Kara ograniczenia wolności jest jedną z tzw. kar wolnościowych. Orzeka się ją w 2 wariantach: jako prace społeczne lub w formie potrącenia części otrzymywanego przez sprawcę wynagrodzenia za pracę. Możliwe jest także orzeczenie obydwu wariantów jednocześnie.
Podstawa prawna kary ograniczenia wolności
Kara ograniczenia wolności została uregulowana w art. 32 pkt 2 Kodeksu karnego (dalej: k.k.). Jest ona drugą, zaraz po grzywnie najłagodniejszą formą kary.
Surowszymi karami w odniesieniu do ograniczenia wolności są: pozbawienie wolności (art. 32 pkt 3 k.k.), 25 lat więzienia (art. 32 pkt 4 k.k.) oraz dożywotnie pozbawienie wolności (art. 32 pkt 5 k.k.).
Wymiar i forma kary
Kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, zaś najdłużej dwa lata. Polega ona na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne (od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym) albo na potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.
Gdy kara ograniczenia wolności polega na potrąceniu części wynagrodzenia za pracę, wówczas dotyczy to oczywiście osoby zatrudnionej, z jednoczesnym zastrzeżeniem, iż w okresie, na jaki zostało orzeczone potrącenie, skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy.
Istotne jest dokładne określenie wykonania orzeczonej kary poprzez wskazanie celu społecznego oraz określenie terminu potrącenia niezależnie od tego, ile % będzie wynosiło potrącenie.
Dodatkowe obowiązki w trakcie odbywania kary ograniczenia wolności
Kara ograniczenia wolności to swoisty czas próby dla skazanego. Podczas jej wykonywania skazany nie może bez zgody sądu zmienić miejsca stałego pobytu, a jeżeli uzyska taką zgodę, ma obowiązek udzielać wyjaśnień dotyczących jego przebiegu.
Ponadto skazany może mieć nałożone obowiązki charakterystyczne dla zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, na przykład:
– przeprosiny pokrzywdzonego
– świadczenie pieniężne na rzecz pokrzywdzonego
– zaniechanie nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających
– poddanie się terapii uzależnień
– poddania się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji
– uczestnictwo w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych
– powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach
– niekontaktowanie się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób
– nie zbliżanie się do pokrzywdzonego lub innych osób