4 dni temu
Etap legislacyjny
Ustawa z 20.12.2024 r. o podmiotach obsługujących kredyty i nabywcach kredytów (Dz.U. z 2025 r. poz. 146; dalej: PodmObKredytU) została podpisana przez Prezydenta RP 30.1.2025 r. Zgodnie z art. 76 PodmObKredytU weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, które to nastąpiło 4.2.2025 r. PodmObKredytU obowiązuje zatem co do zasady od 19.2.2025 r. Ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu następujących wyjątków:
- art. 65 PodmObKredytU, który dotyczy ustawy z 5.8.2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 559);
- art. 67 PodmObKredytU, dotyczącym ustawy z 10.6.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 487);
- art. 75 PodmObKredytU, który odnosi się do (trwających i niezakończonych) procesów przymusowych restrukturyzacji,
które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, tj. 5.2.2025 r. (art. 76 pkt 1 PodmObKredytU).
- art. 61 pkt 2 PodmObKredytU, odnoszącym się do ustawy z 12.5.2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1497; dalej: KredytKonsU),
- art. 68 PodmObKredytU, który dotyczy ustawy z 23.3.2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2245; dalej: KredytHipU),
które wchodzą w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia, zatem z dniem 5.4.2025 r. (art. 76 pkt 2 PodmObKredytU).
Potrzeba i zakres wprowadzonych zmian
Jak wskazał wprost ustawodawca w uzasadnieniu do projektu PodmObKredytU, dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 765), zasadniczym celem zmian wprowadzonych w drodze PodmObKredytU jest wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2167 z 24.11.2021 r. w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów oraz w sprawie zmiany dyrektyw 2008/48/WE i 2014/17/UE (Dz.Urz. UE L z 2021 r. Nr 438, s. 1). Założenia przyjęte w tej dyrektywie mają – w ocenie prawodawcy unijnego – służyć realizacji kompleksowej strategii rozwiązania problemu nieobsługiwanych kredytów (zwanych inaczej kredytami zagrożonymi).
W związku z realizacją ww. celu, PodmObKredytU określa:
- zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie obsługi kredytów,
- prawa i obowiązki: (i) podmiotów obsługujących kredyty, (ii) dostawców usług obsługi kredytów, (iii) nabywców kredytów oraz (iv) przedstawicieli nabywców kredytów z państw trzecich,
- skutki uchybienia obowiązkom oraz
- zasady sprawowania nadzoru nad ww. kategoriami podmiotów.
Podział spółki na nowych zasadach
Na skutek wejścia w życie art. 58 PodmObKredytU, który wprowadza nowy art. 92 ust. 2 ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 620), zmianie ulegną zasady dokonania podziału publicznej spółki prawa handlowego. PodmObKredytU wprowadza bowiem możliwość zastosowania podziału spółki przez wyodrębnienie, w procesach reorganizacyjnych, dotyczących spółek publicznych w ramach ich grup kapitałowych, bez konieczności wycofania akcji tych spółek z obrotu na rynku regulowanym oraz z wykorzystaniem sukcesji uniwersalnej. Ma to istotne znaczenie praktyczne z punktu widzenia ciągłości działania spółki.
W dotychczasowym stanie prawnym taki podział nie mógł zostać przeprowadzony bez wycofania akcji spółki publicznej (dzielonej) z obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu (tzw. delisting).
Możliwość restrukturyzacji zadłużenia konsumenta
Art. 61 PodmObKredytU przewiduje zmiany związane z wprowadzeniem możliwości restrukturyzacji zadłużenia konsumenckiego. Stosownie do art. 21a KredytKonsU, w przypadku, gdy konsument będzie opóźniał się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, kredytodawca będzie wzywał go do dokonania spłaty, wyznaczając termin, nie krótszy niż 14 dni roboczych od dnia otrzymania zawiadomienia. W wezwaniu kredytodawca będzie informował konsumenta o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Kredytodawca, na wniosek konsumenta, o ile będzie to uzasadnione jego sytuacją, będzie mógł wyrazić zgodę na restrukturyzację zadłużenia polegającą na:
- całkowitym albo częściowym refinansowaniu umowy o kredyt lub
- zmianie postanowień umowy o kredyt.
Restrukturyzacja zadłużenia będzie dokonywana na warunkach uzgodnionych przez obie strony umowy: kredytodawcę i konsumenta.
Z kolei w przypadku odrzucenia wniosku konsumenta o restrukturyzację zadłużenia, kredytodawca będzie przekazywał konsumentowi, w formie pisemnej lub na trwałym nośniku, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia dotyczące przyczyn odrzucenia tego wniosku.
Ponadto kredytodawca będzie obowiązany do posiadania odpowiednich polityk i procedur dotyczących stosowania adekwatnych środków restrukturyzacyjnych przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.
Rozszerzony zakres informacji dla konsumenta
Art. 68 PodmObKredytU wprowadzono zmiany w zakresie informacji, które kredytodawca lub pośrednik kredytowy przed zmianą postanowień umowy o kredyt będzie przekazywał konsumentowi. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 3-6 KredytHipU, kredytodawca został zobowiązany do przekazania konsumentowi, na trwałym nośniku, nie później niż na 30 dni przed zmianą postanowień umowy o kredyt hipoteczny:
- przejrzystego opisu proponowanych zmian, w tym w szczególności zmian wymagających uzyskania zgody konsumenta, lub zmian wprowadzonych z mocy prawa,
- wraz z harmonogramem ich wdrożenia oraz
- informacji o przysługującej konsumentowi możliwości złożenia reklamacji do kredytodawcy,
- a w przypadku nieuwzględnienia jego roszczeń – złożenia wniosku o rozpatrzenie sprawy do Rzecznika Finansowego, wraz ze wskazaniem adresu, na który należy złożyć ten wniosek, a także do
- informacji o możliwości skierowania roszczeń na drogę sądową lub możliwości pozasądowego rozwiązywania sporów.
Powyższy termin nie będzie musiał być zachowany, o ile zmiany postanowień umowy o kredyt hipoteczny wprowadzane będą na wniosek konsumenta lub konsument wyrazi zgodę na przekazanie informacji bez zachowania tego terminu.
