Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 62/ (24-06-2025)

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny, obradująca pod przewodnictwem poseł Katarzyny Ueberhan (Lewica), przewodniczącej Komisji, zrealizowała następujący porządek dzienny:

– pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druk nr 1187);

– rozpatrzenie projektu planu pracy Komisji na okres od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r.;

– zmiany w składach podkomisji stałych.

W posiedzeniu udział wzięli: Łukasz Krasoń sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych wraz ze współpracownikami, Bożena Borowiec zastępca prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wraz ze współpracownikami, Krzysztof Osiński specjalista ds. legislacji Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Rafał Średziński członek zarządu Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Zakładów Aktywności Zawodowej, Teresa Hernik i Edyta Sieradzka ekspertki Federacji Przedsiębiorców Polskich, Mateusz Palian radca prawny Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Jolanta Boratyn-Dąbkowska, Dariusz Lipski i Damian Norwiński – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych oraz Katarzyna Abramowicz i Aleksandra Wolna-Bek – legislatorzy z Biura Legislacyjnego.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Szanowni państwo, dzień dobry, witam wszystkich.

Otwieram posiedzenie Komisji.

Witam serdecznie wszystkich zebranych, panie i panów posłów. Witam przedstawicieli ministerstwa na czele z panem ministrem Łukaszem Krasoniem, przedstawicieli Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na czele z panią prezes Bożeną Borowiec.

Stwierdzam kworum.

Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został państwu doręczony i obejmuje pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druk nr 1187), rozpatrzenie projektu planu pracy Komisji na okres od 1 lipca do 31 grudnia, a także zmiany w składach podkomisji. Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę.

Stwierdzam, iż komisja przyjęła porządek dzienny posiedzenia.

Przechodzimy zatem do jego realizacji. Szanowni państwo, marszałek Sejmu 22 maja skierował do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny poselski projekt ustawy z druku nr 1187 do pierwszego czytania. Przypominam, iż pierwsze czytanie obejmuje wystąpienie wnioskodawcy i ogólną dyskusję na temat założeń projektu. Do Komisji wpłynęło stanowisko strony społecznej do projektu. Stanowisko to zostało państwu udostępnione na urządzeniach iPad. Teraz przechodzimy do przedstawienia projektu.

Proszę panią wnioskodawczynię, by przedstawiła projekt ustawy. Proszę bardzo, oddaję głos, pani przewodnicząca.

Poseł Maja Ewa Nowak (Polska2050-TD):

Dziękuję bardzo.

Druk nr 1187. Projekt ustawy ma na celu uproszczenie i urealnienie wymagań prawnych dla zakładów aktywności zawodowej, przede wszystkim poprzez ograniczenie zbędnej biurokracji, dostosowanie przepisów do realiów rynku pracy i możliwości osób z niepełnosprawnością oraz poprawę płynności finansowej zakładów aktywności zawodowej.

Ta nowelizacja ustawy o rehabilitacji jest efektem konsultacji z ponad 75 zakładami aktywności zawodowej z terenu całej Polski, z ich kadrą, z pracownikami, z osobami z niepełnosprawnością, rodzinami, a także kandydatami oczekującymi na zatrudnienie. Wszystkie te osoby doskonale wiedzą, jak wygląda rzeczywistość, i próbujemy poprawić to, co powinno być zmienione już dawno, ponieważ ta ustawa nie była zmieniana adekwatnie od momentu jej powstania.

Chcielibyśmy, żeby projekt ten trafił do podkomisji stałej do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego, dlatego iż zależy nam bardzo na szczegółowej dyskusji, umożliwieniu wypowiedzenia się stronie społecznej i wszystkim osobom zainteresowanym. Dlatego wnioskuję o przeniesienie go do prac w podkomisji. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Dziękuję.

Zanim przejdziemy do rozpatrzenia wniosku, otwieram dyskusję, chciałabym przeprowadzić dyskusję ogólną. o ile mają państwo jakieś pytania do wnioskodawcy… Ktoś chciałby coś powiedzieć?

Tak, proszę.

Poseł Agnieszka Ścigaj (PiS):

Dziękuję, pani przewodnicząca, mam pytanie, korzystając z okazji, iż jest pan minister Krasoń, o opinię rządu co do tej ustawy. Oczywiście pozytywnie odnoszę się do jej zapisów i do tego, iż rzeczywiście, jeżeli chodzi o zakłady aktywności zawodowej, pozostało dużo do poprawienia, natomiast to są takie minimalne zapisy ułatwiające im funkcjonowanie. Mam takie pytanie, ponieważ nie mamy opinii, jakie jest stanowisko rządu co do tych proponowanych zmian. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Dziękuję.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych Łukasz Krasoń:

Dzień dobry.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Przepraszam, panie ministrze, bo chciałabym zabrać pytania.

