Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 83/ (24-06-2025)

Komisja do Spraw Unii Europejskiej, obradująca pod przewodnictwem poseł Agnieszki Pomaskiej (KO), przewodniczącej Komisji, zrealizowała następujący porządek dzienny:

I. informacja o dokumentach, w stosunku do których prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag: COM(2025) 229 (art. 7 ust. 4 Ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej), COM(2025) 199, 232, 233, 235, 240, 255 (art. 8 ust. 2 ustawy), COM(2025) 237, 239 (art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy);

II. rozpatrzenie (w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy) Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Dekarbonizacja flot korporacyjnych (COM[2025] 96 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu;

III. rozpatrzenie (w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy) Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie ProtectEU: europejska strategia bezpieczeństwa wewnętrznego (COM[2025] 148 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu;

IV. rozpatrzenie (w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy) Wspólnego komunikatu do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie strategii na rzecz unii gotowości (JOIN[2025] 130 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu;

V. rozpatrzenie projektu planu pracy Komisji na okres od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r.

W posiedzeniu udział wzięli: Krzysztof Bolesta sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska wraz ze współpracownikami, Wiesław Leśniakiewicz podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji wraz ze współpracownikami, Tomasz Kołodziejczyk zastępca dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, nadbryg. Wojciech Kruczek komendant główny Państwowej Straży Pożarnej.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Monika Włodarska i Joanna Heger – z sekretariatu Komisji w Biurze Spraw Europejskich i Współpracy Międzynarodowej, Marcin Fryźlewicz – ekspert ds. legislacji w Biurze Ekspertyz i Ocen Skutków Regulacji oraz Wojciech Zgliczyński, Ewa Radomska i Ziemowit Socha – specjaliści ds. społecznych w BEOS.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Dzień dobry.

Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej.

Witam panie posłanki, panów posłów, panów ministrów. Przechodzimy do pkt I, czyli informacji o dokumentach Unii Europejskiej, w stosunku do których prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag. Są to dokumenty: w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej COM(2025) 229, w trybie art. 8 ust. 2 ustawy dokumenty COM(2025) 199, 232, 233, 235, 240, 255 i w trybie art. 151 ust 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy dokumenty COM(2025) 237 i 239. Czy do wymienionych przeze mnie dokumentów państwo posłowie chcą zgłosić jakieś uwagi? Nie widzę.

Stwierdzam, iż Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do wymienionych powyżej dokumentów.

Przechodzimy do pkt II, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Dekarbonizacja flot korporacyjnych, dokument COM(2025) 96 i odnoszącego się do niego stanowiska rządu.

Bardzo proszę pana ministra Krzysztofa Bolestę, sekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, o zabranie głosu.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Krzysztof Bolesta:

Dzień dobry.

Pani przewodnicząca, szanowni państwo, dziękuję za głos. o ile chodzi o dekarbonizację flot korporacyjnych, to mamy stanowisko rządu. Ogólnie celem dokumentu jest przyspieszenie czy umożliwienie obniżenia emisji transportu. To jest oczywiście komunikat, czyli dokument nielegislacyjny, ale spodziewamy się, iż niedługo, czyli prawdopodobnie w drugiej połowie roku, będzie jakiś projekt dokumentu legislacyjnego. Pokrótce, dokument to jest komunikat, który analizuje, jak dzisiaj wygląda rynek technologii, o ile chodzi o dekarbonizację transportu. Bierze pod uwagę czy uwypukla problemy, które dzisiaj stoją na drodze do obniżania emisji sektora transportu – to są koszty samochodów, ograniczona liczba modeli, problemy z infrastrukturą ładowania czy też wartość rezydualna i problem, który jest barierą dla rozwoju rynku leasingu i wynajmu długoterminowego.

Jakie jest stanowisko rządu do tego komunikatu? My, co prawda, zgadzamy się z diagnozami postawionymi w dokumencie, czyli podkreśleniem kluczowej roli flot w obniżaniu emisji z transportu. Zakupy flotowe to są zakupy nowych pojazdów w Polsce. To jest główny element rynku. U nas bardzo mało kupuje się nowych samochodów. To jest tylko 30% zakupu, w tym dominują zakupy flotowe. Zatem kluczowa rola flot w dekarbonizacji pozostało wyższa niż w pozostałych państwach Unii Europejskiej. Zgadzamy się z tezami komunikatu, iż konieczne jest obniżenie kosztów zakupu. Zgadzamy się też, iż nie istnieje dzisiaj wystarczająco rozwinięta infrastruktura do ładowania pojazdów i iż niewystarczające są zachęty podatkowe do tego, żeby firmy inwestowały raczej w pojazdy bezemisyjne niż emisyjne, co w polskich warunkach jest istotne zwłaszcza z punktu widzenia potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw.

Rząd podkreśla konieczność dostosowania instrumentów do lokalnych warunków – to jest główny element stanowiska – czyli potrzeba elastyczności i dostosowania potencjalnej legislacji, która pewnie zaraz będzie, do warunków lokalnych. Chcemy mieć w Polsce swobodę w kształtowaniu polityki wsparcia, obniżania emisji z transportu i to będzie też nasze działanie w momencie prac nad ewentualną legislacją. Podkreślamy też w naszym stanowisku potrzebę rozbudowy infrastruktury do ładowania pojazdów. Już dzisiaj bardzo dużo inwestujemy w rozbudowę infrastruktury do ładowania, ale wciąż jest to niewystarczające. Na pewno byłoby dobrze, gdyby ta infrastruktura też była rozwijana ze środków europejskich.

Jeżeli chodzi o koszty zakupu, to tutaj też zgadzamy się z Komisją, iż one są zbyt wysokie. Musimy robić wszystko, żeby te koszty były niższe. Jednym z takich działań jest lepsze przygotowanie rynku, leasingu i wynajmu długoterminowego, bo to są sposoby pozyskiwania pojazdów, które zasilają rynek wtórny, który jest w Polsce najbardziej rozwinięty, o ile chodzi o auta spalinowe. Trzeba też działać w kierunku zasilenia tego rynku autami bezemisyjnymi.

To, co jest też ważne w naszym stanowisku, to akcent na pojazdy ciężkie ze względu na to, iż rynek przewoźników to jest istotny element naszej gospodarki. Tu również Polska już działa w kierunku rozbudowy infrastruktury ładowania. Dopłacamy też do ciężarówek elektrycznych, ale zdecydowanie więcej musi się tu dziać też na szczeblu europejskim i na to zwracamy uwagę.

Oprócz tego komunikat kładzie też nacisk na rozwój nowych technologii. Zgadzamy się, iż warto iść w tym kierunku. Zwłaszcza technologia vehicle-to-grid, czyli używanie baterii w pojazdach elektrycznych jako narzędzia bilansowania sieci, lepszego zarządzania siecią, to jest coś, co powinniśmy rozwijać.

