj samemu przeciwko zarzutom – zgłoś się do nas już dzisiaj po fachową pomoc prawną.
Autor: adw. Monika Orczykowska, Szef Działu Prawa Karnego i Compliance
E-mail: [email protected]
tel.: +48 22 501 56 10
