Nowa Polska Klasyfikacja Działalności — Czym jest i od kiedy obowiązywać będzie PKD 2025?

Zgodnie z planami rządzących od 1 stycznia 2025 r. obowiązującą w tej chwili Polską Klasyfikację Działalności PKD 2007 zastąpi nowa — PKD 2025. W artykule wyjaśnimy, czym jest PKD 2025, jakie zmiany pociągnie za sobą jej wprowadzenie i jak PKD 2025 wpłynie na działalność gospodarczą w Polsce.

Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) to uporządkowane pogrupowanie typów działalności gospodarczej, branż i sektorów. Od 1 stycznia 2025 roku aktualnie obowiązującą klasyfikację PKD 2007 zastąpi jej zaktualizowana wersja — PKD 2025.

Czym jest Polska Klasyfikacja Działalności — PKD 2025?

PKD to jedno z najważniejszych pojęć dla osób prowadzących lub dopiero planujących rejestrację firmy. Mówiąc w sporym uproszczeniu, kod PKD pozwala określić rodzaj prowadzonej działalności, zarówno w kontekście branży, jak i rodzaju konkretnych, wykonywanych usług. Biorąc pod uwagę fakt, iż określone kody PKD mogą nałożyć na przedsiębiorcę konkretne obowiązki, np. rodzaj opodatkowania, konieczność rejestracji do podatku VAT czy konieczność posiadania kasy fiskalnej, wybór tego, który najlepiej scharakteryzuje specyfikę działalności, jest niezwykle ważny.

PKD 2025 to nowa klasyfikacja działalności, która zastąpi aktualnie obowiązującą — PKD 2007. Nowa klasyfikacja obejmie nowe rodzaje działalności oraz zmieni istniejące już kody, celem lepszego doprecyzowania przedmiotu prowadzonej działalności. Nowością w nowej wersji będzie piąty poziom klasyfikacji — wprowadzony w celu wyodrębnienia rodzajów działalności charakterystycznych dla polskiej gospodarki, będących przedmiotem analiz służących podejmowaniu decyzji gospodarczych i prowadzeniu obserwacji statystycznych.

Ważne

Zmiany nie będą dotyczyć wszystkich kodów PKD. W przypadku części dojdzie do scalenia klasyfikowanych działalności, w innych jeden dotychczasowy kod zastąpi kilka nowych.

Dlaczego PKD 2025 zastąpi PKD 2007?

Głównym powodem wprowadzenia nowego prawa jest konieczność dostosowania przepisów do unijnych (Statistical Classification of Economic Activities in the European Community NACE Rev. 2.1) oraz międzynarodowych (International Standard Industrial Classification of all Economic Activities ISIC Rev.5 ) norm.

To jednak nie wszystko. Aktualna klasyfikacja PKD 2007 obowiązuje już od kilkunastu lat. Od 2010, kiedy jej zapisy weszły w życie, na skutek rozwoju cyfryzacji, technologii i ogólnie rozumianego postępu technicznego, biznes w Polsce znacząco zmienił swoje oblicze. Kolejnym celem nowelizacji ustawy o PKD jest dostosowanie klasyfikacji do zmieniających się realiów rynkowych, społecznych i technologicznych. Nowa klasyfikacja obejmie nowe rodzaje działalności, które powstały na skutek przemian. Zapewni również możliwość zharmonizowania statystyk gospodarczych w ramach UE. Dane zawarte w rejestrze PKD służą bowiem nie tylko precyzyjnemu określeniu przedmiotu działalności. Umożliwiają także rządzącym i instytucjom obserwowanie poszczególnych branż, panujących w nich tendencji i przeobrażeń oraz zmian, jakim podlegają na przestrzeni lat.

Kto odpowiada za przygotowanie PKD 2025?

Instytucją odpowiedzialną za przygotowanie nowej klasyfikacji PKD 2025 jest Główny Urząd Statystyczny. Po konsultacjach, które odbyły się w 2022 i 2023 roku, GUS opracowuje projekt struktury nowego systemu, wyjaśnienia i klucze powiązań klasyfikacji PKD. Nowa klasyfikacja będzie załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów, które formalnie zmieni klasyfikację kodów PKD.

Jakie nowe rodzaje działalności obejmuje PKD 2025?

Kody PKD 2025 pozwolą lepiej sklasyfikować rodzaje działalności i branż. Jak zauważa Główny Doradca Podatkowy inFaktu Piotr Juszczyk nowa klasyfikacja nie tylko obejmie nowe obszary, które zyskały na znaczeniu w polskiej gospodarce w ostatnich latach, takie jak gospodarka cyfrowa, obiegowa czy bio-gospodarka. PKD 2025 sprecyzuje również kody dla wielu istniejących od dawna zawodów. Dziś, doradca podatkowy, biegły czy księgowy ma jedno PKD, a przecież to odmienne zawody. Po zmianach każdy z nich otrzyma konkretne PKD – mówi Piotr Juszczyk.

