Komisja Finansów Publicznych /nr 127/ (20-02-2025)

Komisja Finansów Publicznych, obradująca pod przewodnictwem posła Janusza Cichonia (KO), przewodniczącego Komisji, odbyła pierwsze czytanie i rozpatrzyła:

– rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju (druk 992).

W posiedzeniu udział wzięli: Michał Jaros sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii wraz ze współpracownikami.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Ksenia Angierman-Kozielska, Monika Biała – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych; Jacek Markiewicz, Jacek Pędzisz – legislatorzy z Biura Legislacyjnego.

Przewodniczący poseł Janusz Cichoń (KO):

Otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych. Stwierdzam kworum.

Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju (druk 992).

Witam na dzisiejszym posiedzeniu pana ministra Michała Jarosa – sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Witam również towarzyszące panu ministrowi osoby.

Czy są uwagi do porządku obrad? Nie widzę. Uznaję zatem, iż przyjęliśmy porządek obrad. Przystępujemy do jego realizacji.

Na wstępie informuję, iż Marszałek Sejmu skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju do Komisji Finansów do pierwszego czytania.

Przystępujemy do pierwszego czytania. Bardzo proszę pana ministra o uzasadnienie projektu. Bardzo proszę.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Michał Jaros:

Dzień dobry. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, potrzeba dokonania projektowanej nowelizacji wynika z konieczności dostosowania limitu wydatków na 2025 r. oraz w kolejnych latach przewidzianych w art. 42 ust 1 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie inwestycji… przepraszam, instytucji rozwoju do kwot zobowiązań Polskiego Funduszu Rozwoju będących następnym wyemitowania przez PFR obligacji na potrzeby sfinansowania rządowych programów tarcz finansowych dla przedsiębiorców, o których mowa w art. 21 ustawy o systemie instytucji rozwoju. Te trzy… te cztery tarcze, to przede wszystkim program rządowy tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm, program rządowy tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla dużych firm, program rządowy tarcza finansowa 2.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm oraz rządowy program wsparcia dla Polskich Linii Lotniczych LOT SA.

W przedkładanym projekcie ustawy proponuje się dokonanie nowelizacji art. 42 ust. 1 ustawy o systemie instytucji rozwoju, która będzie polegała na nadaniu nowego brzmienia: po pierwsze, wprowadzeniu do wyliczenia przez zaktualizowanie maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa będących skutkiem finansowym ustawy w latach 2020-2029, który po nowelizacji będzie wynosił 67 482 000 549 zł (obecnie limit ten wynosi 11 700 mln zł) i, po drugie, pkt 6-10, którego celem będzie zaktualizowanie maksymalnych limitów wydatków budżetu państwa będących skutkiem finansowym ustawy w latach 2025-2029.

Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, oczekiwanym efektem projektowanej nowelizacji jest zaktualizowanie maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa przewidzianego w art. 42 ust. 1 ustawy o systemie instytucji rozwoju, co w konsekwencji umożliwi ministrowi rozwoju i technologii przekazanie PFR środków finansowych na wykup obligacji gwarantowanych przez Skarb Państwa, których wykup przypada w 2025 r., to jest, obligacji PFR 0325 o nominale 18 500 mln zł (termin wykup obligacji przypada na dzień 31 marca 2025) oraz PFR 0925 o nominale 15 175 mln zł (termin wykupu obligacji przypada na dzień 22 września 2025 w kolejnych latach). Środki finansowe na wykup obligacji w 2025 r. oraz wypłatę odsetek od wyżej wymienionych obligacji zostały zaplanowane w ustawie budżetowej na rok 2025 w części 20 w rozdziale 75704 w paragrafie 297. Myślę, iż na tym etapie, szanowny panie przewodniczący, to wystarczy. o ile będą jakieś pytania, to jestem do dyspozycji. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący poseł Janusz Cichoń (KO):

Dziękuję bardzo, panie ministrze. Otwieram debatę w sprawie zasad ogólnych projektu. Bardzo proszę, pan przewodniczący Marek Sowa.

Poseł Marek Sowa (KO):

Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, chciałbym tylko, iż tak powiem, żeby ten mechanizm w pełni zrozumieć, zadać takie pytanie. Jak rozumiem, limit w latach 2020-2029 dotychczas w ustawie miał być sfinansowany ze środków budżetu państwa w kwocie 11 700 mln zł. Z tego w latach 2020-2023 wydano już 11 200 mln, tak? Czyli do dyspozycji na te lata do roku 2029 mamy 0,5 mld, tak? Jednocześnie skutek spłaty obligacji w roku 2025 to jest 34 662 mln zł. Ja rozumiem, iż to pewnie są obligacje, może jakaś część jest odsetek i w kolejnych… proszę? W kolejnych latach…

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Michał Jaros:

Odsetki to prawie 1 mld zł.

Poseł Marek Sowa (KO):

Prawie 1 mld zł. W roku 2026 – 388, 19 mld w 2027, blisko 2100 mln w roku 2028, 65 mln w roku 2029. Czyli to, co zostawił PiS, to zostawił czysty dług bez jakichkolwiek zobowiązań. Jak więc tworzone były te plany finansowe, mnie interesuje, skoro de facto zaciągnięte były zobowiązania, a plan… po stronie budżetu państwa nie przewidywano w ogóle finansowania tych środków finansowych? Z czego więc miały być te 56 mld sfinansowane od 2024-2029? To tyle tytułem wstępu. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Janusz Cichoń (KO):

Dziękuję bardzo. Warto zwrócić uwagę, iż w ustawie matce tak na dobrą sprawę pierwsze spłaty pojawiały się dopiero w… udział budżetu państwa w 2026 r. Korekta, którą przeprowadzono rok po wejściu w życie tej ustawy również na kwotę…

Poseł Marek Sowa (KO):

300 mln tylko.

Przewodniczący poseł Janusz Cichoń (KO):

Tak, 300 mln, a nie mld. Pytanie, dlaczego tak się stało? jeżeli dobrze kojarzę, to również wynika z faktu, iż te fundusze uruchomiono… prefinansowanie z KPO, natomiast jeżeli tak się stało, a wiemy, iż tak się właśnie stało, to pytanie dlaczego nie dokonano korekt, jeżeli chodzi o zapisy…

Poseł Marek Sowa (KO):

Ale, panie przewodniczący, KPO uruchomiono na poziomie 20 czy dwudziestu paru miliardów, a nie 70.

Przewodniczący poseł Janusz Cichoń (KO):

To prawda. Mamy spory rozdźwięk. Gdybyśmy wobec tego mogli prosić o wyjaśnienie. Ja dołączam się do tego głosu pana przewodniczącego Sowy ze wskazaniem na to, jakie są przyczyny jakby niedokonania korekt? Czy coś na ten temat możemy powiedzieć? To, zdaje się, pytanie bardziej do poprzedników niż do pana ministra. Bardzo proszę. Nie widzę więcej głosów. Panie ministrze, bardzo proszę.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Michał Jaros:

Ja celowo na samym początku, szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, powiedziałem o tych programach rządowych – tarcz. przedsiębiorcy często nawiązują do tych tarcz. choćby sam miałam okazję rozmawiać wielokrotnie z przedsiębiorcami poszkodowanymi w wyniku powodzi, natomiast ktoś te tarcze musi spłacić. Spłaca ten rząd. Tamten rozdawał, a my spłacamy. W 2019 r., szanowny panie przewodniczący, powstała ustawa o systemie instytucji rozwoju. Wtedy w 2019 r. oczywiście nie było programów tarczowych. One pojawiły się w roku 2020 i 2021. Ta ustawa powinna być zmieniona wtedy, na tamtym etapie uzupełniona o informację w tym… o tę regułę wydatkową w paragrafie… w art. 42. Tam powinny po prostu pojawić się informacje na temat spłaty tych zobowiązań, które zostały zaciągnięte właśnie na rzecz oczywiście przedsiębiorców. Natomiast nie było tej nowelizacji zrobionej w tamtych latach. To jest oczywiście… My naprawiamy ten błąd. Naprawiamy ten błąd w tym sensie, iż po pierwsze, są zarezerwowane środki w budżecie państwa. To jest raz. Dwa, iż również w jakimś stopniu państwowy fundusz – Polski Fundusz Rozwoju SA, o musi mieć podstawy do tego, żeby te środki otrzymać, a potem spłacić te zobowiązania. Tak jak powiedziałem, na te 34 mld zł, które w tym roku są spłacane, prawie 1 mld zł to są to są odsetki. Rozumiemy potrzebę, która była wtedy w 2020, w 2021 r., natomiast żebyście państwo również mieli pełną świadomość tego, poprzedni rząd zapomniał o tym, po prostu nie umieścił tego w tej ustawie, nie znowelizował jej. Poprawiamy i naprawiamy ten błąd, biorąc odpowiedzialność za państwo, które nie zaczęło się w 2019 r., ale również mając świadomość tego, iż państwo polskie wykonało jakieś zobowiązania i ktoś te zobowiązania musi uregulować. Ureguluje je PFR, ale musi otrzymać środki. W tym celu jest potrzebna nowelizacja tej ustawy. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Janusz Cichoń (KO):

Dziękuję bardzo. Pan przewodniczący Henryk Kowalczyk, bardzo proszę.

Poseł Henryk Kowalczyk (PiS):

Dziękuję bardzo. Oczywiście można dyskutować o tym, iż tarcze, które były uruchomione głównie w roku 2020, czyli tarcza covidowa, spowodowała wydatki i zobowiązania. Tak, to naturalne, to są zobowiązania, które powinny być spłacane, natomiast myślę, iż oprócz tego, iż są to zobowiązania, to jednak powinniśmy zbilansować to, co działo się w gospodarce i w budżecie w roku 2020. Myślę, iż te środki finansowe pozwoliły na przetrwanie najtrudniejszego okresu małym i średnim przedsiębiorstwom. Przypomnę, bezrobocie praktycznie nie drgnęło. Stąd gdybyśmy policzyli teoretyczne skutki zaniechania jakichkolwiek działań w tym przypadku, straty pewnie byłyby jeszcze dużo większe i to bezpośrednio również w przychodach budżetowych. Oczywiście łatwo jest mówić o różnych rzeczach, czy jest to potrzebne czy niepotrzebne, natomiast tak, jak potrzebna była pomoc wówczas, żeby gospodarka całkowicie się nie zawaliła, żeby bezrobocie nie wzrosło – przypomnę, iż w wielu krajach europejskich właśnie bezrobocie dramatycznie wzrosło w tamtym okresie czasu – faktycznie jest tak, iż zobowiązania są i te zobowiązania w lepszym czasie gospodarczym należy spłacać. Nie ma uwag co do limitu tej ustawy, co wydatków i tego typu działań.

Natomiast myślę również, iż mamy w tej chwili na bardzo małą skalę, bo w bardzo ograniczonym zakresie, ale również to, w związku z czym czasami się dopominamy o taką podobną tarczę ochronną dla małych i średnich przedsiębiorstw, dla przedsiębiorców choćby na terenach powodziowych. To oczywiście nie wpłynie w skali kraju na zwiększenie bezrobocia czy jakąś zapaść gospodarczą, ale również warto pomyśleć o takich rzeczach, żeby skutki przechodzące zaniechań tego typu nie spowodowały odbicia na gospodarce. Trudno w tej chwili ocenić, czy wzrost bezrobocia, który zanotowaliśmy już w tym roku – 0,4 punktu procentowego, nie jesteś efektem pewnych zaniechań. Reakcja więc, która później kosztuje – przyznaję – ale trzeba zbilansować zyski i straty w tej sytuacji i to jest ta reakcja, kosztowna reakcja, w roku 2020, ale dzięki tej reakcji rzeczywiście gospodarka polska nie padła, a wręcz odwrotnie, zamiast być pod koniec gospodarek Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o wzrost i bezrobocie, była na czele. To rzeczywiście kosztowało, więc żeby również w tym kontekście myśleć o tej ustawie i o tych limitach. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący poseł Janusz Cichoń (KO):

Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, nie zmienia to faktu, iż w założeniach, kiedy uruchamiano te środki, zakładano, iż po stronie budżetu państwa pojawią się zobowiązania w kwocie nieprzekraczającej 300 mln zł, a realia są takie, iż ostatecznie po stronie budżetu mamy 67 mld zł. To robi różnicę naprawdę kolosalną. Nie do końca wyjaśniliśmy to, jak do tego dochodziło moim zdaniem, natomiast delikatnie rzecz biorąc, delikatnie mówiąc, z jakąś inżynierią finansową po stronie naszych poprzedników mieliśmy tu do czynienia.

Zakończyliśmy pierwsze czytanie. Proponuję przejście do rozpatrzenia projektu ustawy. Nie słyszę sprzeciwu. Wobec tego przystępujemy do rozpatrzenia ustawy.

Tytuł ustawy nie budzi emocji. Uznaję zatem, iż rozpatrzyliśmy tytuł ustawy.

Art. 1. Nie widzę zgłoszeń. Biuro Legislacyjne również nie ma uwag. Wobec tego uznaję, iż rozpatrzyliśmy art. 1.

Art. 2 tym bardziej emocji nie budzi. Rozpatrzyliśmy art. 2.

Czy do całości ustawy mamy jakiś głos przeciw? Nie słyszę. Wobec tego również uznaję, iż zaakceptowaliśmy całość ustawy.

Zostało nam jeszcze… Nie ma również potrzeby upoważnienia dla Biura Legislacyjnego, bo wobec braku uwag nie będziemy wprowadzać żadnych korekt i zmian.

Musimy wybrać jeszcze posła sprawozdawcę. Proponuję, żeby pani Joanna Frydrych została sprawozdawcą Komisji, jeżeli chodzi o ten projekt. Pani poseł się zgadza. Nie widzę innych propozycji.

Wobec tego uznaję, iż Komisja wyznaczyła na sprawozdawcę, wybrała panią Joannę Frydrych.

Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Zamykam posiedzenie Komisji.

Protokół z posiedzenia z załączonym zapisem będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję bardzo.