Co wiemy o własności przemysłowej? To jedno z kluczowych narzędzi wspierających innowacje w Polsce. Skuteczne i przejrzyste regulacje w tym zakresie dają przedsiębiorcom pewność prawną i motywację do inwestowania w nowe technologie. To właśnie innowacje napędzają gospodarkę, zwiększają konkurencyjność firm i przyczyniają się do ogólnego rozwoju kraju.

Jednak obecne Prawo własności przemysłowej, obowiązujące od 2000 roku, na przestrzeni lat było nowelizowane ponad 20 razy. W efekcie stało się skomplikowane i nie zawsze zrozumiałe dla przedsiębiorców, którzy chcą skutecznie chronić swoje wynalazki i znaki towarowe czy wzory przemysłowe. Liczne zmiany doprowadziły do niejasności i wątpliwości interpretacyjnych, a to utrudnia szybkie i sprawne uzyskanie ochrony. Polskie przepisy nie nadążają za dynamicznie rozwijającą się gospodarką, ale w dobie globalnej konkurencji i błyskawicznych innowacji firmy potrzebują prostych i efektywnych procedur ochrony własności przemysłowej – bez zbędnej biurokracji i długiego oczekiwania na decyzję.

Rząd polski postanowił wprowadzić całkowicie nową ustawę o własności przemysłowej, aby rozwiązać te problemy. Ma ona uprościć i usprawnić cały system, eliminując dotychczasowe bariery prawne i administracyjne.

Obecnie projekt nowej ustawy Prawo własności przemysłowej (numer projektu UC81) jest na etapie prac legislacyjnych. Planowane jest jego przyjęcie przez Radę Ministrów w pierwszym kwartale 2025 roku. Jakie zmiany wprowadzi nowa ustawa i dlaczego są one tak istotne?

Oto najważniejsze kwestie, które odmienią sposób ochrony innowacji w Polsce.

Najważniejsze zmiany w nowej ustawie o własności przemysłowej

1. Usprawnienie procedury zgłoszeniowej dla wzorów użytkowych

Uproszczenie i przyspieszenie procedury zgłoszeniowej poprzez zastąpienie dotychczasowego systemu badawczego systemem rejestrowym. To rozwiązanie pozwoli skrócić czas rozpatrywania zgłoszeń wzorów użytkowych z 24 miesięcy do około 12 miesięcy. Urząd nie będzie przeprowadzał pełnego badania merytorycznego zgłoszenia wzoru użytkowego, pod kątem m.in. nowości rozwiązania, poziomu wynalazczości oraz przemysłowej stosowalności. Zastąpi go system rejestrowy sprawdzający tylko wymogi formalne zgłoszenia. Co istotne, system rejestrowy już w tej chwili funkcjonuje w większości państw UE.

2. Nowa definicja wzorów przemysłowych

Dostosowanie ustawy p.w.p. do unijnych standardów, wynikających z dyrektywy 98/71/WE w sprawie prawnej ochrony wzorów. Ujednolicenie ochrony na terenie całego obszaru UE (harmonizacja terminów ochrony, zasad dotyczących naruszenia prawa do wzoru), zapewnienie ochrony nowym i posiadającym indywidualny charakter wzorom oraz uproszczenie procedur rejestracyjnych. Dzięki czemu przedsiębiorcy będą mieli lepszą ochronę prawną swoich wzorów przemysłowych na terenie całej Unii Europejskiej.

3. Zmiany w zakresie znaków towarowych

Projekt ustawy wprowadza kilka kluczowych zmian dotyczących znaków towarowych, w tym:

• Obowiązkowe publikowanie zgłoszeń znaków towarowych na stronie Urzędu Patentowego RP bez jego badania, ponieważ dotychczas zgłoszenia znaków towarowych były publikowane dopiero po wstępnym badaniu i decyzji w tym zakresie Urzędu Patentowego RP – zmiana zwiększy transparentność, ułatwi monitorowanie nowych zgłoszeń, przyspieszy procedurę sprzeciwową.
• Skrócenie okresu na wniesienie opozycji z 3 do 2 miesięcy,
• Likwidację obowiązkowego 2-miesięcznego okresu ugodowego, zaś wyznaczenie terminu na ugodowe rozstrzygnięcie sporu będzie następować tylko na zgodny wniosek stron,
• Zniesienie instytucji wspólnego prawa ochronnego, tj. sytuacji, w której więcej niż jeden podmiot wspólnie uzyskuje prawo ochronne na dany przedmiot własności przemysłowej, np. znak towarowy czy wzór przemysłowy, współwłaściciele mają równorzędne prawa do korzystania z tego przedmiotu oraz do decydowania o jego dalszym losie – skutkować ma to w założeniu zwiększeniu swobody umów między stronami.