Dokument z nową klasyfikacją zaproponowaną przez GUS ma ponad 1000 stron. Wszystkie zmiany można sprawdzić w załączniku do projektu rozporządzenia („PKD2025 – wersja publikacyjna”).

Poniżej 4 przykładowe zmiany pomiędzy klasyfikacją PKD 2007, a PKD 2025.

1. Nowe podklasy

Dla odzwierciedlenia rosnącego znaczenia działalności usługowej pośrednictwa, w działach PKD 2025 utworzono następujące nowe podklasy:

• 35.40.Z „Działalność brokerów i agentów energii elektrycznej i gazu ziemnego i pozostałych paliw gazowych”
• 43.60.Z „Pośrednictwo w zakresie specjalistycznych usług budowlanych”
• 47.91.Z „Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej niewyspecjalizowanej”
• 47.92.Z „Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej wyspecjalizowanej”
• 52.31.Z „Pośrednictwo w transporcie towarów”
• 52.32.Z „Pośrednictwo w transporcie pasażerskim”
• 53.30.Z „Pośrednictwo w zakresie działalności pocztowej i kurierskiej”
• 55.40.Z „Pośrednictwo w zakwaterowaniu”

2. Restrukturyzacja działu 14: Produkcja odzieży

Restrukturyzacja działu 14 „Produkcja odzieży”. Grupy:

• 14.1 „Produkcja odzieży, z wyłączeniem wyrobów futrzarskich”
• 14.2 „Produkcja wyrobów futrzarskich”
• 14.3 „Produkcja odzieży dzianej”

zostały usunięte i utworzono nowe grupy:

• 14.1 „Produkcja odzieży dzianej”
• 14.2 „Produkcja pozostałej odzieży i dodatków do odzieży”

3. Podział klasy 22.23: Produkcja wyrobów dla budownictwa z tworzyw sztucznych na trzy nowe klasy

Podział klasy 22.23 „Produkcja wyrobów dla budownictwa z tworzyw sztucznych” na trzy nowe klasy:

• 22.23 „Produkcja drzwi i okien z tworzyw sztucznych”
• 22.24 „Produkcja wyrobów dla budownictwa z tworzyw sztucznych”
• 22.25 „Obróbka i wykańczanie produktów z tworzyw sztucznych”

4. Sprzedaż klasyfikowana wg asortymentu, a nie kanału sprzedaży

Nowe prawo wprowadzi także bardzo istotną zmianę dla przedsiębiorców prowadzących handlową działalność detaliczną określoną kodem PKD 47.91.Z: Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet. Zgodnie z klasyfikacją PKD 2025 sprzedaż będzie klasyfikowana wg asortymentu, a nie kanału sprzedaży. Choć kod PKD 47.91.Z wciąż pozostanie w rejestrze, będzie określał Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej niewyspecjalizowanej. Więcej o tym piszemy w osobnym artykule.

Od kiedy zacznie obowiązywać nowe PKD 2025?

Nowa klasyfikacja kodów PKD zacznie obowiązywać 1 stycznia 2025 r. Przedsiębiorcy, którzy rozpoczną działalność w 2025 r., będą mieli obowiązek używania nowych kodów PKD 2025. Podobnie osoby, które zdecydują się na zmianę wpisu w CEIDG, KRS czy REGON. Pozostali właściciele firm będą podlegać okresowi przejściowemu — na zmianę kodów będą mieli czas do 31 grudnia 2026 r.

Ważne

Dla przedsiębiorców, którzy wykonują działalność sklasyfikowaną pod kodem PKD 93.29.Z, okres przejściowy będzie wynosił jedynie 12 miesięcy (do 31 grudnia 2025 r.).

Czym jest NACE Rev. 2.1?

NACE Rev. 2.1 (Statistical Classification of Economic Activities in the European Community) to Statystyczna Klasyfikacja Działalności Gospodarczych w UE. Regulują je 2 dokumenty:

• Rozporządzenie (WE) nr 1893/2006 w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej oraz
• Rozporządzenie (UE) 2023/137 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1893/2006 w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej.

Pierwszy z nich ustanowił klasyfikację działalności gospodarczej w całej Unii Europejskiej w celu zapewnienia porównywalności statystyk. Drugi — wprowadził uaktualnioną klasyfikację NACE Rev. 2 w celu odzwierciedlenia rozwoju technologicznego i zmian gospodarczych oraz dostosowania jej do innych klasyfikacji gospodarczych i społecznych.

Jakie jest powiązanie między PKD 2025 a europejską klasyfikacją NACE Rev. 2.1?

PKD 2025 zachowuje pełną spójność i porównywalność metodologiczną, pojęciową, zakresową i kodową do poziomu czterech cyfr ze znowelizowaną statystyczną klasyfikacją działalności gospodarczej NACE Rev. 2. Co jednak ważne — piąty poziom klasyfikacji PKD 2025 definiuje wyłącznie rodzaje działalności charakterystyczne dla polskiej gospodarki.

Dlaczego NACE Rev. 2.1 wpłynęła na zmianę PKD w Polsce?

Polska Klasyfikacja Działalności PKD jest odpowiednikiem klasyfikacji NACE, na poziomie lokalnym. Zmiana w zakresie NACE wymusiła więc — celem harmonizowania statystyk gospodarczych w ramach UE — zmianę ustawy w Polsce.

Jakie znaczenie ma PKD 2025 dla przedsiębiorców?

PKD jest klasyfikacją wykorzystywaną w regulacjach prawnych dotyczących form wsparcia i obowiązku przedsiębiorców. adekwatny numer PKD może skutkować możliwością skorzystania z preferencji podatkowych czy dodatkowych benefitów w postaci np. dotacji.

Nowa klasyfikacja PKD pozwoli przedsiębiorcom jeszcze precyzyjniej sklasyfikować rodzaj prowadzonej działalności. Zmiany znacząco zminimalizują prawdopodobieństwo wątpliwości, z którymi nierzadko zmagają się właściciele firm, próbując określić adekwatne dla działalności kody obecnie. Jest to ogromnie ważne zwłaszcza w przypadku nowych branż i profesji, które pojawiły się w ostatnich latach na skutek zmian gospodarczych i technologicznych. adekwatne oznaczenie kodu PKD może wpłynąć bowiem nie tylko na rozliczenia z fiskusem, możliwe preferencje podatkowe, ale także na szanse na pozyskanie dotacji czy innych benefitów.

Jak PKD 2025 wpłynie na działalność gospodarczą w Polsce?

Nowa klasyfikacja PKD wpłynie na działalność gospodarczą w Polsce na co najmniej 3 płaszczyznach:

• wymusi konieczność wprowadzenia zmian w rejestrach REGON, Krajowym Rejestrze Sądowym oraz CEIDG oraz potrzebę dostosowania podmiotów w rejestrach statystycznych (BJS) w oparciu o ich działalność
• zapewni zharmonizowanie statystyk gospodarczych w ramach UE
• wpłynie na uwzględnienie nowej klasyfikacji do prowadzonych badań statystycznych oraz dokonanie przeliczeń szeregów czasowych, aby zachować spójność danych

Jakie działania muszą podjąć przedsiębiorcy w związku z PKD 2025?

Na skutek wprowadzenia nowego prawa przedsiębiorcy będą musieli dostosować określające ich działalność kody PKD do nowych przepisów. W tym celu muszą dokonać zmiany w rejestrach CEiDG lub KRS — w zależności od formy prawnej swojego biznesu. Na wykonanie takich czynności będą mieli jednak aż 24 miesiące (poza wyjątkami, o których napisaliśmy w akapicie Od kiedy zacznie obowiązywać nowe PKD 2025?).

Jak przedsiębiorcy mogą dokonać zmiany kodów PKD?

Jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, zmiany kodu PKD możesz dokonać w rejestrze CEiDG. Taka zmiana jest bezpłatna, a na jej dokonanie masz 7 dni od dnia zmiany danych. W przypadku spółek prawa handlowego zmiana kodu PKD wymaga zmiany umowy spółki i zaktualizowania danych w Krajowym Rejestrze Sądowym, co wiąże się z dodatkowymi kosztami.

W jaki sposób PKD 2025 wpływa na klasyfikację produktów?

Zmiany wprowadzane w NACE i klasyfikacji PKD przełożą się na zmiany w klasyfikacjach produktów:

• Klasyfikacji Produktów wg Działalności (CPA) na poziomie UE,
• Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) na poziomie krajowym.

W przypadku gdy jeden kod z PKD 2007 będzie odpowiadać kilku kodom PKD 2025 lub odwrotnie, kod objęty taką relacją zostanie automatycznie wykreślony z KRS. Automatyczne zmiany mogą być zatem nieadekwatne do potrzeb danego przedsiębiorcy.

Jak PKD 2025 wpłynie na Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU)?

PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług) to klasyfikacja produktów obejmująca zarówno wyroby, jak i towary. Ma ona duże znaczenie nie tylko w kontekście statycznym, ale także w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT), prawnych (CIT), zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, karty podatkowej oraz podatkiem VAT.

Ważne

PKWiU jest klasyfikacją obejmującą grupowania produktów w podziale siedmiopoziomowym, określoną przez Polską Klasyfikację Działalności oraz Nomenklaturę Scaloną. Zmiany w PKD wymuszą więc automatycznie zmiany na poziomie PKWiU.

Podsumowanie

Nowa klasyfikacja kodów PKD wynikająca bezpośrednio ze zmiany przepisów UE ma na celu adekwatne sklasyfikowanie nowych rodzajów działalności, które pojawiły się w gospodarce w ostatnich latach oraz zwiększenie precyzji w opisie tradycyjnych branż. Choć nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2025 r., na dokonanie niezbędnych zmian w rejestrach większość przedsiębiorców będzie miała aż 24 miesiące.

FAQ — Najczęściej zadawane pytania o nowe PKD 2025

Kiedy nowe PKD?

Nowe zasady klasyfikacji PKD wejdą w życie 1 stycznia 2025 r. Warto pamiętać jednak o okresie przejściowym, który dla większości przedsiębiorców wyniesie 24 miesiące.