Nowe obowiązki przedsiębiorców nałożone „Polskim Aktem o Dostępności”

W dniu 28 czerwca 2025 r. wejdą w życie przepisy ustawy „o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze”. Wskazana ustawa przeniosła do polskiego prawa unijną dyrektywę zwaną Europejskim Aktem o Dostępności (EAA). Od tej daty podmioty gospodarcze powinny wprowadzać na rynek produkty spełniające wymagania dostępności oraz oferować
i świadczyć dostępne usługi zgodnie z przepisami tej ustawy. EAA pozostaje pierwszą horyzontalną i wielosektorową regulacją unijną w dziedzinie dostępności, która wyznaczyła wspólne dla państw członkowskich Unii Europejskiej wymogi dostępności dla najpowszechniejszych produktów i usług wykorzystywanych w życiu codziennym. Co konkretnie wprowadza Europejski Akt o Dostępności?

Polski Akt o Dostępności wprowadza w naszym kraju przepisy Europejskiego Aktu o Dostępności (EAA). Ujednolica on wymagania dostępności w całej Unii Europejskiej. Dzięki temu osoby z pewnymi niepełnosprawnościami będą mogły w równym stopniu skorzystać z usług i produktów na terenie całej wspólnoty europejskiej. Regulacja obejmuje takie produkty jak komputery, telefony, tablety, bankomaty, terminale płatnicze i samoobsługowe, e-książki, e-handel, usługi bankowości detalicznej i usługi informacji cyfrowej w transporcie pasażerskim.

Nowe przepisy obejmują sześć głównych rodzajów usług:

1. łączność elektroniczną (telefoniczną, internetową, w tym łączność alarmową),
2. audiowizualne usługi medialne (np. platformy streamingowe i telewizję hybrydową),
3. informacje cyfrowe w transporcie pasażerskim (np. lotniczym, autobusowym, kolejowym i wodnym),
4. sklepy internetowe (e-commerce),
5. usługi rozpowszechniania książek elektronicznych (tj. ich tworzenie oraz sprzedaż za pośrednictwem kanałów internetowych),
6. bankowość detaliczną (w tym „helpdeski”).

Poprawa dostępności będzie także odnosić się do produktów z nimi powiązanych – tytułem przykładu: bankomaty, sprzęt komputerowy, telefony, tablety, routery, modemy, odtwarzacze multimedialne, czytniki e-booków, terminale płatnicze czy automaty biletowe na dworcach. Dzięki temu wiele czynności dnia codziennego stanie się łatwiejszych zarówno dla osób z niepełnosprawnościami, jak i dla seniorów.

Trzeba zauważyć, iż ustawa przewiduje jednocześnie okresy przejściowe na dostosowanie niektórych rodzajów produktów i usług do przepisów. Dodatkowo przedsiębiorcy mają możliwość stopniowego dochodzenia do wymaganej przez ustawę dostępności, tak aby nie obciążać ich nieproporcjonalnie. Celem jest uniknięcie sytuacji, w których wprowadzane ustawą nowe obowiązki mogłyby być zbyt kosztowne lub wymagałyby zbyt dużych zmian technologicznych od podmiotów gospodarczych. W konsekwencji pomioty te będą mogły w pewnym zakresie ograniczyć wprowadzanie dostępności do tych wymagań, które nie stanowią nieproporcjonalnego obciążenia.

Projekt ustawy bierze także pod uwagę specyfikę mikroprzedsiębiorstw i mniejsze zdolności finansowania dostępności. Z tego względu mikroprzedsiębiorstwa świadczące usługi są wyłączone spod regulacji ustawy.

W kontekście cyfrowej dostępności kluczową rolę odgrywają wytyczne WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), czyli międzynarodowy standard projektowania stron internetowych i aplikacji cyfrowych z myślą o potrzebach wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami słuchu, wzroku, ruchu oraz osób z zaburzeniami poznawczymi. Wytyczne WCAG są obowiązujące dla instytucji sektora publicznego. Wraz z wejściem w życie „Polskiego Aktu o Dostępności” obowiązek ten zostanie rozszerzony również na sektor prywatny – w szczególności na właścicieli sklepów internetowych, którzy będą zobowiązani do zapewnienia zgodności swoich serwisów z wymaganiami dostępności cyfrowej. Nie bez znaczenia jest fakt, iż ustawa przewiduje możliwość składania skarg na podmioty niespełniające wymagań dostępności oraz wprowadza kary finansowe dla firm, które nie dostosują się do nowych regulacji, aby zapewnić egzekwowanie przepisów i zapewnienie realnej poprawy dostępności na rynku.

Implementacja standardów Europejskiego Aktu o Dostępności stanowi istotny element rozwoju społeczeństwa równych szans. Stopniowe usuwanie barier powinno umożliwić obywatelom bardziej niezależne i swobodne korzystanie z nowoczesnych technologii, środków transportu, usług finansowych oraz handlu elektronicznego. Dopiero wraz z dostosowywaniem przez sektor prywatny swoich produktów i usług do nowych standardów dostępności możliwa będzie pełna ocena skuteczności wdrożonych rozwiązań oraz ich wpływu na jakość życia społecznego i gospodarczego.

W razie wątpliwości w zakresie interpretacji „Polskiego Aktu o Dostępności” oraz dyrektywy EAA warto zwrócić się o pomoc do specjalistów.

Artykuł autorstwa: r. pr. Marek Szpak

W razie pytań, a także pomysłów tematów na kolejne wydania Newsletter’a zapraszamy do kontaktu:

[email protected]