3 dni temu
Od 1 stycznia 2026 roku przedsiębiorcy muszą przygotować się na znaczący wzrost obciążeń z tytułu składki zdrowotnej. Powodem jest zakończenie obowiązywania czasowej ulgi w podstawie naliczania składki, która pozwalała liczyć jej minimalną wysokość od 75% minimalnego wynagrodzenia. O ile ustawodawca nie przyjmie nowych regulacji, od przyszłego roku składka będzie naliczana już od pełnej płacy minimalnej. Rząd zaproponował, aby w 2026 roku minimalne wynagrodzenie wyniosło 4806 zł, co przełoży się na realny wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.
Warto przypomnieć, iż wiosną 2025 roku Sejm przyjął ustawę, która miała wprowadzić zupełnie nowy, dwuelementowy mechanizm naliczania składki. Reforma została jednak zawetowana przez Prezydenta, a resort zdrowia potwierdza, iż nie są prowadzone prace nad kolejną nowelizacją. Oznacza to, iż na dzień dzisiejszy najbardziej prawdopodobny scenariusz to powrót do pełnej podstawy i wyższej składki zdrowotnej już od stycznia 2026 roku.
Jak wygląda rozliczenie składki zdrowotnej obecnie?
Obowiązujące przepisy uzależniają wysokość składki zdrowotnej od wybranej formy opodatkowania:
- skala podatkowa – 9 % od dochodu,
- podatek liniowy – 4,9 % od dochodu,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – składka w kwocie ryczałtowej, zależnej od poziomu przychodów,
- karta podatkowa – stała składka ryczałtowa.
Od 2022 roku przedsiębiorcy mierzą się z tym, iż składka nie jest już ryczałtowa dla wszystkich, ale powiązana z dochodem lub przychodem. Aby złagodzić skutki reformy, wprowadzono rozwiązanie przejściowe: podstawę obliczenia składki obniżono do 75% minimalnego wynagrodzenia. Dzięki temu minimalna składka w 2025 roku wynosi około 315 zł miesięcznie, a nie 420 zł, jak wynikałoby z pełnej płacy minimalnej.
Co wiemy o składce zdrowotnej w 2026 roku?
Od stycznia 2026 roku ulga 75 % przestanie obowiązywać. Składka będzie liczona od pełnej płacy minimalnej. o ile wejdzie w życie rządowa propozycja, zgodnie z którą minimalne wynagrodzenie wyniesie 4806 zł, to w przypadku:
- Podatników na skali podatkowej – podstawą do naliczania 9% będzie pełne 4806 zł, co da 432,54 zł miesięcznie składki minimalnej. Dodatkowo przedsiębiorcy o wyższych dochodach będą przez cały czas płacić składkę proporcjonalnie do uzyskanego dochodu, więc realne obciążenie może być jeszcze wyższe.
- Podatników na podatku liniowym – analogicznie jak w skali, minimalna składka wzrośnie do 432,54 zł miesięcznie, a podatnicy osiągający dochody powyżej minimum rozliczą 4,9% od faktycznego dochodu. Tu również zniknie „bufor” w postaci 75% podstawy minimalnego wynagrodzenia.
- Ryczałtowcy – w ich przypadku stawki kwotowe przez cały czas są obliczane od przeciętnego wynagrodzenia, ale minimalna składka zdrowotna także bazuje na płacy minimalnej.
Podsumowując, niezależnie od formy opodatkowania, minimalny koszt składki zdrowotnej wzrośnie o 108 zł miesięcznie – ponad 1300 zł rocznie na osobę prowadzącą działalność.
Jakie były plany ustawodawcy?
Zawetowana w maju 2025 r. ustawa miała wprowadzić bardziej zróżnicowany model składki zdrowotnej. Zakładała, iż przedsiębiorcy płaciliby:
- część stałą – 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia,
- część progresywną – dodatkową, liczona od nadwyżki ponad określone progi (4,9% dla podatku liniowego i skali, 3,5% dla ryczałtu).
Progi były powiązane z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw za IV kwartał poprzedniego roku. W praktyce oznaczało to, iż przedsiębiorcy o niskich i średnich dochodach płaciliby jedynie część stałą, a wyższe obciążenia dotknęłyby dopiero firmy z większymi przychodami.
Co to oznacza w praktyce?
- Stały wzrost kosztów – każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą zapłaci co najmniej o 108 zł miesięcznie więcej niż w 2025 roku.
- Niepewność regulacyjna – na chwilę obecną nie są prowadzone prace nad nowelizacją, jednak sytuacja może się zmienić. Na dzień dzisiejszy bardziej prawdopodobne jest utrzymanie obecnego rozwiązania, z likwidacją ulgi niż powrót do koncepcji progresywnej.
- Wpływ na płynność finansową – dla jednoosobowych działalności gospodarczych wzrost rocznego obciążenia o ponad 1300 zł może oznaczać konieczność weryfikacji budżetów i kalkulacji cen.
Rekomendacje dla przedsiębiorców
- Uwzględnij wyższe koszty w budżecie – od stycznia 2026 roku zaplanuj dodatkowe 1300–1400 zł rocznie na każdą osobę prowadzącą działalność.
- Sprawdź formę opodatkowania – oceń, czy obecna forma rozliczeń przez cały czas będzie dla Ciebie optymalna przy wyższej składce.
- Monitoruj sytuację legislacyjną – choć na dziś nie ma nowych projektów, temat może powrócić.
- Zabezpiecz płynność finansową – jeżeli Twoja działalność działa na niskiej marży, rozważ podniesienie cen lub ograniczenie kosztów w innych obszarach.
Podsumowanie
Na dzień dzisiejszy najbardziej realny scenariusz to wzrost minimalnej składki zdrowotnej od stycznia 2026 roku do poziomu 432,54 zł miesięcznie (zgodnie z propozycją minimalnego wynagrodzenia w wysokości 4806 zł). Reforma, która miała wprowadzić bardziej zróżnicowany system i chronić najmniejszych przedsiębiorców, została zawetowana, a Ministerstwo nie prowadzi dalszych prac nad zmianami.
Przedsiębiorcy powinni więc już teraz przygotować się na wyższe koszty prowadzenia działalności i rozważyć odpowiednie działania zaradcze. Świadomość zmian i wcześniejsze zaplanowanie budżetu pozwolą uniknąć zaskoczenia, gdy nowy rok przyniesie wyższe zobowiązania wobec ZUS.
Artykuł autorstwa: Małgorzata Obajtek, doradca podatkowy
W razie pytań, a także pomysłów tematów na kolejne wydania Newsletter’a zapraszamy do kontaktu:
