Nowy formularz VAT-R 2025

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; dalej: VATU) zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. W związku ze zmianami w przepisach Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28.11. 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, s. 1; dalej: VATDyr) od 1.1.2025 r. kraje członkowskie mają obowiązek dostosowania zasad w ten sposób, aby i zagraniczne podmioty mogły ze zwolnienia podmiotowego korzystać. