Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; dalej: VATU), obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem iż z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, iż uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. Zasada ta wynika z przepisów tzw. pakietu SLIM VAT i niekoniecznie pozytywnie została przyjęta w praktyce podatkowej.
Korekta in minus – podatek należny
Perspektywa obowiązkowego KSeF ponownie zmieni sposób rozliczenia faktur korygujących in minus przez ich wystawców. I tak, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej na wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonywać się będzie się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą w postaci faktury ustrukturyzowanej. Podatnicy wystawiający ustrukturyzowane faktury korygujące nie będą obowiązani do posiadania dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie z nabywcą towaru lub usługobiorcą obniżenia podstawy opodatkowania (potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę).
Od tej zasady obowiązywać będą jednak pewne odstępstwa. o ile podatnik wystawił fakturę korygującą inną niż faktura ustrukturyzowana, obniżenia podstawy opodatkowania dokona się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługi. Potwierdzenie otrzymania ww. faktury korygującej może być także zastąpione potwierdzeniem daty przesłania tej faktury do Krajowego Systemu e-Faktur (numerem identyfikacyjnym KSEF). Sytuacja ta dotyczyć będzie faktur korygujących wystawionych zgodnie z art. 106nf ust. 1 VATU (awaria KSeF), art. 106nh ust. 1 VATU (niedostępność KSeF), w przypadku określonym w dodawanym art. 106nda ust. 1 VATU (offline) oraz w przypadkach gdy przepisy dopuszczają wystawianie faktur poza KSeF (art. 106gc VATU). Oznacza to, iż o ile podatnik wprowadzi fakturę korygującą wystawioną poza KSeF do KSeF i zostanie jej przydzielony numer identyfikujący fakturę w tym systemie, to podatnik będzie mógł skorygować podatek należny „in minus” w okresie rozliczeniowym, w którym ten numer został przydzielony.Jeżeli natomiast wcześniej podatnik uzyska potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę poza KSeF korekta będzie mogła nastąpić w okresie rozliczeniowym otrzymania tego potwierdzenia. Ale uwaga: w przypadku faktur, które nabywca powinien otrzymać obowiązkowo przez KSeF (offline i w czasie niedostępności – gdy dotyczy sprzedaży na rzecz podatników czynnych), moment korekty to zawsze przesłanie faktury do KSeF (a nigdy potwierdzenie jej odbioru poza KSeF).
Warunku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez cały czas nie będzie stosować się dla eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów; dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju, oraz dla sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego i innych świadczeń wskazanych w art. 29a ust. 15 pkt 3 VATU.
Korekta in minus – podatek naliczony
Zgodnie z nową propozycją brzmienia art. 86 ust. 19a VATU, w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę korygującą. o ile podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego na fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia. Co do zasady więc nabywca będzie obowiązany do skorygowania podatku naliczonego in minus w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę korygującą w postaci ustrukturyzowanej. Faktura ustrukturyzowana jest uznana za otrzymaną przy użyciu KSeF w dniu przydzielenia w tym systemie numeru identyfikującego tę fakturę. W przypadku udostępnienia faktury ustrukturyzowanej na rzecz podmiotów zagranicznych oraz na rzecz nabywcy innego niż zarejestrowany do VAT, który nie posługuje się NIP), w sposób inny niż przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur, za datę otrzymania tej faktury uznaje się datę jej faktycznego otrzymania przez tego nabywcę. W przypadku gdy nabywca jest podatnikiem VAT, faktura jest przesyłana wyłącznie w KSeF. Zatem datą otrzymania tej faktury dla nabywców będących podatnikami będzie w dzień przydzielenia w KSeF numeru identyfikującego tę fakturę. Jednocześnie zachowana zostanie zasada, zgodnie z którą, o ile podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego na fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
Projekt KSeF 2.0 nie przewiduje w tym zakresie rewolucji względem poprzednich przepisów. Istotna zmiana ma związek z upowszechnieniem trybu offline, ma jednak w dużej mierze charakter doprecyzowujący. Już dziś pewną zachętą ku wystawianiu faktur ustrukturyzowanych jest uproszczenie związane z rozliczaniem faktur korygujących – zgodnie z art. 29a ust. 15 pkt 5 VATU, w takich przypadkach podatnicy zwolnieni są z obowiązku gromadzenia dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie i spełnienie warunków korekty. Nie jest to jednak zachęta wystarczająca do pełnego entuzjazmu przechodzenia w tryby fakturowania ustrukturyzowanego, skoro fakultatywny KSeF szczególnie się nie przyjął.