Koszty ogrzewania w blokach

Stan faktyczny

Spór pomiędzy przedsiębiorstwem świadczącym dostawy energii cieplnej (dalej jako: EVN), a OZ – osobą fizyczną, dotyczył roszczenia o zapłatę za dostawę energii cieplnej do mieszkania, którego właścicielem jest OZ, w przyłączonym do miejskiej sieci ciepłowniczej budynku mieszkalnym zarządzanym przez wspólnotę mieszkaniową.

OZ kwestionował, iż jest zobowiązany do zapłaty kwot żądanych przez EVN, w szczególności ze względu na to, iż wzór matematyczny, o którym mowa w pkt 6.1.1 metodologii, na podstawie której dokonuje się rozliczenia energii cieplnej zużytej przez poszczególnych członków wspólnoty mieszkaniowej, jest sprzeczny z prawem Unii. Ponadto OZ twierdził, że:

Sąd odsyłający powziął wątpliwości co do wykładni art. 9 ust. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z 25.10.2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz.Urz. UE L z 2012 r. Nr 315, s. 1).

Stanowisko TS

Zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy 2012/27/UE państwa członkowskie zapewniają, by odbiorcy końcowi mieli możliwość – na tyle, na ile jest to technicznie wykonalne, uzasadnione finansowo i proporcjonalne – nabycia po konkurencyjnych cenach indywidualnych liczników, które dokładnie oddają rzeczywiste zużycie energii przez odbiorcę końcowego i podają informacje o rzeczywistym czasie korzystania z energii. W rozpatrywanej sprawie, w której chodzi o budynki wielomieszkaniowe przyłączone do sieci ciepłowniczej, art. 9 ust. 3 ak. 2 dyrektywy 2012/27/UE przewiduje obowiązek zamontowania liczników zużycia indywidualnego m.in. energii cieplnej dostarczonej do każdego lokalu.

Z art. 1 w zw. z motywem 20 dyrektywy 2012/27/UE wynika, iż państwa członkowskie dysponują szerokim marginesem swobody zarówno w odniesieniu do wyboru stosownych środków, aby zmniejszyć zużycie energii, jak i sposobów ich wykonania. W sytuacji takiej jak rozpatrywana, w której budynki wielomieszkaniowe są zaopatrywane z systemu ciepłowniczego lub chłodniczego, lub które posiadają własne wspólne systemy ogrzewania lub chłodzenia obsługujące takie budynki – w art. 9 ust. 3 ak. 3 dyrektywy 2012/27/UE uściślono, iż państwa członkowskie mogą wprowadzić przejrzyste zasady podziału kosztów zużycia energii cieplnej lub ciepłej wody w takich budynkach, aby zapewnić przejrzystość i dokładność rozliczania indywidualnego zużycia. W stosownych przypadkach zasady takie obejmują wytyczne w sprawie sposobu podziału kosztów, po pierwsze, ciepłej wody do użytku domowego a po drugie – energii cieplej w instalacji w budynku oraz do celów ogrzewania powierzchni wspólnych, a także energii cieplnej do ogrzania mieszkań.

Odnosząc się do wątpliwości, czy państwa członkowskie mogą przewidzieć, iż właściciel mieszkania w budynku mieszkalnym zarządzanym przez wspólnotę mieszkaniową jest zobowiązany pokryć koszty energii cieplnej emitowanej przez instalację wewnętrzną, w tym w przypadku gdy części wspólne budynku nie są wyposażone w grzejniki, TS wskazał, iż dyrektywa 2012/27/UE nie wymaga od tych państw, aby przy stanowieniu przejrzystych zasad podziału kosztów związanych ze zużyciem energii cieplnej przewidywały warunek, aby części wspólne budynku mieszkalnego zarządzanego przez wspólnotę mieszkaniową były wyposażone w grzejniki. Zdaniem TS właściciele mieszkań nie mogą zostać zwolnieni z ponoszenia kosztów zużycia energii cieplnej emitowanej przez instalację wewnętrzną z tego tylko powodu, iż części wspólne budynku nie są wyposażone w takie urządzenia grzewcze.