Podsumowując, rząd jest przeciwny celom nakładanym na floty. Apelujemy o elastyczność narzędzi polityki, o ile chodzi o floty korporacyjne. Nawołujemy o elastyczność dla państw w obniżeniu emisyjności z transportu. Ponosimy koszty tej głównej bariery w rozwoju i konieczności rozbudowy infrastruktury do ładowania. Zgadzamy się, o ile chodzi o inwestycje w nowe technologie. To tak pokrótce. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję, panie ministrze.

Sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Marcin Gwóźdź. Bardzo proszę, panie pośle.

Poseł Marcin Gwóźdź (PiS):

Dziękuję, pani przewodnicząca.

Panie ministrze, drodzy państwo, to bardzo istotny temat: dekarbonizacja w transporcie, szczególnie w transporcie firmowym. Dzisiaj omawiamy tylko komunikat, więc faktycznie, panie ministrze, nie jest to dokument wiążący, ale w tym komunikacie zawierają się bardzo niepokojące sygnały. Jest tu program „Fit for 55” i idea bezemisyjności. W ramach tej idei w tym komunikacie zawierają się konkretne sugestie dla rządów i dla polskiego rządu. To mnie niepokoi, ponieważ tam znalazły się takie instrumenty, jak na przykład brak możliwości amortyzacji pojazdu czy brak możliwości odliczenia podatku od pojazdu z silnikiem spalinowym.

Cieszę się, iż rząd zauważa tę potrzebę, iż jednak te idee muszą być dostosowane do polskiego rynku i do naszych możliwości implementacji tych przepisów, ale w tych dokumentach – i w opinii, i w stanowisku rządu – widzę pewne nieścisłości. Chciałbym pana ministra dopytać i zwrócić na to uwagę, bo w opinii w sprawie komunikatu znajduje się takie sformułowanie, iż rząd zgadza się, iż wyłączenie wymagań dotyczących udziału pojazdów bezemisyjnych w procesie wydawania licencji dla flot prywatnych, takich jak taksówki, przedsiębiorstwa zajmujące się zamawianiem przejazdów lub car-sharing, może stanowić skuteczny instrument kierunku zrównoważonego rozwoju. Przecież o ile to włączymy, to ograniczymy wolność gospodarczą i konkurencyjność naszych przedsiębiorców. jeżeli chodzi o transport, to oczywiście, o ile narzucimy jasne normy i udział pojazdów bezemisyjnych w całym taborze transportowym, to wpłynie to na brak konkurencyjności dla naszych firm przewozowych.

Na te problemy chciałbym zwrócić uwagę, bo oczywiście w akcie prawnym i w dokumencie legislacyjnym prawdopodobnie te zapisy się znajdą. Wtedy wrócimy do tej dyskusji już bardziej na poważnie, ale powinniśmy być na to gotowi.

Optymistyczne jest to, iż rząd zauważa te problemy i faktycznie znalazłem taki fragment w stanowisku rządu, który pozwolę sobie zacytować: „Należy jednak podkreślić, iż ze względu na konieczność ochrony przedsiębiorców przed zbyt wysokimi kosztami bieżącej działalności rząd RP jest przeciwny wprowadzeniu ewentualnych regulacji wyznaczających konieczność zapewnienia minimalnych udziałów pojazdów bezemisyjnych we flotach”. Zatem, panie ministrze, jak jest: czy dopuszczacie, tak jak w opinii do komunikatu, jakieś rozwiązania, które będą wspierały implementację tych przepisów wbrew interesowi naszych przedsiębiorców, czy stoicie twardo na stanowisku, iż Polska nie jest gotowa na dekarbonizację w transporcie, bo jest to zbyt duże obciążenie dla naszych przedsiębiorców? o ile pan minister podtrzyma to, co znajduje się w tym dokumencie, czyli w stanowisku rządu – iż należy to dostosować do naszych warunków – i będziecie dbać o ochronę przedsiębiorców przed zbyt wysokimi kosztami dekarbonizacji, to myślę, iż część z kolegów członków Komisji przychyli się do stanowiska rządu. o ile nie będzie takiej deklaracji, to będziemy przeciwko takiemu stanowisku. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Dziękuję.

Otwieram dyskusję. Czy są jakieś głosy? Nie widzę.

Panie ministrze, prośba, żeby się odnieść do wypowiedzi posła sprawozdawcy.

Sekretarz stanu w MKiŚ Krzysztof Bolesta:

Dziękuję, panie pośle. Podtrzymuję oczywiście. To jest deklaracja, która jest w stanowisku rządu, i będziemy się tego trzymać. Chciałbym jeszcze dodać, iż o ile chodzi o narzędzia polityki podatkowej, to jest jednomyślność, zatem o ile chodzi o tryb głosowania w Radzie, także o jakiekolwiek podatki, to jest domena państw członkowskich i nikt nam niczego większością głosów nie zrobi. Tylko od nas zależy, jakie narzędzia polityki podatkowej będziemy sobie stosować. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Pan przewodniczący Szynkowski vel Sęk.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

Dziękuję pani przewodniczącej.

Pan poseł sprawozdawca trafnie zidentyfikował zagrożenia płynące z tego komunikatu. Komunikat nie jest oczywiście aktem prawnym, ale w tej chwili mamy do czynienia z praktyką, która w ogóle, wydaje mi się – będę to chciał podnieść przy okazji omawiania naszego planu pracy – jest praktyką Komisji Europejskiej, z którą również nasza Komisja musi się zmierzyć. To znaczy, wydawania w tej chwili dużo większej ilości komunikatów niż propozycji legislacyjnych, które są opiniowane przez Komisję, a które następnie, o ile nie ma mocnego oporu państw członkowskich, bardzo gwałtownie znajdują odzwierciedlenie w propozycjach już konkretnych aktów prawnych. Zatem uspokajanie się, iż to tylko komunikat, jest zupełnie niezasadne w tym kontekście, bo to tylko kwestia czasu, kiedy komunikat, na który nie ma reakcji państw członkowskich, przerodzi się w propozycję aktów prawnych.

Ale druga rzecz – o tym zresztą jest też przecież mowa chociażby w opinii Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji – to jest element wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu. Tu na tej sali słyszałem zmianę stanowiska posłów koalicji rządzącej, którzy rzekomo mieliby być – tak przynajmniej deklarowali przed 1 czerwca – przeciwko Zielonemu Ładowi. Za chwilę oczywiście usłyszę, iż to komisarz Janusz Wojciechowski jest odpowiedzialny za Zielony Ład, i różne inne opowieści dziwnej treści.

Jednak trzeba sobie odpowiedzieć na to pytanie m.in. przy tym głosowaniu. o ile państwo jesteście przeciwko Zielonemu Ładowi, to nie można głosować za komunikatem, który domaga się implementacji zasad dekarbonizacji, choćby w tak wąskim elemencie jak kwestia pojazdów flotowych, bo to jest element realizacji Zielonego Ładu. Jest to w dokumentach. Albo państwo jesteście przeciw, to wtedy głosujcie przeciw, ale to trzeba być konsekwentnym. Zgadzam się, iż to jest wąski wycinek Zielonego Ładu, który dotyczy tylko kwestii pojazdów flotowych.

Natomiast nie zgadzam się, iż – po pierwsze – pojazdom flotowym ani firmom, które są ich właścicielami, nie powinny być narzucane żadne rygory. Dobrze, iż rząd zwraca na to uwagę, iż systemy przymusu są nieadekwatne, ale stanowisko rządu jest jednak zbyt łagodne w tej sprawie. Rząd powinien być wobec tego komunikatu krytyczny, a rząd w zasadzie ten komunikat przyjmuje z zadowoleniem, zwracając jedynie uwagę, iż powinno się bardziej akcentować zachęty, a mniej rygory. Tak można, iż tak powiem, ująć stanowisko rządu. W mojej opinii to stanowisko nie zasługuje na akceptację, bo jest de facto aprobatywne dla elementu Zielonego Ładu. Tyle z mojej strony. Dlatego będziemy głosować przeciw.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Panie pośle, zwracam tylko uwagę, iż nie głosujemy w sprawie dokumentu, ale jest to informacja i mamy tryb wysłuchania informacji. Może więc pan poseł zgłosić wniosek o tym, iż nie przyjęliśmy informacji rządu do wiadomości. Taki jest wniosek, jak rozumiem.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

W zależności od tego, jaką praktykę pani przewodnicząca uzna za lepszą, albo zgłoszę wniosek o to, żeby Komisja krytycznie odniosła się do komunikatu Komisji, albo żeby krytycznie odniosła się do stanowiska rządu. Co jest dla państwa bardziej dogodne. Obydwa mają taki sam wymiar – chodzi o krytyczne odniesienie do propozycji dokumentu przedstawionego przez Komisję Europejską.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Za chwilę oddam głos panu ministrowi, tylko wyjaśnię, iż teraz nie sądzimy dokumentu, tylko rozstrzygamy o wysłuchaniu bądź nie informacji ministra. Więc będzie konkluzja – i rozumiem, iż jest wniosek o to, żeby ją głosować – iż Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat omawianego dokumentu. Oczywiście możemy wszystko przegłosować, nie ma problemu, tylko chciałabym to wyjaśnić.

Panie ministrze, czy chciałby pan jeszcze rozwiać wątpliwości pana posła?

Sekretarz stanu w MKiŚ Krzysztof Bolesta:

Dziękuję, pani przewodnicząca.

Nie wiem, czy wątpliwości pana posła są w ogóle rozwiewalne, czy jest taka przestrzeń, gdzie możemy się dogadać. Stanowisko rządu do tego komunikatu pokazuje, gdzie jest ryzyko związane z potencjalną legislacją, która się pojawi w tym obszarze. Pokazuje też szanse. To nie jest tak, iż wszystkie propozycje legislacyjne, które będą się pojawiać ze strony Komisji Europejskiej, będą dla Polski i dla polskiego interesu gospodarczego złe. Trzeba się nastawiać i wybierać te, które są dla nas korzystne, i bronić się przed tymi, które są niekorzystne.

Będziemy bronić tego, żeby nie było żadnych celów nałożonych na floty korporacyjne i to jest ważne. Z drugiej strony jesteśmy bardzo ważnym elementem w łańcuchu wartości sektora automotive i ten sektor się zmienia w całej Europie. Trzeba zrobić wszystko, żeby te firmy, które się transformują, lokowały swoje inwestycje w elektromobilność w Polsce. o ile odrzucimy całkowicie ten koncept, to żadna firma do nas nie przyjdzie. Warto więc zawsze rozważyć za i przeciw, jak się wychodzi z takiego założenia, iż wszystko trzeba oprotestować. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję.

Pan przewodniczący i później jeszcze pan poseł sprawozdawca.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

Nie bardzo rozumiem, z jakiego elementu tego komunikatu pan minister wyciąga wniosek, iż o ile my się sprzeciwimy temu komunikatowi, to w Polsce nie będą lokowane inwestycje produkcji aut elektrycznych. Muszę powiedzieć, iż to jest konstrukcja, która mnie bardzo interesuje. Bardzo chętnie wszedłbym w dłuższą dyskusję, skąd akurat taki wniosek. Bo mam inne poczucie.

Mam poczucie, iż o ile się zgodzimy, panie ministrze, na takie i podobne przepisy w różnych obszarach, to jako całość, jako Unia Europejska, z euforią powitamy tutaj zewnętrzną produkcję. Już nie precyzując, który kraj, ale wiemy, który kraj najwięcej dzisiaj produkuje aut elektrycznych i różnych części, które są importowane do Unii Europejskiej i które z euforią będą implementowane. Jak rozumiem, przez państwa rząd również będą z euforią implementowane w Polsce i narzucane polskim przedsiębiorcom. Nie wiem tylko, czy jakikolwiek dobry wkład wniosą do polskiej gospodarki. Takie mam przekonanie. Dlatego rzeczywiście w tej materii chyba się nie porozumiemy i chyba te wątpliwości, jak pan słusznie stwierdził, są nierozwiewalne. Byłbym więc za tym, żebyśmy głosowali i odrzucili informację rządu na temat tego komunikatu.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Dziękuję. Pan poseł Gwóźdź.

Poseł Marcin Gwóźdź (PiS):

Dziękuję, pani przewodnicząca.

Pan przewodniczący mnie troszkę uprzedził, aczkolwiek to prawda, iż rozumienie implementacji Zielonego Ładu i bezemisyjności z naszej i z pana ministra strony jest zupełnie odmienne i pewnie się nie porozumiemy, ale wydaje mi się, iż w tym wąskim wycinku, jeżeli chodzi o implementację dekarbonizacji w transporcie, to jesteśmy zgodni. I jeżeli chodzi zarówno o zapisane stanowisko rządu, jak i o to, co pan minister wspomniał – iż jesteście przeciwko dodatkowym obciążeniom dla polskich przedsiębiorców w tym wąskim obszarze – to myślimy podobnie.

Zaproponowałbym głosowanie i stanowisko mocno krytykujące komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego. Zależy oczywiście od prezydium, jaki wniosek, jakie stanowisko będziemy głosować, a możemy głosować obie kwestie, ale z mojej strony jest propozycja, żebyśmy przyjęli krytyczne stanowisko Komisji w sprawie komunikatu do Parlamentu Europejskiego. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Dziękuję, panie pośle. To znaczy, przepraszam, ale myli się pan. To nie od prezydium zależy, tylko mógł pan przygotować opinię, którą moglibyśmy dzisiaj ewentualnie przedyskutować i przegłosować, a pan tego nie zrobił. W związku z tym nie mamy żadnej alternatywy. Ponieważ to jest komunikat, to wysłuchaliśmy albo nie wysłuchaliśmy opinii rządu, i tyle w tej sprawie. To jest jedyna możliwość.

Poseł Marcin Gwóźdź (PiS):

W takim razie, pani przewodnicząca, o ile nie chce pani iść w tym kierunku, to oczywiście możemy głosować stanowisko rządu: przyjęcie bądź odrzucenie stanowiska rządu w tej kwestii. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Nie, nie możemy. Głosujemy po prostu informację, którą przedstawił pan minister. Wysłuchaliśmy albo nie wysłuchaliśmy. Pięć minut przerwy w związku z tym, iż posłowie są na innych komisjach, i za chwilę przejdziemy do głosowania.

[Po przerwie]:

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Przepraszam za przedłużającą się przerwę. Przypomnę, iż jesteśmy w pkt II. Przeczytam konkluzję naszej dyskusji, którą poddam pod głosowanie.

Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2025) 96 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu.

Był zgłoszony sprzeciw. Poproszę też pana przewodniczącego, żeby mógł zagłosować.

Proszę o uruchomienie procedury głosowania. Kto jest za przyjęciem takiej konkluzji, przycisk za. Kto jest przeciwny takiej konkluzji – przeciw. Czy już udało się wszystkim zagłosować? Tak? Dobrze. To zamykamy głosowanie.

Głosowało 32 posłów. Za – 17, przeciw – 15, nikt się nie wstrzymał.

Konkluzja została przyjęta.

Przechodzimy do pkt III, dokument COM(2025) 148, który rozpatrzymy w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Bardzo proszę o zabranie głosu pana ministra Wiesława Leśniakiewicza, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Leśniakiewicz:

Szanowna pani przewodnicząca, szanowna Komisjo, panie posłanki, panowie posłowie, mam przyjemność przedłożyć informację o stanowisku rządu do „Europejskiej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego”, której celem jest przede wszystkim wyznaczenie kierunku działań, które zostaną przyjęte przez Unię Europejską na obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego w okresie pięcioletnim.

Przedmiotowy dokument został opublikowany przez Komisję Europejską 1 kwietnia i stanowi główny wyznacznik przyszłych działań Komisji w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego. Mając na uwadze fakt, iż publikacja, o której mowa, zbiegła się z naszym przewodnictwem w Radzie Unii Europejskiej, większość debat była przeprowadzana w trakcie naszego przewodnictwa, rząd Rzeczypospolitej Polskiej oczywiście pozytywnie ocenia inicjatywę i główne działania zaproponowane w „Europejskiej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego”. Dokument przede wszystkim odnosi się do kwestii bezpieczeństwa w sposób kompleksowy, dostrzegając jego powiązania z innymi sferami życia, w tym społecznego, gospodarczego, politycznego. Ich realizacja powinna przyczynić się zarówno do wzmocnienia odporności na współczesne zagrożenia, w tym cyberbezpieczeństwo, jak i do zwiększenia społecznej i instytucjonalnej świadomości niezbędnej do rozumienia obecnych i przyszłych wyzwań dla bezpieczeństwa.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej popiera także ujęcie kwestii zagrożeń hybrydowych, w tym przedmiotowej strategii. Stoimy na stanowisku, iż ze względu na spektrum stosowanych wrogich działań konieczne jest szerokie podejście do tego rodzaju zagrożeń i uwzględnienia odpowiedzi również w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego. Zdajemy sobie jednak sprawę, iż nie będzie to dokument łatwy do przyjęcia, biorąc pod uwagę dotychczasowe dyskusje o zagrożeniach hybrydowych. Stoi przed nami wyzwanie związane chociażby z próbą wypracowania definicji czy poprzez poszanowanie kompetencji krajowych państw członkowskich. Niemniej jednak Polska będzie intensywnie wspierać Komisję w tym zakresie, dzieląc się również swoimi doświadczeniami.

Ponadto w ocenie rządu Rzeczypospolitej Polskiej uwzględnienie szerokiego i przekrojowego ujęcia zewnętrznego wymiaru bezpieczeństwa w zaproponowanej strategii jest podejściem kluczowym do budowania odporności naszego systemu bezpieczeństwa, bowiem w zglobalizowanym świecie, w którym zacierają się granice fizyczne, należy mieć świadomość, iż wpływ zewnętrznych wydarzeń na poziom bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej i jej państw członkowskich jest elementem kluczowym.

Szczególną wagę przykładamy także do zwalczania przestępczości zorganizowanej, przeciwdziałania nielegalnemu handlowi narkotykami, bronią czy też przemytowi migrantów. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej oczekuje, iż zaproponowane przez Komisję instrumenty i rozwiązania pozwolą nam skutecznie przeciwdziałać i eliminować tego typu zagrożenia.

Tu musimy w szczególności myśleć o naszej wschodniej granicy, która jest zewnętrzną granicą Schengen. Wspomniane zjawiska, które już teraz stanowią poważne zagrożenie, mogą eskalować wraz z rozwojem sytuacji w Ukrainie i intensyfikacją działań hybrydowych ze strony Rosji i Białorusi. Proponując aktualnie obowiązującą strategię na lata 2020–2025, trzeba powiedzieć, iż nowa strategia zwiększa obszar zainteresowań Unii Europejskiej w tym zakresie. Obrazuje to niewątpliwie, iż kwestie bezpieczeństwa stanowią dzisiaj poważne odniesienie w strategii Unii Europejskiej. Przygotowana przez Komisję Europejską strategia obejmująca lata 2026–2030 koncentruje się na budowie nowej kultury bezpieczeństwa Unii Europejskiej, w której szczególne aspekty bezpieczeństwa są uwzględniane we wszystkich unijnych przepisach, politykach i programach w sposób holistyczny, poczynając od ich powstania, aż do wdrożenia.

Strategia opiera się na trzech fundamentalnych filarach. Zakłada zmianę kultury bezpieczeństwa poprzez włączenie całego społeczeństwa, w tym sektora prywatnego, organizacji pozarządowych, środowisk naukowych i obywateli w proces budowania odporności, promuje uwzględnienie perspektywy bezpieczeństwa we wszystkich politykach i programach Unii Europejskiej, podkreśla również konieczność zwiększenia procesu finansowania technologii, jak również wzmocnienia kadrowego bezpieczeństwa jako elementu strategicznego z punktu widzenia budowania bezpieczeństwa Europy.

W związku z powyższym przedkładany dokument strategiczny jest pewnym dokumentem uzupełniającym albo adekwatnie dopełniającym unijną gotowość, jak również białą księgę w sprawach europejskiej obronności. Myślę, iż ten dokument, nad którym rozpoczynają się prace, przyniesie wartość dodaną dla całej Unii Europejskiej z punktu widzenia ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję, panie ministrze.

Sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Tomasz Głogowski. Bardzo proszę, panie pośle.

Poseł Tomasz Głogowski (KO):

Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca.

Wysoka Komisjo, to komunikat dotyczący ważnej kwestii, szerokiej, obszernej merytorycznie. Pan minister bardzo esencjonalnie to przedstawił, zreferował. Nie będę powtarzał większości wątków. Podkreślę, iż jest to początek, można powiedzieć, budowania nowej kultury bezpieczeństwa Unii Europejskiej, podejścia do tego zagadnienia w sposób holistyczny, rzeczywiście włączający szerokie kręgi całego społeczeństwa, sektora prywatnego, organizacji pozarządowych, środowisk naukowych i innych, nie tylko instytucji, które na co dzień zajmują się zapewnianiem bezpieczeństwa.

Pan minister podkreślił, co się rzuca na pierwszy rzut oka jako zagrożenia. Oczywiście bez wątpienia dyskusja będzie się toczyła nad tym, na jakim obszarze pozostawić kompetencje w obszarze bezpieczeństwa dla państw członkowskich, a na jakim koordynować prace w tej dziedzinie. Tu jest podkreślane, iż rola Europolu ma być cały czas wspierająca i pomocnicza. Ale oczywiście, o ile przestępczość jest ponadgraniczna, międzynarodowa, to musi być też ponadgranicznie zwalczana, nie tylko poprzez dostęp do baz danych, do wymiany informacji, ale także musi być jakieś wsparcie w zwalczaniu przestępczości.

Na przykład ostatnio można było przeczytać o wyłudzaniu ubezpieczeń drogowych. Samochody włoskie ubezpieczane są w Polsce i potem, jak można przypuszczać, są fikcyjne zdarzenia, na podstawie których wyłudzane są środki od polskich firm ubezpieczeniowych. Instytucje, przedstawiciele polskich ubezpieczalni, muszą mieć możliwość sprawdzania i ścigania i na miejscu, i we Włoszech. Jak pan minister podkreślił, jest to początek dyskusji, niełatwej, ale temat istotny i wydaje się, iż zarysowane kierunki są dobre i należy podzielić poparcie rządu dla tego komunikatu.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję.

Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę.

W związku z tym stwierdzam, iż Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2025) 148 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu.

Przechodzimy do pkt IV, dokument JOIN(2025) 130, który rozpatrujemy w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r.

Bardzo proszę pana ministra Wiesława Leśniakiewicza o zabranie głosu.

Podsekretarz stanu w MSWiA Wiesław Leśniakiewicz:

Bardzo dziękuję.

Szanowni państwo, Polska z zadowoleniem przyjmuje strategię na rzecz unii gotowości i popiera przyjęte w strategii podejście wielosektorowe, uznając je za najważniejsze dla skutecznego i kompleksowego reagowania na współczesne wyzwania i sytuacje kryzysowe, przede wszystkim dlatego, iż wyznaczone kierunki określone w tymże dokumencie idą niejako w parze z przyjętą przez parlament ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej. Niejako wpisujemy się we wszystkie zagadnienia, które zostały przedłożone w ramach tego dokumentu. Oczywiście zasadniczym celem strategii na rzecz unii gotowości jest budowanie bezpiecznej i odpornej Unii Europejskiej, która będzie dysponowała potencjałem i zasobami niezbędnymi do przewidywania zagrożeń – bardzo istotny element związany z przewidywaniem i prognozowaniem – i wskazywania źródła ich powstania.

Istotny element stanowi również stworzenie mechanizmu zapewniającego ludności zamieszkującej Unię Europejską odpowiednią ochronę i przygotowanie oraz zagwarantowanie niezbędnych funkcji społecznych we wszystkich okolicznościach wystąpienia zagrożenia. najważniejsze znaczenie ma również podnoszenie świadomości w tym zakresie, na co zwracaliśmy uwagę również w naszej ustawie przyjętej przez parlament, bowiem uczestnictwo społeczności indywidualnej jest kluczowym elementem budowania tejże odporności. Niemniej jednak należy podkreślić, iż przyszłe rozwiązania, które będą stanowiły uszczegółowienie przedsięwzięć, celów i zamierzeń zawartych w opiniowanym dokumencie, nie powinny ingerować w zakres kompetencji pozostających we adekwatności poszczególnych państw członkowskich i państw uczestniczących w unijnym mechanizmie ochrony ludności.

Polska pozytywnie odnosi się do dodania w programie elementów skierowanych głównie do młodzieży i nowego priorytetu, jakim jest choćby choćby budowanie odporności i gotowości młodzieży do realizacji takich współczesnych zagrożeń. Należy jednak zwrócić uwagę na ustalenia podstawy, bo adekwatnie idzie się w kierunku ustalenia pewnej podstawy programowej nauczania w tym zakresie. Polska ma również pewne doświadczenia, bowiem edukacja dla bezpieczeństwa, która jest od wielu lat wdrażana w naszych szkołach, daje nam już pewną perspektywę naszego spojrzenia na tę okoliczność, budowania świadomości młodzieży i przygotowania jej na sytuacje najbardziej ekstremalne.

Polska widzi również zasadność położenia większego nacisku na wzmocnienie synergii między obszarami cywilnymi a wojskowymi i zapewnienie możliwości dużej interoperacyjności pomiędzy tymi dwoma sektorami, na co również zwracaliśmy uwagę w naszym podejściu do budowania bezpieczeństwa, czego mamy również pewne doświadczenia z naszych, choćby choćby ostatnich zdarzeń, które miały miejsce na terenie naszego kraju.

Dostrzegamy również potrzebę wzmocnienia współpracy między sektorem publicznym i prywatnym w kontekście reagowania na sytuacje kryzysowe. Doświadczenia z ostatnich lat, choćby związane z pandemią COVID-19 czy wojną na Ukrainie, uwidaczniają istotny element współdziałania sektora publicznego i prywatnego. Również istotnym elementem jest umożliwienie ścisłej współpracy z sektorem pozarządowym i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, które na co dzień świadczą najważniejsze usługi, docierając często jako pierwsze do grup szczególnego narażenia, o czym również mówimy w naszych dokumentach, które przedkładaliśmy.

Przeprowadzając bardziej szczegółową ocenę strategii na rzecz unii o gotowości, zwracamy uwagę na takie elementy, które są może kolejnym etapem rozwoju całego procesu, jak choćby choćby kompleksowa ocena ryzyka zagrożeń występujących na obszarze Unii Europejskiej i nowe podejście w tym zakresie, które pozwoli nam lepiej oceniać ryzyko również w układzie międzynarodowym. Mówimy też o rozbudowie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, jakże ważnego i bardzo często wykorzystywanego w sytuacjach kryzysowych, oraz możliwościach, które stoją w jego zakresie, również z udziałem organizacji pozarządowych.

W tym dokumencie jest też mowa, co popieramy, o wzmocnieniu europejskiego Centrum Reagowania Kryzysowego, które jest elementem zbierającym wszystkie informacje o zdarzeniach, które potencjalnie mogą mieć miejsce na terenie Europy, jak również świata, i ewentualnie szybkiej reakcji ze strony Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Bo szybkość reakcji jest decydująca we współdziałaniu. Jest też mowa w tym dokumencie – i popieramy cały proces wzmocnienia systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania.

Chcielibyśmy tu między innymi przedłożyć zasadę związaną z ujednoliceniem alarmów, z wykorzystywaniem urządzeń rozgłośnieniowych, żeby alarm, który jest ogłaszany na terenie naszego kraju czy też w innych państwach Unii Europejskiej, oznaczał to samo dla wszystkich obywatela. To ważne odniesienie na wzór numeru 112. To jest również taka pewna nasza propozycja, którą włożyliśmy do tego dokumentu.

Mówimy również o strategii tworzenia rezerw krajowych, które ewentualnie będą mogły wspierać rezerwy w sytuacjach, kiedy określone zasoby zostaną wyczerpane. Mówimy również o konieczności wzmocnienia tego sektora adekwatnymi źródłami finansowania, bowiem budowanie rezerw jest elementem kluczowym budowania całej odporności poszczególnych państw i współpracy międzynarodowej.

Wspominałem również o współpracy cywilno-wojskowej, która przecież jest kluczowa. W tym również zwracamy uwagę na znaczenie podwójnego zastosowania infrastruktury systemów łączności medycznych, środków przeciwdziałania, dostawy energii. Współdziałanie wojska i elementów cywilnych jest kluczowe, zwłaszcza w sytuacjach, kiedy mamy kryzysy czasu pokoju, z czego korzystamy również w warunkach krajowych.

Będzie również promowana gotowość obywateli na 72-godzinną samowystarczalność. Tutaj też będziemy oczekiwać pewnych propozycji po stronie Unii Europejskiej, co jest oczekiwane przez nasze społeczeństwo, jak ta gotowość indywidualna powinna wyglądać. Będą prowadzone prace w tym zakresie. Mówimy również o rozszerzonym podejściu do bezpieczeństwa funkcjonalności infrastruktury krytycznej. Parę dokumentów w tym zakresie jest już procedowanych i przygotowywanych w ramach implementacji do naszego prawa.

Zwracamy również uwagę na organizację i regularne ćwiczenia w zakresie gotowości i odporności, bowiem element szkolenia i przygotowania jest również ważnym elementem budowania odporności naszego kraju, również w układzie międzynarodowym, co przynosi pożądane efekty w sytuacjach, kiedy naprawdę trzeba sobie udzielić wzajemnej pomocy.

Podsumowując, należy stwierdzić, iż ten dokument jest istotnym elementem poprawy bezpieczeństwa w całej Unii Europejskiej, jak również współdziałania między poszczególnymi krajami w ramach Europejskiego Mechanizmu Ochrony Ludności i wszystkich instrumentów, które ewentualnie temu będą służyć. Dziękuję uprzejmie.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję, panie ministrze.

Sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Tomasz Głogowski. Bardzo proszę.

Poseł Tomasz Głogowski (KO):

Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca.

Wysoka Komisjo, panie ministrze, tak jak w przypadku poprzedniego dokumentu, czyli strategii bezpieczeństwa wewnętrznego, tak w przypadku unii gotowości wydaje się, iż można znaleźć te same klucze, czyli kompleksowe podejście do zagadnienia, zamiar włączania szerokich grup społeczeństwa, całego społeczeństwa do tego obszaru, a także to samo zagrożenie, czyli konieczność wypracowania kompromisu między wspólnymi działaniami Unii Europejskiej i kompetencjami państw członkowskich. Rzeczywiście, ostatnie lata nauczyły nas tego, iż musimy być przygotowani na wyzwania, których nie moglibyśmy się spodziewać. Dlatego w dokumencie podkreślono między innymi wagę wzmocnienia obiegu zamkniętego, zapewnienia długoterminowego bezpieczeństwa łańcucha dostaw, odporność na wymuszenia zewnętrzne.

Pan minister wymienił szczegółowo także inne obszary zawarte w tymże komunikacie. Podobnie jak w przypadku poprzedniego dokumentu, uważam, iż należy pozytywnie podejść do stanowiska rządu, który ten komunikat popiera. Komunikat jest początkiem dyskusji i pracy nad wprowadzeniem obszaru nazwanego unią gotowości dla Unii Europejskiej, gotowości na wyzwania zarówno te, które możemy przewidywać, nauczeni już doświadczeniem, jak i te, które, jak też nas doświadczenie nauczyło, niekoniecznie są przewidywalne. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Pan przewodniczący Szynkowski vel Sęk.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

Dziękuję pani przewodniczącej.

Nie zabierałem głosu w odniesieniu do tego pierwszego dokumentu, bo chciałem zabrać właśnie po tym. One mają pewne cechy wspólne. Pierwszy dokument dotyczył bezpieczeństwa wewnętrznego, drugi dokument poniekąd też dotyczy bezpieczeństwa wewnętrznego, tylko w warstwie może trochę mniej militarnej, a bardziej pod kątem różnych sytuacji kryzysowych. One mają pewne cechy wspólne, mają też pewne różnice.

Chciałbym się skupić na pewnym podsumowaniu obydwu i mojego stanowiska co do tych dwóch dokumentów. Po pierwsze, niewątpliwie jest potrzebne wzmocnienie świadomości co do wyzwań związanych z bezpieczeństwem w różnych obszarach w Unii Europejskiej, zarówno w obszarze militarnym, jak i wyzwań związanych choćby z katastrofami naturalnymi. Ta świadomość jest zbyt niska. Ona jest, jak się wydaje, w szczególności w warstwie militarnej w innych krajach Unii Europejskiej niższa niż w Polsce. To raczej Polska, biorąc pod uwagę własne doświadczenia historyczne, biorąc pod uwagę sąsiedztwo z krajem konfliktu w ostatnich latach, wcześniej z krajem, który też był elementem konfliktu po 2014 r., choć nie tak bezpośrednio nas dotyczącego. To sprawiało, iż u nas ta gotowość, iż tak powiem, była potencjalnie wyższa.

Po 2015 r. wysokie nakłady na zbrojenia, na szczęście kontynuowane przez obecny rząd, sprawiają, iż Polska wywiązuje się ze swoich zobowiązań w ramach NATO, co ma też oczywiście przełożenie na to, iż jest też państwem, które może być, jak sądzę, wzorcem na poziomie unijnym, jeżeli chodzi o zapewnianie bezpieczeństwa wewnętrznego i reagowanie na kryzysy. O tym mówił pan minister, za co bardzo serdecznie dziękuję. Wydaje mi się, iż dokumenty potwierdzają, iż w skali Unii Europejskiej zajmujemy się wspólnie tym problemem i wzmacniamy świadomość w innych państwach, zmuszamy inne państwo, żeby również ten problem traktowały poważnie.

W przypadku drugiego dokumentu, baza merytoryczna została stworzona przez byłego prezydenta Finlandii, czyli kraju, który również uchodzi za wzór przygotowania się do różnych zjawisk kryzysowych, także ze względu na doświadczenia historyczne oraz ze względu na położenie, i te właśnie projekcje, żeby mieszkańcy Unii Europejskiej mieli zabezpieczone wszystkie artykuły na 72 godziny, żeby przez trzy doby mogli bezproblemowo przetrwać. To są doświadczenia fińskie przełożone na wzór unijny. To jest dobry kierunek.

Cieszę się więc z tego, wyrażam satysfakcję, iż na poziomie unijnym zajmujemy się tymi wyzwaniami, ale na jeden element chciałbym zwrócić uwagę, panie ministrze. I to też taka moja prośba i apel do państwa, żebyście państwo byli świadomi jednego niebezpieczeństwa związanego z pracą nad tymi skądinąd słusznymi dokumentami – iż musimy robić wszystko, aby nasz wkład w bezpieczeństwo Unii Europejskiej, nasze doświadczenia, nasze spojrzenie były jak najbardziej obecne w tych dokumentach, natomiast musimy zrobić wszystko, żeby sobie nie dać wyrwać z ręki cugli decyzyjnych w sprawach bezpieczeństwa. Te dokumenty tego nie robią. To są komunikaty.

Jednak musimy pamiętać o tym, żeby w kolejnych krokach, tam, gdzie są takie pokusy, żeby przenosić decyzję w sprawie bezpieczeństwa czy polityki zagranicznej na większość kwalifikowaną, czy żeby tworzyć na przykład jakieś scentralizowane struktury wspólnego ministra obrony narodowej dla państw członkowskich Unii Europejskiej – takie pomysły się gdzieś tam pojawiają – musimy być z tym bardzo ostrożni, bo nigdy Unia Europejska, Portugalia czy inne kraje, nie będą patrzyły tak samo na sprawy bezpieczeństwa jak Polska, prawda? choćby przy najlepszych dokumentach unijnych. Dlatego my, pracując i wnosząc swój wkład do dokumentów unijnych, musimy dbać o to, żeby twarde kompetencje w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zawsze pozostawały po stronie państwa członkowskiego. To musi być dla nas istotny priorytet. Takim głosem się chciałem z państwem, z panem ministrem podzielić. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.

I pan poseł Gołojuch.

Poseł Kazimierz Gołojuch (PiS):

Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, panie ministrze, szanowni państwo, korzystając z obecności pana ministra, chciałbym zapytać o kwestię ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, która, wiadomo, weszła 1 stycznia 2025 r. Chodzi o to, iż wielu samorządowców, bo spotykam się z nimi, pyta o sprawę schronów. Dlaczego poruszam ten temat? Ponieważ samorządowcy realizują swoje zadania, realizują również inwestycje kubaturowe i można by było przy tej okazji wykorzystać na przykład możliwość takiej inwestycji, która jest naziemna, kubaturowa, na budowę schronu pod ziemią. To jest możliwe. Wielu samorządowców, jak już powiedziałem, właśnie o to pytało mnie.

Odbyły się już szkolenia wojewodów, starostów, odbyły się szkolenia również samorządowców. To jest bardzo ważne. Także zabezpieczenia masy krytycznej, ujęć wody itd., itd., można by tu wiele wymieniać, ale konkretnie właśnie ten element budowy schronów, gdyby pan minister nam przybliżył, jak można by było przyspieszyć realizację tych inwestycji, które jeszcze nie zostały rozpoczęte, a są możliwe do rozpoczęcia i wykorzystania przy tej okazji do budowy schronów. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Dziękuję, panie pośle. To nie do końca jest związane z tym dokumentem, ale w drodze wyjątku, korzystając z obecności pana ministra, poprosilibyśmy o odpowiedź, na ile pan minister dzisiaj jest w stanie.

Podsekretarz stanu w MSWiA Wiesław Leśniakiewicz:

Jest ze mną również… Powiem tak: jeżeli chodzi w ogóle o budowanie aspektu bezpieczeństwa europejskiego, to niewątpliwie zwracamy głównie uwagę na element koordynacji, bo on jest kluczowy, jeżeli chodzi o podejście. Zwracamy również na uwagę na to, żebyśmy mieli pewną niezależność. Ale mamy tę świadomość, choćby przez nasze doświadczenia, bo jak tu siedzimy w tym gronie, to są koledzy, którzy będą reprezentowali rząd polski w komisjach. To są doświadczeni oficerowie straży pożarnej, którzy przeszli różne doświadczenia. Nie ma obaw o zbyt daleką ingerencję, a właśnie ten element synergii, wspólnoty działania w sytuacjach zagrożeń jest elementem kluczowym, bo on przynosi wartość dodaną, czego doświadczaliśmy my, jako Polska, ale również niesiemy taką komplementarną pomoc w układzie międzynarodowym. Jednym z elementów budowania jest ten istotny panel budowania…

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Panie ministrze, przepraszam na chwileczkę.

Bardzo proszę panów posłów o spokój, bo to przeszkadza. Pan minister mówi interesujące rzeczy i proponuję posłuchać.

Podsekretarz stanu w MSWiA Wiesław Leśniakiewicz:

Mi to nie przeszkadza. Kontynuując tę myśl, zwracamy również uwagę na to, żebyśmy zbudowali adekwatne instrumenty finansowania tego procesu, bo on jest ważny. o ile chcemy stworzyć dobre zasoby na rzecz budowania odporności europejskiej, to musi być również zapewnione określone źródło finansowe ze strony Unii Europejskiej. Dostrzegamy również ten element, iż będą zwiększone środki na budowanie zasobów międzynarodowych, wsparcia międzynarodowego.

Natomiast jeżeli chodzi o pytanie, które było zadane w odniesieniu do budowli ochronnych, to jest tu z nami komendant główny Państwowej Straży Pożarnej, która dzisiaj realizuje proces rozpoznania obiektów, które kiedyś stanowiły obiekty zbiorowej ochrony, były schronami czy ukryciami, i sprawdzenia ich na poziomie możliwości adaptowania do współczesnych potrzeb. Wiele tych kontroli zostało zrealizowanych. Komendant główny powie o szczegółach, jeżeli jest takie oczekiwanie.

I teraz tak: lada moment ukaże się rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakie powinny spełniać miejsca doraźnego ukrycia, bo one będą elementem kluczowym. Miejsca doraźnego ukrycia pojawią się po roku 2026 w każdym obiekcie nowo budowanym, który będzie miał kondygnację podziemną. Każda kondygnacja podziemna – nie mówię o budynkach indywidualnych – ale budynki zbiorowego zamieszkania, budynki publiczne, będą musiały spełnić podstawowe warunki miejsc doraźnego schronienia. Każda kondygnacja podziemna, w tym również parkingi. Na to rząd polski przeznacza środki finansowe – na wsparcie tego całego procesu budowania tych obiektów, a zwłaszcza ukryć, schronów. Tam mówimy, iż samorząd będzie mógł wspierać wszystkie inicjatywy w tym zakresie choćby do 100% kosztów.

Dlatego program ochrony ludności, który został przyjęty przez rząd 27 kwietnia, pokazuje nam wszystkie aspekty związane z podejściem do budownictwa ochronnego, w tym tego dualnego sposobu użytkowania. Budowany parking podziemny będzie musiał spełnić warunki miejsca doraźnego schronienia, ale o ile samorząd wskaże, iż ten obiekt musi być schronem lub ukryciem, trzeba będzie zastosować technologię, która umożliwi skomponowanie. On będzie mógł być parkingiem podziemnym w czasie pokoju, a w czasie faktycznego zagrożenia będzie go można gwałtownie przystosować na ukrycie lub schron. W takim kierunku idziemy, zapewniając również instrumenty wsparcia w tym zakresie. jeżeli pani przewodnicząca pozwoli, to jeszcze informacje komendanta, ile tych kontroli było przeprowadzonych, jak to dziś wygląda.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Tak. Poprosimy jeszcze pana komendanta o uzupełnienie informacji.

Komendant główny Państwowej Straży Pożarnej nadbryg. Wojciech Kruczek:

Dziękuję bardzo.

Szanowni państwo, realizujemy oczywiście, tak jak pan minister powiedział, bieżące kontrole. Są to kontrole realizowane przez Państwową Straż Pożarną i Inspektorat Nadzoru Budowlanego. Sumarycznie organy ochrony ludności w całym kraju zleciły nam na ten moment 2616 kontroli w ramach ochrony budowli ochronnych. Przeprowadziliśmy do tego momentu 714 kontroli. Oczywiście zasoby ludzkie i nasze, i nadzoru budowlanego są ograniczone, więc pewnie będzie to proces długotrwały.

Sumarycznie wydaliśmy 386 stanowisk dla organów ochrony ludności, z czego 272 obiekty zapewniają nam funkcje ochronne, oczywiście po odpowiednim remoncie i dostosowaniu tych obiektów do tego, by spełniały poszczególne wymogi zgodnie z rozporządzeniem, czy to schronu, czy ukrycia, czy miejsca doraźnego ukrycia. To są dokumenty, stanowiska, które stanowią pewną podstawę do tego, by później były realizowane, odpowiednio dostosowane przez organy ochrony ludności tych obiektów do tego, by spełniały warunki miejsc schronienia. Dziękuję państwu.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję.

Myślę, iż wyczerpaliśmy dyskusję w tym punkcie.

W związku z powyższym stwierdzam, iż Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze JOIN(2025) 130 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu.

Przechodzimy do pkt V, czyli rozpatrzenia projektu planu pracy Komisji na okres od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r. Projekt planu pracy otrzymali państwo mailem. Chciałabym zapytać, czy ktoś chciałby zabrać głos?

Pan przewodniczący Szynkowski vel Sęk.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

Dziękuję pani przewodniczącej.

Chciałbym zaproponować, żebyśmy się zmierzyli z takim bardziej systemowym kłopotem, który dostrzegam na przestrzeni już lat pracy, również w tej Komisji. Dziesiąty rok mija – z przerwą oczywiście na ministerstwo – od kiedy pracuję w Komisji do Spraw Unii Europejskiej, i dostrzegam, co chciałbym właśnie potwierdzić jakąś pogłębioną analizą, statystyką, problem nadprodukcji ze strony Komisji Europejskiej komunikatów, które zawierają różne kierunkowe propozycje o charakterze soft law, przy mniejszej ilości propozycji legislacyjnych. Te ostatnie, o ile już się pojawiają, to bardzo często odwołują się do samych komunikatów i uznają, iż o ile państwa członkowskie na etapie komunikatu nie wywołały burzy wokół jakiegoś tematu, to jest już jakby to rozpoznanie ze strony Komisji Europejskiej. Propozycje legislacyjne lecą już wtedy w sposób, iż tak powiem, z punktu widzenia Komisji Europejskiej sprawniejszy, a z punktu widzenia państw członkowskich i parlamentów narodowych mniej konsultowany.

W związku z tym chciałbym panią przewodniczącą, wysokie prezydium, szanowną Komisję, a także nasze szanowne Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji zapytać, czy nie moglibyśmy prosić państwa ekspertów, a może ekspertów zewnętrznych, o przygotowanie takiej ekspertyzy, analizy właśnie tego problemu. To znaczy, jak w tej chwili, w ciągu ostatnich pięciu lat, wyglądała roczna ilość proponowanych komunikatów, aktów prawnych, i czy taki problem, który z praktyki dostrzegam, rzeczywiście znajduje potwierdzenie w statystyce i czy parlamenty narodowe bądź państwa członkowskie jakoś na niego reagują. o ile taką dyskusję odbędziemy i uznamy, iż to jest jakiś kłopot, to może jakoś przeszlibyśmy dalej do ewentualnej reakcji.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję za ten głos. To znaczy, wydaje mi się, iż możemy poprosić po prostu o taką ekspertyzę Biuro Analiz Sejmowych, jako Komisja, na wniosek prezydium czy ja po prostu taki wniosek podpiszę. To jest jedna kwestia. Rozumiem, iż będziemy też gościli różnych komisarzy, więc myślę, iż to jest też pytanie, które być może warto zadać przy którejś z tych okazji. Mamy też oczywiście Przedstawicielstwo Komisji w Warszawie, więc ewentualne nasze uwagi, wątpliwości, wnioski możemy też tam, jak rozumiem, skierować. Będziemy oczywiście gościć pana ministra Serafina.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

Gdyby można było wpisać – nazwijmy to hasłowo – legislacyjną kreacyjność Komisji Europejskiej. Gdyby można taki temat zasygnalizować w naszym planie pracy, to będziemy wiedzieli, do czego się odnosić, gdy chodzi o tę kwestię, którą zasygnalizowałem.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Zwłaszcza iż Komisja zapowiedziała, iż będzie też robić przegląd zasadności powstawania dokumentów w ogóle. Kwestia samej deregulacji się z tym wiąże, więc…

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

W Polsce modna deregulacja, to może coś zderegulujemy.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Może narzucimy ton nie tylko w kwestiach bezpieczeństwa i obronności. Czy są jeszcze jakieś głosy? Nie widzę.

W związku z tym chcę zapytać, czy ktoś jest przeciw przyjęciu planu pracy z uwzględnieniem wniosku pana przewodniczącego Szynkowskiego vel Sęka? Sprzeciwu nie widzę.

Plan pracy Komisji od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r. został przyjęty.

Na tym zamykam posiedzenie.