1 dzień temu
Zgodnie z art. 106na ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 775; dalej: VATU), fakturę ustrukturyzowaną uznaje się za wystawioną w dniu jej przesłania do Krajowego Systemu e-Faktur. Fakturę wystawioną online, chciałoby się dodać. Przepisy VATU przewidują bowiem kilka trybów offline. Chyba najbardziej kontrowersyjny jest ten, który pojawił się na ostatniej prostej. Chodzi o tryb „offline24”. Zgodnie z art. 106nda ust. 1 VATU, podatnik obowiązany do wystawiania faktur ustrukturyzowanych może wystawiać faktury w postaci elektronicznej, zgodnie ze wzorem. Tak wystawioną fakturę, podatnik jest obowiązany niezwłocznie, nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu jej wystawienia, przesłać do Krajowego Systemu e-Faktur w celu przydzielenia numeru identyfikującego tę fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur. Co ważne, zgodnie z art. 106nda ust. 10 VATU, za datę wystawienia ww. faktury uznaje się datę, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt. 1 VATU, wskazaną przez podatnika na tej fakturze. Chodzi więc o datę wystawienia faktury w rozumieniu „tradycyjnym” – taką, jaką wskazuje się dziś w treści faktury właśnie.
Najwięcej zamieszania wywołuje w praktyce art. 106nda ust. 16 VATU, zgodnie z którym za fakturę offline24 uznaje się także fakturę ustrukturyzowaną, o ile data jej przesłania do Krajowego Systemu e-Faktur jest późniejsza niż data, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt.1 VATU, wskazana na tej fakturze. Przepis ten ociera się całkiem wprost o kwestię tzw. antydatowania faktur. Dziś można bowiem czysto technicznie wystawić fakturę z datą wsteczną wskazaną jako data wystawienia (o ile programy finansowo-księgowe to umożliwiają, a często tak jest), abstrahując od tego, czy jest to poprawne podatkowo (i moralnie). KSEF miał raz na zawsze skończyć z takim procederem, skoro data wystawienia faktury to rzekomo data wysyłki do KSEF. Ale „offline24” poddał takie założenie w wątpliwość. Podatnicy czytają przepis ten literalnie i oczom nie wierzą. Stąd też na naszych oczach dzieje się nieuniknione – pojawiają się pierwsze interpretacje indywidualne w zakresie „offline24”.
Czego dotyczy sprawa?
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej surowców chemicznych na rynku krajowym i zagranicznym. Podatnik wystawia faktury według wewnętrznego regulaminu, który szczegółowo określa zasady wystawiania faktur. W przypadku transakcji krajowych, zasadniczo podatnik wystawia fakturę z dniem, kiedy powstał obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 19a VATU. Data faktury jest więc równa dacie dostawy, a tym samym momentowi przeniesienia przez zbywcę na nabywcę prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Ale podatnik dokonuje także WDT oraz eksportu. Zdarzają się więc sytuacje, w których informacje o dostawie towaru do miejsca zgodnego z daną regułą Incoterms, docierają od przewoźników lub armatorów z kilkudniowym opóźnieniem. W takich przypadkach, podatnik „z dochowaniem należytej staranności” wystawia faktury z datą powstania obowiązku podatkowego w VAT (z datą np. 30 września), ale czyni to po 2 lub 3 dniach od daty dostawy (np. 3 października), tj. niezwłocznie po uzyskaniu dokumentów potwierdzających dostawę towarów od przewoźników lub armatorów.
Podatnik rozpoczął prace nad dostosowaniem do użytkowania systemu komunikacji z Krajowym Systemem e-Faktur i wdrożeniem procesu wystawiania oraz otrzymywania faktur ustrukturyzowanych. Planowane jest, iż faktury będą wystawiane w systemie wewnętrznym podatnika, a następnie wysyłane do KSeF dzięki systemu interfejsowego. W praktyce, z opisanych wyżej przyczyn, zdarzać się będą sytuacje, w których wysyłka faktury ustrukturyzowanej do KSeF nastąpi w innym dniu, niż ten wskazany w samym dokumencie. Data wytworzenia faktury będzie więc inna niż data wskazana w polu P 1 faktury ustrukturyzowanej oraz inna niż data faktycznego przesłania faktury do KSeF. Podatnik nabrał wątpliwości co do tego, jaką należałoby przyjąć jako datę wystawienia faktury ustrukturyzowanej. To ważne w kontekście nie tylko poprawności księgowej, ale także w zakresie rozpoznawania obowiązku podatkowego czy stosowania odpowiedniego kursu przeliczeniowego.