4. Nowe zasady ochrony oznaczeń geograficznych

Nowa ustawa zachęca producentów do rejestrowania oznaczeń geograficznych dla nierolniczych produktów tradycyjnych, co może przyczynić się do zwiększenia rozpoznawalności polskiego rzemiosła i wyrobów regionalnych. To istotna zmiana, ponieważ dotychczas system ochrony oznaczeń geograficznych w Polsce koncentrował się głównie na produktach rolnych i środkach
spożywczych.

5. Usprawnienie postępowań spornych

Zmiany wprowadzone w zakresie postępowań spornych pozwolą na ich rozpatrywanie w trybie niejawnym. Dzięki czemu, procedury zostaną przyspieszone Urząd Patentowy RP zostanie odciążony. Dotychczas postępowania sporne w Urzędzie Patentowym RP odbywały się w formie jawnych rozpraw, które wymagały m.in.: organizacji posiedzenia z udziałem stron, obecności pełnomocników, czy też przeprowadzenia dowodów w trakcie rozprawy.

6. Wprowadzenie koncyliacji

Projekt przewiduje możliwość dobrowolnego korzystania z koncyliacji – alternatywnej metody rozwiązywania sporów dotyczących własności przemysłowej. To rozwiązanie może pomóc przedsiębiorcom szybciej i taniej rozstrzygać konflikty.

7. Ochrona tajemnic przedsiębiorstwa

Nowa ustawa zakłada wprowadzenie instytucji tzw. depozytu, zgodnego z dyrektywą UE 2016/943. Jest to możliwość oficjalnego zdeponowania poufnych informacji w bezpiecznym rejestrze. Pozwoli to na skuteczniejszą ochronę poufnych informacji technicznych i technologicznych, złożenie do depozytu będzie formalnym potwierdzeniem istnienia informacji w danym momencie – będzie to dodatkowe zabezpieczenie dla firm przed bezprawnym pozyskiwaniem i wykorzystywaniem ich know-how.

8. Nowy model pobierania opłat

Proponowana ustawa konsoliduje różne opłaty i wprowadza zniżki dla przedsiębiorców zgłaszających co najmniej trzy różne przedmioty własności przemysłowej w ciągu trzech miesięcy – mogą oni liczyć na 30% obniżkę kosztów. Zmiany mają skutkować zmniejszeniem liczby kategorii opłat oraz uprościć formalności fiskalne.

Podsumowując, planowana nowa ustawa o własności przemysłowej ma na celu uproszczenie i unowocześnienie przepisów. To może znacząco ułatwić życie innowacyjnym przedsiębiorcom w Polsce. Dzięki skróceniu procedur, obniżeniu kosztów i dostosowaniu regulacji do unijnych standardów, firmy będą mogły skuteczniej chronić swoje wynalazki, znaki towarowe i wzory przemysłowe.

W obliczu rosnącej konkurencji na globalnym rynku taka reforma jest nie tylko korzystna, ale wręcz niezbędna. Przejrzyste i nowoczesne przepisy dadzą polskim przedsiębiorstwom większe poczucie stabilności prawnej oraz więcej możliwości rozwoju. Nowa ustawa może stać się ważnym impulsem do budowy gospodarki opartej na wiedzy i własności intelektualnej. To przełoży się na wzrost innowacyjności i konkurencyjności polskich firm.

Skontaktuj się z nami, aby chronić swój biznes.

Marta Macuga, Adwokat w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy

Potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej? Skontaktuj się z nami-chętnie pomożemy.

Sprawdź inne wpisy na blogu