Czy ktoś jeszcze ma jakieś pytania? Jak zbierzemy pytania, to poproszę o odpowiedź.

Skoro nie, to przekazuję głos panu ministrowi. Proszę.

Sekretarz stanu w MRPiPS, pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych Łukasz Krasoń:

Dzień dobry państwu.

Tak, rzeczywiście nie ma stanowiska rządu. Projekt wpłynął bardzo niedawno i zabrakło czasu, żeby taką opinię oficjalnie przygotować. jeżeli chodzi o te przepisy, zebrałem w międzyczasie Krajową Radę Konsultacyjną, w której składzie są członkowie prowadzący jednostki ZAZ, zakłady aktywności zawodowej. Tam są dwie największe organizacje, one były też doproszone do tego spotkania. I bardzo długo, blisko cztery godziny, rozmawialiśmy o każdym podpunkcie tej nowelizacji. Oczywiście protokół z tego spotkania i uchwała są publiczne i ona jest na stronie pełnomocnika.

Oczywiście, tak jak pani powiedziała, zmian w zakładach aktywności zawodowej, aby one działały tak, jak wszyscy byśmy chcieli, jest dużo przed nami. Bardzo się cieszę, iż tego typu rozwiązania dzisiaj podnosimy. Mam nadzieję, iż w podkomisji będziemy mogli o tych szczegółowych rozwiązaniach powiedzieć. I być może do tego czasu stanowisko rządu będzie już także przyjęte.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Dziękuję.

Pani poseł Czechak.

Poseł Lidia Czechak (PiS):

Akurat składałam w tym zakresie interpelację dotyczącą procentowego zwiększenia udziału osób z umiarkowanym w stosunku do znacznego stopnia niepełnosprawności i zwiększenia środków.

Ale mam pytanie, bo mnie zmartwiła opinia Najwyższej Izby Kontroli, o ile chodzi ogólnie o zakłady aktywności zawodowej, wskazująca, iż jest tylko 2% osób, które przystosowują się do środowiska, do pracy w tych zakładach i później trafiają na rynek pracy. Z czego się bierze cały czas tak mały procent w stosunku do działalności zakładów aktywności zawodowej? Czy może profil tych zakładów aktywności zawodowej, czyli to, co wykonują, nie jest do końca dostosowany do rynku pracy? Tak więc może tutaj powinna być większa kooperacja zakładów aktywności zawodowej z urzędami pracy czy z pracodawcami, żeby dobierać tak te profile, aby jednak na rynek pracy osoba niepełnosprawna mogła wejść. Bo taki jest główny cel – żeby osoby z niepełnosprawnościami miały później możliwość odnalezienia się na rynku pracy.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Dziękuję.

Czy pan minister chciałby się do tego ustosunkować? Proszę.

Sekretarz stanu w MRPiPS, pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych Łukasz Krasoń:

Tutaj prawdopodobnie chodziło o WTZ, warsztaty terapii zajęciowej, bo padło 2%. Rzeczywiście, Najwyższa Izba Kontroli wskazuje, iż uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej tylko w 2% wychodzą na rynek otwarty albo do ZAZ. Jednostki ZAZ to już jest taki quasi-rynek, trochę chroniony, pośrodku między zakładami pracy chronionej a rynkiem otwartym, więc tutaj ta statystyka nie jest trafiona. Ale, korzystając z okazji, właśnie prowadzimy pogłębioną analizę i już przygotowujemy… I mam nadzieję, iż o WTZ również na tej podkomisji czy Komisji będziemy mogli porozmawiać.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Jeżeli nie ma więcej pytań, zamykam dyskusję ogólną.

Stwierdzam zamknięcie pierwszego czytania.

Nie zgłoszono wniosku o wysłuchanie publiczne, ale padł wniosek o skierowanie projektu ustawy do podkomisji stałej do spraw osób z niepełnosprawnościami. Wobec zamknięcia pierwszego czytania chciałabym w takim razie przekierować ten projekt do podkomisji w celu szczegółowego rozpatrzenia. Czy jest sprzeciw? Sprzeciwu nie słyszę.

W takim razie projekt został przekierowany do podkomisji do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączania społecznego.

Na tym wyczerpaliśmy punkt 1 porządku dziennego.

