3 tygodni temu
Wraz z wprowadzeniem regulacji o zakazanych praktykach AI, weszły w życie przepisy zobowiązujące przedsiębiorstwa do zapewnienia odpowiednich kompetencji w zakresie AI dla załogi i osób obsługujących systemy AI[1]. Kto jest zobowiązany do wypełnienia nowego obowiązku i jak w praktyce zadbać o kompetencje swoich pracowników?
Kto musi dbać o kompetencje załogi w zakresie AI?
Obowiązek AI Literacy dotyczy każdego przedsiębiorcy lub podmiotu publicznego, który używa, tworzy, zleca rozwijanie lub dostosowuje do swoich potrzeb narzędzia oparte na AI.
Chociaż niewypełnianie obowiązku AI Literacy nie jest karane bezpośrednio sankcją finansową, to brak jego realizacji z dużym prawdopodobieństwem doprowadzi do naruszenia innych zobowiązań zawartych w AI Act. Dlaczego? Powód jest prosty – bez odpowiednich kompetencji załogi nie da się prawidłowo wypełniać nowych obowiązków prawnych wynikających z AI Actu.
Zapewnienie kompetencji z zakresu AI po stronie załogi nie jest ograniczone tylko do wiedzy o systemach, regulowanych przez AI Act, czyli:
- systemach zakazanych,
- systemach wysokiego ryzyka,
- systemach, wobec, których istnieją obowiązki transparentności,
- sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia.
AI Literacy dotyczy każdego podmiotu korzystającego lub opracowującego jakikolwiek system sztucznej inteligencji. W efekcie obowiązek jest uniwersalny, choć uniwersalne nie są sposoby na jego spełnienie.
AI Literacy – kompetencje szyte na miarę
Struktury organizacyjne podmiotów zobowiązanych do wdrożenia AI Actu są zróżnicowane. Zupełnie inaczej wygląda więc nabywanie AI Literacy wśród programistów odpowiedzialnych za tworzenie produktów opartych na AI, inaczej w dziale HR spółki zatrudniającej 50 pracowników, a jeszcze inaczej w dziale prawnym firmy z branży AI. Dlatego tak ważne jest dostosowanie sposobu rozwoju tych kompetencji do jego odbiorców.
AI Act[2] wprowadza regułę, zgodnie z którą AI Literacy ma być szyte na miarę – dopasowane do wiedzy technicznej, doświadczenia, wykształcenia i przeszkolenia pracowników, a także do kontekstu, w jakim systemy AI będą używane. Każdorazowo trzeba wziąć pod uwagę charakterystykę nie tylko własnego personelu, ale również innych osób, które wchodzą w interakcję z AI.
Wyposażając załogę w AI Literacy trzeba więc uwzględnić specyficzny kontekst wdrożeń AI u danego przedsiębiorcy. O co dokładnie chodzi? Omówmy to na przykładzie.
Benchmark rynkowy
Pierwsze, co przychodzi na myśl, gdy słyszymy o obowiązku zapewnienia kompetencji z zakresu AI, to szkolenia. Jak robią to inni i na co zwrócić uwagę? Z pomocą przychodzi wydane przez Europejski Urząd ds. AI „Żywe repozytorium praktyk AI Literacy”[3]. W materiale opisano dobre praktyki firm, które dołączyły do unijnego AI Paktu[4].
Podejścia oczywiście różnią się w zależności od modelu działalności i skali konkretnego przedsiębiorstwa. Większe podmioty częściej posiadają formalne procedury i specjalne wytyczne dla pracowników, połączone z praktycznymi szkoleniami z używania systemów AI.
Takie szkolenia najczęściej przyjmują formę obowiązkowego treningu „bazowego” dla wszystkich pracowników. Obejmują nie tylko naukę korzystania z systemów AI, ale również transfer wiedzy na temat najlepszych praktyk ochrony danych w interakcji ze sztuczną inteligencją. Ze względu na ryzyko wycieku danych, podstawowe szkolenie dla całej załogi jest zalecane dla wszystkich biznesu.
Podstawowy zakres szkoleń ogólnych powinien być uzupełniany formami podnoszenia kompetencji skierowanymi do użytkowników „zaawansowanych”, poszczególnych działów firmy czy kadry zarządzającej. Korzystanie z AI przez zróżnicowane grupy pracowników wiąże się z różnym rodzajem ryzyka. Innego typu wiedza i kompetencje z zakresu AI są wymagane od działu marketingu, inne od działu zarządzania produktami, a jeszcze inne od działu obsługi klienta.
Oferujemy kompleksowe wsparcie w obszarze AI, w tym co do obowiązków AI Literacy. Oprócz zaprojektowania odpowiednich procedur i polityk wewnętrznych chętnie przeprowadzimy dla Państwa szkolenia z zakresu odpowiedzialnej obsługi narzędzi opartych na AI lub zgodnego z prawem opracowywania rozwiązań sztucznej inteligencji – zawsze z uwzględnieniem potrzeb i specyfiki Państwa organizacji.
Jeśli chcą Państwo uzyskać takie wsparcie lub mają pytania do tematu AI Literacy – zachęcamy do kontaktu.
[1] Art. 4 AI Act.
[2] Art. 4 AI Act
[3] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/living-repository-foster-learning-and-exchange-ai-literacy
[4] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/ai-pact
