Nowe zasady reorganizacji spółek – nowelizacja k.s.h. wchodzi w życie

[Aktualizacja na 07.09.2023]

Nowelizacja przepisów Kodeksu Spółek Handlowych, która zmieni zasady reorganizacji (procesy połączeń, przekształceń i podziałów spółek) doczekała się podpisu Prezydenta RP. Wejdzie w życie w przyszły piątek, 15 września.

Przypominamy najważniejsze zmiany w poszczególnych obszarach.

Połączenie spółek

• Uproszony tryb połączenia spółek – nie będzie konieczne przyznawanie udziałów wspólnikom spółki przejmowanej. Umożliwi to łatwiejsze, szybsze i bardziej ekonomiczne połączenie. Nowa procedura szczególnie korzystnie może sprawdzić się w przypadku łączenia tzw. spółek sióstr.
• Skorzystanie z tego rozwiązania znajdzie zastosowanie także w przypadku połączeń transgranicznych.

Podział spółki

• Nowy sposób podziału spółek – podział przez wyodrębnienie, który przypomina dotychczas funkcjonujący podział przez wydzielenie. Umożliwia przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub podmiot nowo zawiązany. Istotna nowość – udziały lub akcje spółki przejmującej, nowo zawiązanej lub dzielonej obejmują nie jej wspólnicy (jak to ma miejsce w przypadku podziału przez wydzielenie), a spółka dzielona.
• Uregulowanie podziału transgranicznego spółek – nowelizacja wprowadza osobny rozdział poświęcony regulacjom transgranicznym (dotychczas nie było w tym zakresie stosownych przepisów krajowych).

Przekształcenie spółki

• Zmiana siedziby spółki bez konieczności jej likwidacji w Polsce – możliwe będzie przeniesienie siedziby do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym bez konieczności likwidacji spółki w Polsce (ale tylko, jeżeli prawo „nowego” państwa dopuszcza możliwość takiej reorganizacji).

Reorganizacje transgraniczne

• Większa ochrona pracowników, wierzycieli i wspólników – nowelizacja przewiduje dodatkowe środki ochronne dla pracowników, wierzycieli i wspólników mniejszościowych spółek uczestniczących w planowanej reorganizacji (w tym m.in. możliwość uzyskania zabezpieczenia swoich wierzytelności przez wierzycieli).
• Większa kontrola procesu reorganizacji – nowa ustawa zakłada szerszy zakres kontroli legalności operacji transgranicznej. W procesie reorganizacji konieczny będzie m.in. wniosek do sądu rejestrowego o wydanie zaświadczenia o zgodności z prawem polskim reorganizacji transgranicznej w części procedury podlegającej temu prawu. Wraz z wnioskiem do KRS będziemy również kierować wniosek do adekwatnego organu podatkowego o wydanie opinii przez Szefa KAS o zgodności reorganizacji z przepisami prawa podatkowego.

Pozostałe zmiany dotyczące reorganizacji spółek

• Rozszerzenie statusu spółki komandytowo-akcyjnej w reorganizacjach – aktualnie żadna ze spółek osobowych nie może być spółką przejmującą albo nowo zawiązaną. Spółki osobowe nie posiadają również zdolności podziałowej. Nowelizacja wprowadza pewien „wyłom” od wspomnianych zasad, przyznając spółce komandytowo-akcyjnej szersze uprawnienia, tj. po wejściu w życe nowelizacji spółka komandytowo-akcyjna będzie mogła być spółką nowo zawiązaną, przejmującą, a także dzieloną lub utworzoną w wyniku podziału.
• Wzmocnienie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa – zmiana obejmuje opinie składane przez biegłego do sądu, które dotyczą planu połączenia/przekształcenia, czy też dzielenia spółek. jeżeli spółka umieści w opinii informacje, które są tajemnicą przedsiębiorstwa lub inne prawnie chronione dane, wówczas biegły będzie zobowiązany złożyć do sądu rejestrowego dodatkowy odpis pomijający te fragmenty. Ostatecznie więc konieczne będzie przedłożenie przez niego dwóch opinii – jednej pełnej (zawierającej chronione informacje) oraz jej odpisu (z zatajonymi danymi).

Kwestie podatkowe

• Wprowadzenie przepisów regulujących opinię w zakresie transgranicznej reorganizacji – przedmiotem takiej opinii, którą wydaje Szef Krajowej Administracji Skarbowej) ma być m.in. ocena, czy planowane czynności reorganizacyjne nie będą:
  • podjęte w celu unikania opodatkowania,
  • przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści
    lub
  • stanowić naruszenia prawa w rozumieniu ustawy o VAT.
• Dostosowanie przepisów podatkowych regulujących następstwo prawne oraz odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe w przypadku reorganizacji spółki – dotyczą także dostosowania przepisów do rozszerzonego statusu spółki komandytowo-akcyjnej w reorganizacjach.
• Dostosowanie przepisów w zakresie podatków dochodowych – w tym doprecyzowanie przepisów ustawy o PIT i CIT w zakresie skutków podatkowych po stronie spółki i jej wspólników – w przypadku reorganizacji (dostosowanie przepisów do rozszerzonego statusu spółki komandytowo-akcyjnej w reorganizacjach) oraz uregulowanie kwestii rozpoznania kosztów uzyskania przychodu w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego.

Kierunek zmian oceniamy pozytywnie. Trzeba jednak pamiętać, iż nowelizacja może spowodować trudności w niektórych obszarach – zwłaszcza w kontekście transgranicznych procesów reorganizacji. Wiele państw wciąż nie podjęło choćby prób implementacji przepisów (jak np. Cypr), co oznacza możliwe komplikacje w zakresie odpowiedniego stosowania przepisów.

Jeśli planują Państwo reorganizację swoich struktur, chętnie wesprzemy w tym procesie. Zachęcamy do kontaktu: