1 tydzień temu
– Premier Tusk zapowiedział wielką ofensywę inwestycyjną, miliardy, które mają pobudzić polską gospodarkę.
Dobrze, iż rząd dostrzega ten problem, jakim jest niewystarczający poziom inwestycji, konsekwentny spadek nakładów inwestycyjnych w naszym kraju. Przyczyn tego jest wiele. To m.in. czynniki makroekonomiczne, niezależne od polskiego rządu i to, na ile konkurencyjna jest cała gospodarka europejska. Jednak w Polsce kolejne rządy już od wielu lat konsekwentnie rzucają przedsiębiorcom kłody pod nogi, utrudniając swobodne rozwijanie inwestycji. I tak mamy ich rekordowo niski poziom, a zmienność pracy i bariery regulacyjne dodatkowo zniechęcają firmy do tego, żeby rozwijać inwestycje w naszym kraju albo wybierać Polskę jako miejsce lokowania inwestycji zagranicznych – mówi agencji Newseria Biznes Piotr Palutkiewicz, wiceprezes Warsaw Enterprise Institute (WEI).
Wartość tegorocznych inwestycji ma wynieść ponad 650 mld zł
Mimo ogólnego wzrostu PKB stopa inwestycji w Polsce pozostaje na niskim poziomie w porównaniu z innymi krajami UE. Wynika to m.in. z niestabilności prawa i rosnących obciążeń regulacyjnych. Mimo zapowiedzi ofensywy inwestycyjnej rządu przedsiębiorcy przez cały czas borykają się z niepewnością i zmiennością przepisów, które utrudniają planowanie długoterminowych działań. Problemem pozostaje też skomplikowany system podatkowy oraz brak przejrzystych konsultacji legislacyjnych. Przedstawiciele biznesu podkreślają, iż uproszczenie i wprowadzenie większej stabilności w stanowieniu prawa to najważniejsze czynniki, które mogłyby pobudzić gospodarkę i zwiększyć atrakcyjność Polski dla inwestorów.
Zgodnie z zapowiedzią premiera to będzie rekordowy rok dla inwestycji w Polsce. Ich wartość wyniesie ponad 650 mld zł. Wśród nich są rozbudowa portów, kolei, a także inwestycje w energetykę.
Zagraniczni inwestorzy coraz częściej przenoszą kapitał do bardziej stabilnych gospodarek
Statystyki pokazują, iż Polska od lat walczy ze spadkiem poziomu inwestycji, a ich poziom w relacji do PKB utrzymuje się na jednym z najniższych poziomów w Unii Europejskiej. W 2023 r. wskaźnik ten wyniósł 17,7 proc., zaś jedyną gospodarką w UE, gdzie ten wskaźnik był niższy, była Grecja (15,2 proc.). Wszystkie inne kraje, również w naszym regionie, odnotowały wyższą stopę inwestycji, w tym np. Rumunia (27 proc.), Bułgaria (18,7 proc.), Słowacja (22,3 proc.), Litwa ( 23,7 proc.), Węgry (27 proc.), Niemcy (21,5 proc.), Francja (23 proc.) czy Czechy (27,3 proc.).
Przedsiębiorcy wskazują, iż jedną z przyczyn tego stanu jest brak stabilności prawa i niepewność regulacyjna, które – w warunkach wysokiej inflacji i rosnących kosztów prowadzenia działalności – utrudniają długoterminowe planowanie. To też zniechęca do lokowania kapitału w Polsce zagranicznych inwestorów, którzy coraz częściej decydują się na przenoszenie kapitału do bardziej stabilnych gospodarek, jak np. Czechy czy Rumunia, gdzie prawo jest bardziej przewidywalne.
W latach 2014–2023 weszło prawie 250 tys. stron przepisów
– Mamy szereg przykładów z ostatnich lat: czy to Polski Ład, zmiany polityki akcyzowej wprowadzone w tym roku, niepewność co do fundacji rodzinnych i brak wiedzy odnośnie do tego, jak będzie wyglądała rozszerzona odpowiedzialność producenta w naszym kraju, to się ciągle dzieje. Przedsiębiorcy z jednej strony mają zapowiedzianą deregulację, a z drugiej strony nawał nowego prawa utrudnia im prowadzenie działalności. W efekcie nie wiedzą, czego się spodziewać za tydzień, za miesiąc, za rok – mówi Piotr Palutkiewicz.
Potwierdzają to m.in. wnioski z raportu „Barometr prawa”, opracowywanego przez Grant Thornton, według którego w latach 2014–2023 weszło prawie 250 tys. stron przepisów, 20 najważniejszych ustaw regulujących działalność gospodarczą zmieniało swoje brzmienie 1189 razy, przez co powiększyły swoją objętość o 53 proc. Tylko w 2023 roku uchwalono w Polsce 34,4 tys. stron nowego prawa (8-proc. wzrost r/r). W tym samym roku wprowadzone zostały 1604 modyfikacje przepisów regulujących działalność gospodarczą, a vacatio legis dla ustaw podatkowych trwało rekordowe krótkie 31 dni.
Przedsiębiorcy nie oczekują, iż prawo będzie się zmieniało
Jak wskazuje ekspert WEI, każda zmiana prawa wiąże się z koniecznością dostosowania się firm, co generuje dodatkowe koszty i wpływa na spowolnienie działalności gospodarczej. Utrzymujący się nadmiar regulacji sprawia, iż polskie firmy przeznaczają coraz większe środki na obsługę prawną i doradztwo podatkowe, zamiast inwestować w rozwój i innowacje.
– jeżeli chodzi o rozwiązania, które mogą poprawić warunki prowadzenia biznesu w naszym kraju, to rozwiązanie jest bardzo proste: brak rozwiązań. Przedsiębiorcy nie oczekują, iż prawo będzie się zmieniało, szczególnie to, które było zapowiedziane – mówi wiceprezes WEI. – Jednym z przykładów prawa, które zostało drastycznie i niezapowiedzianie zmienione, jest polityka akcyzowa w naszym kraju, która miała być przejrzysta do 2027 r. Jednak w ub. roku rząd złamał dotychczasowe ustalenia z biznesem.