Przechodzimy do punktu 2 porządku dziennego. Szanowni państwo, marszałek Sejmu na podstawie art. 150 ust. 1 pkt 1 regulaminu Sejmu zwrócił się przewodniczących komisji o sporządzenie planu pracy komisji na okres od 1 lipca do 31 grudnia tego roku. Prezydium Komisji przygotowało projekt planu pracy Komisji na powyższy okres. Przypominam jednocześnie, iż powyższy plan pracy ma charakter ramowy, a Komisja w pierwszej kolejności realizuje porządki dzienne wynikające z harmonogramu prac Sejmu. Przypominam też, iż plan pracy został państwu rozesłany na maile, był też termin nadsyłania propozycji do planu pracy. Na tej podstawie, na podstawie propozycji przygotowanej przez prezydium oraz państwa posłów, również w konsekwencji wizytacji, którą Komisja Polityki Społecznej i Rodziny odbyła – to nam nasunęło parę pomysłów na kilka tematów również do planu pracy Komisji – przygotowaliśmy taki ramowy plan pracy. Podkreślam raz jeszcze: plan pracy jest ramowy, nie wyklucza oczywiście poszerzenia niektórych zagadnień czy dołożenia w razie potrzeby innych tematów. I oczywiście możemy też realizować ten plan pracy nie tylko na posiedzeniu głównym Komisji, ale również może on być realizowany w podkomisjach. Plan pracy na poprzednie półrocze był również w podkomisjach intensywnie w ostatnim czasie realizowany.

Czy są jakieś uwagi do planu pracy? Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia w takiej formie planu pracy na okres najbliższego półrocza – od lipca do grudnia? Uwag nie widzę, sprzeciwu nie widzę.

Stwierdzam w takim razie, iż Komisja przyjęła plan pracy Komisji Polityki Społecznej i Rodziny na kolejne półrocze, na okres od 1 lipca do 31 grudnia.

Na tym wyczerpaliśmy punkt 2 porządku dziennego.

Przechodzimy do punktu 3 porządku dziennego, posiedzenia komisji. Szanowni państwo, w związku z odwołaniem pani posłanki Katarzyny Królak ze składu podkomisji stałej do spraw zabezpieczenia społecznego musimy uzupełnić skład podkomisji. Przypominam, iż dla efektywnej i ważnej pracy merytorycznej podkomisji potrzebne jest kworum w postaci pięciu osób – członków/członkiń podkomisji. W takim razie proszę o zgłaszanie kandydatur na miejsce pani poseł Królak. Czy mamy kandydatury?

Dobrze, daję chwilę do namysłu. Ogłaszam pięć minut przerwy na ustalenie kandydatów do podkomisji. Dobrze, trzy–pięć minut. Proszę się nie rozchodzić. Za chwilę wznowimy posiedzenie Komisji.

[Po przerwie]

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Szanowni państwo, proszę o wyciszenie rozmów, kończymy przerwę. Wracamy do rozpatrzenia punktu trzeciego – uzupełnienie składu podkomisji do spraw zabezpieczenia społecznego. Czy mamy kandydaturę do podkomisji?

Pani przewodnicząca Frydrych, czy chciałaby pani kogoś zgłosić?

Poseł Joanna Frydrych (KO):

Dziękuję, pani przewodnicząca.

Wysoka Komisjo, chciałabym zgłosić panią Rak, panią poseł Renatę Rak, i panią poseł Dorotę Marek. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Dziękuję.

Czy panie posłanki wyrażają zgodę?

Poseł Dorota Marek (KO):

Tak, wyrażam.

Pani przewodnicząca, chciałabym jeszcze zgłosić dodatkową osobę do komisji – Joannę Frydrych.

Przewodnicząca poseł Katarzyna Ueberhan (Lewica):

Dobrze, czyli raz jeszcze: zgłoszone zostały kandydatury pani Renaty Rak, pani Doroty Marek i pani Joanny Frydrych. Wszystkie panie poseł wyrażają zgodę.

Czy ktoś jeszcze jest chętny? Więcej kandydatów, więcej zgłoszeń nie widzę, nie słyszę. Czy jest sprzeciw wobec uzupełnienia składu podkomisji o wspomniane wcześniej osoby? Sprzeciwu nie widzę, nie słyszę.

Stwierdzam, iż Komisja dokonała zmian w składzie podkomisji do spraw zabezpieczenia społecznego.

Tym samym wyczerpaliśmy punkt trzeci oraz porządek dzienny posiedzenia. Dziękuję wszystkim za udział.

Zamykam posiedzenie Komisji.

Za pół godziny mamy następne posiedzenie, więc proszę za daleko nie odchodzić. Zapraszam ponownie do tej sali na godzinę 18.00. Dziękuję.