Pojęcie „publiczne udostępnianie” mimo sukcesywnie rozwijającego się orzecznictwa wciąż rodzi pytania. W kwietniu br. informowaliśmy o stanowisku, jakie w powyższej sprawie zajął Rzecznik Generalny (zapoznaj się z artykułem). Natomiast 20 czerwca 2024 r. TSUE (pierwsza izba) wydał wyrok rozstrzygający[1].
Dla przypomnienia, GEMA, będąca niemiecką organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w obszarze muzyki, wystąpiła z roszczeniem odszkodowawczym z tytułu naruszenia prawa autorskiego przeciwko zarządcy budynku, który udostępniał w mieszkaniach odbiorniki telewizyjne wyposażone w antenę wewnętrzną umożliwiającą odbiór sygnałów i rozpowszechnianie programów, zwłaszcza muzycznych. Sąd odsyłający skierował pytanie prejudycjalne do TSUE, uznając, iż dotychczasowe orzecznictwo[2] interpretujące pojęcie „publicznego udostępniania” nie jest wystarczające dla dokonania oceny, czy w rozważanym przypadku czynność pozwanego może zostać uznana za publiczne udostępnianie.
TSUE w zasadzie podzielił rozważania Rzecznika Generalnego, orzekając, iż „pojęcie «publicznego udostępniania» obejmuje rozmyślne udostępnianie przez zarządcę budynku z mieszkaniami na wynajem odbiorników telewizyjnych wyposażonych w antenę wewnętrzną, które bez żadnej innej interwencji odbierają sygnały i umożliwiają rozpowszechnianie programów, o ile najemców tych mieszkań można uznać za «nową publiczność». Trybunał przypomniał przy tym, powołując się na motyw 23 dyrektywy 2001/29[3], iż pojęcie „publicznego udostępniania” powinno być interpretowane szeroko, „w ten sposób, iż obejmuje ono każde udostępnianie utworu odbiorcom nieznajdującym się w miejscu, z którego udostępnianie pochodzi, a zatem każdą transmisję lub retransmisję tego rodzaju, drogą przewodową lub bezprzewodową, w tym nadawanie programów”[4].
Konkluzje wynikające z powyższego rozstrzygnięcia są następujące:
- Potwierdzona została zasada neutralności technologicznej. Trybunał uznał za bez znaczenia to, iż anteny były wbudowane w odbiorniki telewizyjne bez podłączenia ich do anteny centralnej. Ważniejszym czynnikiem w sprawie była rozmyślność działania użytkownika. Ustalono również, iż działanie użytkownika stanowiło zarobkowy charakter udostępniania, gdyż była to dodatkowa usługa, świadczona w celu uzyskania korzyści (umieszczenie odbiorników telewizyjnych miało wpływ na standard oferowanych mieszkań i cenę najmu).
- Dla ustalenia przesłanki „nowej publiczności” znaczenie ma charakter najmu mieszkań, mianowicie czy jest to najem krótkoterminowy, zwłaszcza z tytułu zakwaterowania turystycznego, czy najem lokali mieszkalnych. Trybunał przytoczył bowiem rozważania z opinii Rzecznika Generalnego, według których najemców lokali mieszkalnych nie można by uznać za „nową publiczność” w rozumieniu przytoczonego orzecznictwa[5].
[1] Wyrok TSUE z 20.06.2024 r., C-135/23, ECLI:EU:C:2024:526.
[2] Wyrok TSUE z 7.12.2006 r., SGAE C‑306/05, EU:C:2006:764; z 2.04.2020 r., Stim i SAMI, C‑753/18, EU:C:2020:268; postanowienie TSUE 18.03.2010 r., Organismos Sillogikis Diacheirisis Dimiourgon Theatrikon kai Optikoakoustikon Ergon, C 136/09, EU:C:2010:151.
[3] Dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz. U. UE. L. z 2001 r. Nr 167, str. 10 z późn. zm.).
[4] Pkt 23 wyroku.
[5] Pkt 45 wyroku.