Co do wątpliwości, czy art. 9 ust. 3 dyrektywy 2012/27/UE stoi na przeszkodzie przepisom krajowym takim jak rozpatrywane, które przewidują, iż każdy właściciel mieszkania musi ponosić koszty energii cieplnej emitowanej przez wewnętrzną instalację grzewczą proporcjonalnie do ogrzewanej kubatury mieszkań wynikającej z projektu budowlanego, TS stwierdził, iż takie przepisy wydają się odpowiadać pojęciu „wytycznych”, o którym mowa w art. 9 ust. 3 ak. 3 dyrektywy 2012/27/UE.

Odnosząc się do wzoru matematycznego, na podstawie którego obliczane są koszty związane ze zużyciem energii cieplnej w budynkach zarządzanych przez wspólnoty mieszkaniowe, TS stwierdził, iż art. 9 dyrektywy 2012/27/UE nie przewiduje wymogów, które taki wzór powinien spełniać. Niemniej jednak, zgodnie z art. 9 ust. 3 ak. 3 dyrektywy 2012/27/UE państwa członkowskie mogą wprowadzić przejrzyste zasady podziału kosztów zużycia energii cieplnej lub ciepłej wody w takich budynkach, aby zapewnić przejrzystość i dokładność rozliczania indywidualnego zużycia.

Trybunał podkreślił, iż wymóg przejrzystości i dokładności ma zastosowanie również do wzoru matematycznego, takiego jak wzór rozpatrywany w postępowaniu głównym, na podstawie którego oblicza się te koszty. W niniejszej sprawie, mimo iż wzór matematyczny, o którym mowa w pkt 6.1.1 metodologii, opiera się na pewnych obiektywnych danych, zdaniem TS – z zastrzeżeniem ustaleń, których dokonanie należy do sądu odsyłającego – wzór ten nie uwzględnia szeregu parametrów związanych z rzeczywistym funkcjonowaniem instalacji grzewczej, której dotyczy sprawa w postępowaniu głównym. W szczególności wzór taki powinien uwzględniać specyficzne cechy budynku, takie jak izolacja cieplna budynku i systemu grzewczego, materiały użyte w tej instalacji oraz ewentualne straty ciepła. Ponadto wzór ten jest niejasny, ponieważ zawiera szereg dwuznaczności, co może podważyć przejrzysty charakter podziału kosztów związanych ze zużyciem energii cieplnej lub ciepłej wody w danym budynku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 dyrektywy 2012/27/UE, państwa członkowskie zapewniają, by informacje o rozliczeniach były dokładne oraz oparte na rzeczywistym zużyciu, w przypadku gdy jest to technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione. W tych okolicznościach, i z zastrzeżeniem ustaleń, których dokonanie należy do sądu odsyłającego, TS uznał, iż wzór matematyczny – o którym mowa w pkt 6.1.1. metodologii, na podstawie którego oblicza się koszty zużycia energii cieplnej w budynkach mieszkalnych zarządzanych przez wspólnoty mieszkaniowe – nie pozwala na przejrzyste i dokładne rozliczenie indywidualnego zużycia w rozumieniu art. 9 ust. 3 dyrektywy 2012/27/UE.

Reasumując, TS orzekł, iż art. 9 ust. 3 dyrektywy 2012/27/UE należy interpretować w ten sposób, iż nie stoi on na przeszkodzie przepisom krajowym, na mocy których właściciel mieszkania w budynku mieszkalnym zarządzanym przez wspólnotę mieszkaniową jest zobowiązany ponieść koszty wynikające z rozliczeń energii cieplnej emitowanej przez ogół przewodów grzewczych i instalacje dystrybucji i dostawy energii cieplnej do wnętrza budynku, również w przypadku, gdy klatki schodowe i korytarze w budynku nie są wyposażone w grzejniki, proporcjonalnie do ogrzewanej kubatury jego mieszkania w zakresie, w jakim zasady i parametry, na podstawie których koszty wynikające z rozliczeń indywidualnego zużycia energii cieplnej przeznaczonej do ogrzewania jego mieszkania i wody do użytku domowego, są obliczane w sposób gwarantujący przejrzystość i dokładność rozliczenia indywidualnego zużycia.

Komentarz