Stanowisko Organu
Dyrektor KIS wydał w sprawie interpretację indywidualną z 3.12.2025 r., 0112-KDIL1-3.4012.760.2025.1.MR, Legalis. Organ zauważył, iż zgodnie z art. 106na ust. 1 VATU, datą wystawienia faktury ustrukturyzowanej jest data przesłania faktury do KSeF – przy założeniu, iż data wystawienia faktury, wskazana przez podatnika w polu P 1, jest tożsama z datą przesłania faktury do KSeF. Dotyczy to wyłącznie faktury wystawionej w trybie online. A fakturę uznaje się za wystawioną w trybie online, jeżeli data przesłania faktury do KSeF będzie zgodna z datą wystawienia faktury, zadeklarowaną przez podatnika w polu P 1 pliku .xml faktury. Istnieje przy tym szereg przypadków, w których data wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt. 1 VATU, wskazana przez podatnika w polu P 1, stanowi formalną datę wystawienia faktury, kluczową dla weryfikacji terminowości wystawienia faktury. Mowa tu jest o fakturze wystawionej w trybie „offline24”, „offline niedostępność”, „awaria”, ale także fakturze wystawionej w trybie „online”, gdy data przesłania faktury do KSeF będzie późniejsza niż data wystawienia faktury, wskazana przez podatnika w polu P 1. W tym miejscu Dyrektor KIS wskazuje na art. 106nda VATU jako najwybitniejsze osiągnięcie legislacyjne związane z procesem tworzenia przepisów KSEF.
Zdaniem Dyrektora KIS, w analizowanej sprawie, jeżeli podatnik wystawi fakturę z datą, która odpowiada momentowi powstania obowiązku podatkowego lub dacie sprzedaży, natomiast fakturę wyśle do systemu KSeF następnego dnia roboczego, wówczas ww. faktura zostanie automatycznie przekwalifikowana jako faktura wystawiona do jednego z trybów offline – „najczęściej” offline24. W takiej sytuacji, jeżeli data przesłania faktury do KSeF będzie późniejsza niż data wskazana na fakturze przez podatnika w polu P 1, to datą wystawienia faktury będzie data wskazana przez podatnika na fakturze w polu P 1 (a nie data przesłania jej do KSeF). jeżeli więc dzień wystawienia faktury wskazany w polu P 1 jest równy dacie dostawy (powstania obowiązku podatkowego), to „dniem wystawienia faktury” na potrzeby innych przepisów VATU (np. o przeliczaniu kursów) jest „data wystawienia”, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt. 1 VATU, wskazana w fakturze ustrukturyzowanej w polu oznaczonym jako pole P 1 w specyfikacji technicznej struktury FA(3) (lub jego odpowiedniku w kolejnych wersjach struktury).
Komentarz
Podatnik – wnioskodawca omawianej interpretacji – oraz Organ podatkowy z mniejszą lub większą gracją zastosowali taktykę uników. Podatnik w sposób niezwykle rozważny (a na swój sposób może i romantyczny) nagimnastykował się, aby wypełniając serca należytą starannością, opisać, że… w istocie to antydatuje wystawiane faktury (ale oczywiście „z przyczyn niezależnych”). Bo jak inaczej nazwać wystawianie faktur „np. 3 października” ale „z datą np. 30 września”? Czym innym jest przecież data sprzedaży, a czym innym data wystawienia faktury, co jednak podatnik z pewnością wie. Ale jako należycie staranny – nie przyzna. Tak czy owak, piruet naprawdę efektowny.
Dyrektor KIS jest jednak jeszcze bardziej sprawny technicznie w unikaniu połykania żab zaserwowanych przez ustawodawcę. W sposób zgrabny bowiem Organ całkowicie zignorował opisany przez podatnika problem. Oto bowiem fiskus uznaje, iż wystawienie faktury „z datą wsteczną” może dotyczyć „na przykład” sytuacji, w której podatnik wysyła ją do KSeF kolejnego dnia roboczego. Ale nasz konkretny podatnik o to nie pytał. On wysyła kilka dni później. To jednak wydaje się herezją, bo przecież antydatowanie nie jest dopuszczalne… problem w tym, iż na podstawie art. 106nda ust. 16 VATU jest ono nie dość, iż dopuszczalne w teorii, to wręcz usankcjonowane jako jeden z możliwych sposobów wystawiania faktur, za który sankcja się nie należy. A iż jest to prawdopodobnie efekt niechlujstwa legislatora, któremu ów przepis nie wyszedł, to już sprawa inna. Dyrektor KIS w ten oto sposób nie rozstrzygnął w zasadzie nic odnośnie wątpliwości wokół art. 106nda ust. 16 VATU, co samo w sobie jest jednak dość znamienne.
Jedno jest jednak jasne: data wysłania faktury do KSeF wcale nie musi być uznawana za datę jej wystawienia. Główny walor KSeF w tym zakresie runął więc na naszych oczach. Chyba, iż Ministerstwo Finansów zaskoczy nas czymś jeszcze i nałoży na podatników inne ograniczenia odnośnie wystawiania faktur z datami wstecznymi.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 3.12.2025 r., 0112-KDIL1-3.4012.760.2025.1.MR, Legalis
