4 dni temu
W związku z toczącą się w tej chwili w Polsce dyskusją (w tym sporami) na temat kryptoaktywów dot. przyjęcia do polskiego porządku prawnego ustawy o runku kryptoaktywów (druk sejmowy 1424) przybliżam przyjęte w dniu 31 maja 2023 r. przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej Rozporządzenie „MiCA”.
Zapraszam do zapoznania się z pełnym opracowaniem mojego autorstwa dostępnym na stronie wydawnictwa EuroPrawo, Kryptoaktywa w świetle przepisów Unii Europejskiej: https://iwep.pl/pl/p/Kryptoaktywa-w-swietle-przepisow-Unii-Europejskiej/244.
Niniejsza publikacja jako jedyna na polskim rynku wydawniczym w sposób kompleksowy i syntetyczny podejmuje problematykę unijnego rynku kryptoaktywów.
W analityczny i precyzyjny sposób omawia najważniejsze postanowienia przyjętego w dniu 31 maja 2023 r. przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej Rozporządzenia
(UE) nr 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/19371, stosowanego w Unii Europejskiej (dalej „UE”) od dnia 30 grudnia 2024 r., z wyjątkiem przepisów tytułów III i IV stosowanych już od
dnia 30 czerwca 2024 r. (dalej „rozporządzenie „MiCA”). Odnosi się też zwięźle do projektu polskiej ustawy o rynku kryptoaktywów2, która nie jest jednak przedmiotem
niniejszej monografii.
Należy nadmienić, iż przepisy rozporządzenia MiCA wzorowane są na dotychczas istniejących regulacjach dotyczących rynków finansowych, w szczególności dyrektywy MiFID II3 (stosownie do ochrony inwestorów i regulacji dotyczących obrotu instrumentami finansowymi) i rozporządzenia MAR4(widoczne przede wszystkim w mechanizmach zapobiegania nadużyciom na rynku, w tym w konieczności
ujawniania informacji poufnych oraz zakazie manipulacji na rynku) wyczerpująco określających standardy ochrony inwestorów.
Jak wskazano powyżej, rozporządzenie MiCA wprowadza mechanizm zapobiegania nadużyciom, zbliżony do rozwiązań znanych już z rozporządzenia MAR. Polega on na obowiązku niezwłocznego udostępnienia uczestnikom rynku informacji poufnych.
Opóźnienie w ich przekazaniu jest dopuszczalne wyłącznie w ściśle określonych sytuacjach i odbywa się na wyłączną odpowiedzialność emitenta, oferującego lub podmiotu ubiegającego się o dopuszczenie. Ustawodawca unijny zakazuje ponadto manipulacji na rynku kryptoaktywów, m.in. zawierania transakcji, które mogłyby generować fałszywe sygnały dotyczące podaży, popytu lub ceny danego aktywa.
Na wzór uprzednio przedstawionych aktów prawnych, rozporządzenie MiCA ma na celu zapewnienie stabilności finansowej, prawidłowego funkcjonowania systemów
płatniczych oraz przeciwdziałanie zagrożeniom, jakie kryptoaktywa mogą stwarzać dla polityki pieniężnej.
Wejście w życie rozporządzenia MiCA niesie za sobą konieczność dostosowania bieżącej działalności do zupełnie nowego środowiska prawnego. Wprowadza również wysokie standardy dla podmiotów ubiegających się o zezwolenie w zakresie kryptoaktywów.
Kryptoaktywa stanowią cyfrowe odwzorowanie relacji zachodzących pomiędzy uczestnikami sieci rozproszonego rejestru (dalej „DLT’)5, którym w tym systemie mogą zostać przypisane uprawnienia o zróżnicowanym charakterze. Mogą one stać się przedmiotem obrotu dzięki zapisowi zabezpieczonemu kryptograficznie w ramach DLT lub przyjmować postać uprawnień związanych ze wspomnianymi kryptoaktywami . Pojęcie to obejmuje także kryptowaluty, które – w odróżnieniu od tokenów – nie mają emitentów.
Należy podkreślić, iż rozporządzenie MiCA stanowi jedynie element szerszego pakietu legislacyjnego którego analiza – jako wykraczająca poza zakres niniejszej monografii – nie zostanie tutaj omówiona. Do wspomnianego pakietu należą: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/858 z dnia 30 maja 2022 r. w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru, a także zmiany rozporządzeń (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 909/2014 oraz dyrektywy 2014/65/UE7; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego i zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, (UE) nr 648/2012, (UE) nr 600/2014, (UE) nr 909/2014 oraz (UE) 2016/1011 (rozporządzenie DORA)8; oraz rozporządzenia w sprawie wyjaśniania lub zmiany niektórych powiązanych przepisów w zakresie unijnych usług finansowych. Dopiero łączne zastosowanie wskazanych powyżej aktów prawnych ma na celu stworzenie ram prawnych umożliwiających sprawne świadczenie usług przez przedsiębiorców oraz zapewniających bezpieczeństwo konsumentom korzystającym z tych usług.
Kryptoaktywa w Polsce były i pozostają legalne, jednak nie są uznawane za oficjalny środek płatniczy. Do czasu wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów ich obrót podlega jedynie wybranym przepisom prawnym (tj. w ograniczonym zakresie, gdyż w zw. z definicją środka płatniczego w Polsce, zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy Prawo dewizowe9, środkami płatniczymi w Polsce są waluty obce, dewizy, złoto i platyna dewizowa).
Z poważaniem,
r.pr. dr Wiktor Czeszejko-Sochacki, LL.M.
