8 godzin temu
Działalność nierejestrowana to forma zarobkowania, która pozwala osobom fizycznym prowadzić drobną działalność gospodarczą bez konieczności zakładania firmy. Wprowadzona z myślą o ułatwieniu startu początkującym przedsiębiorcom, gwałtownie stała się popularnym rozwiązaniem wśród Polaków. Z założenia miała ograniczyć bariery wejścia na rynek i uprościć formalności, jednak w praktyce budzi coraz więcej kontrowersji.Reklama
Działalność nierejestrowana pod lupą ekspertów
Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce, osoby fizyczne mogą prowadzić działalność zarobkową bez konieczności rejestrowania firmy w CEIDG czy KRS, jeżeli spełniają określone warunki - między innymi nie osiągają przychodów przekraczających 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli w tej chwili 3499,50 zł miesięcznie. Udogodnienie to miało ułatwić wejście na rynek nowym przedsiębiorcom, pozwalając im przetestować pomysł na biznes bez ponoszenia kosztów ZUS i zaliczek na podatek dochodowy. Jak informuje "Puls Biznesu" w czwartkowym wydaniu, coraz częściej jest to jednak sposób na obejście systemu, a nie ścieżka rozwoju działalności gospodarczej.
"Sam zamysł stworzenia specjalnych warunków dla startujących przedsiębiorców był bardzo dobry w swych założeniach, ale jak pokazuje praktyka, rozwiązanie to nie do końca się sprawdza" - mówi cytowana przez "Puls Biznesu" Kinga Konopelko, radczyni prawna prowadząca własną kancelarię. Jak podkreśla, działalność nierejestrowana miała być wolna od formalności, ale w praktyce otworzyła furtkę do nadużyć.
Zgodnie z analizą opublikowaną w "PB", problemem są niespójności w przepisach. Choć ustawa Prawo przedsiębiorców dopuszcza każdą drobną działalność zarobkową - o ile nie wymaga ona uzyskania koncesji lub wpisu do rejestru - nie współgra to z regulacjami podatkowymi i ubezpieczeniowymi. Brakuje jasnych granic i skutecznych mechanizmów nadzoru, co powoduje, iż coraz więcej osób korzysta z tej formy, omijając przy tym pełną legalizację działalności.
Rzeczywistość kontra założenia
"Działalność nierejestrowana miała umożliwić przetestowanie pomysłu na biznes lub dorobienie sobie do etatu" - przypomina Alicja Majewska, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, powołując się na raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z 2023 r. Jak podaje raport, aż 30 proc. osób korzystających z tej formy aktywności w ogóle nie planowało rejestracji firmy. To oznacza, iż spora część uczestników rynku nie ma zamiaru przechodzić na standardowe, opodatkowane formy działalności, co - zdaniem ekspertów - podważa fundamenty systemu.
Zjawisko działalności nierejestrowanej staje się coraz poważniejszym wyzwaniem dla legalnie działających mikrofirm. "Wielu ekonomistów mówi o tym, iż taka formuła staje się zagrożeniem dla mikrofirm" - czytamy na łamach "Pulsu Biznesu". Przedsiębiorcy działający zgodnie z pełnymi wymogami prawnymi i podatkowymi tracą konkurencyjność wobec osób, które nie ponoszą takich kosztów. Dodatkowo problematyczna jest nieznajomość faktycznej skali zjawiska. Państwo nie prowadzi bowiem statystyk, które pozwalałyby ocenić, ilu "ukrytych" przedsiębiorców działa w ten sposób.
Według informacji "PB", od przyszłego roku planowane są zmiany w sposobie naliczania limitu przychodów. Zamiast miesięcznego, obowiązywać miałby kwartalny próg. Eksperci apelują jednak o znacznie głębszą reformę, na stole propozycji znajdują się większy nadzór, lepsza koordynacja przepisów i wyraźne granice między testowaniem działalności a faktycznym prowadzeniem biznesu. jeżeli zmiany nie zostaną wprowadzone, zjawisko może dalej narastać, przynosząc szkody nie tylko legalnie działającym firmom, ale i budżetowi państwa.
Agata Jaroszewska
