Nadzwyczajne złagodzenie sankcji – KNF zawiera układy. Pierwszy rok obowiązywania nowej instytucji

Komisja Nadzoru Finansowego może nadzwyczajnie obniżyć karę w wyniku ugody. W ubiegłym tygodniu organ wskutek zawarcia układu w sprawie nadzwyczajnego złagodzenia sankcji. To skutek działania tzw. czynnego żalu przed KNF.

Szansa na niższą karę

Tzw. czynny żal przed KNF jest nową instytucją, która została wprowadzona 29 września 2023 r. przez pakiet nowelizacji nieformalnie nazywany „warzywniakiem”[1]. Ze stanowiska KNF wynika, iż „czynny żal” ma szansę zaistnieć jako narzędzie budujące większe zaufanie wobec działań nadzorczych Komisji, przyspieszając rozwiązywanie problemów na rynku finansowym z korzyścią dla wszystkich[2].

5 kluczowych informacji o obniżeniu kary

1. KNF poinformowała o nałożeniu na jedno z nadzorowanych towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI) kary w wysokości 48 000 zł za niedostarczenie rocznego sprawozdania finansowego za 2022 r. przez jeden z funduszy z portfela TFI. Kara została nałożona w ramach zawartego z TFI układu w sprawie nadzwyczajnego złagodzenia sankcji – gdyby nie ugodowe załatwienie sprawy, kara wyniosłaby 80 000 zł (czyli została obniżona o 40%).
2. Aby układ z KNF mógł dojść do skutku, TFI musiało zobowiązać się do wykonania obowiązku, którego nie spełniło w terminie. Ponadto konieczne było ujawnienie wobec KNF wszelkich istotnych okoliczności dotyczących naruszenia prawa.
3. Z inicjatywą zawarcia układu może wyjść zarówno strona postępowania (podmiot podlegający nadzorowi), jak i sama KNF.

4. Decyzja o obniżeniu kary wobec podmiotu, który wnioskuje o zawarcie układu, pozostaje w gestii KNF. Tak samo jest z kwestią ostatecznej wysokości kary. KNF może obniżyć ją o:

• • co najmniej o 20% lub jeżeli sprawca samodzielnie ujawni Komisji naruszenie przed wszczęciem postępowania –co najmniej o 30%,

• • maksymalnie o 90% (wówczas KNF nakłada karę w wysokości 10% kary poza układem).

W wyjątkowych okolicznościach KNF może całkowicie odstąpić od nałożenia kary.

5. W związku z ugodowym zakończeniem postępowania TFI nie przysługuje prawo do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy ani skarga do WSA. Decyzja wydana wskutek zawarcia układu jest ostateczna i prawomocna.

Kary pieniężne nakładane przez KNF – dane w liczbach

Jak wynika z ostatniego sprawozdania KNF, w 2023 r. zapadło 76 decyzji administracyjnych nakładających łącznie 31 965 700 zł kar pieniężnych.

Zgodnie z deklaracjami KNF, działania sankcyjne skupiają się m.in. w obszarze obowiązków informacyjnych emitentów i członków ich zarządów czy rad nadzorczych. Szczególnie istotny jest tu zakres informacji poufnych oraz raportów okresowych. Ponadto KNF bierze pod lupę kwestie wypełniania obowiązków z zakresu powiadamiania o transakcjach przez osoby pełniące obowiązki zarządcze i osoby blisko z nimi związane (zgodnie z art. 19 MAR).

W związku z tym możliwość zawarcia układu z KNF w sprawie nadzwyczajnego złagodzenia sankcji może mieć istotne znaczenie właśnie dla członków zarządów i rad nadzorczych spółek publicznych. Warto zatem zapoznać się bliżej z możliwymi wadami oraz korzyściami tej instytucji.

[1] Ustawa z dnia 16 sierpnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku

[2] https://www.knf.gov.pl/komunikacja/blog?refresh=true&articleId=90371&p_id=18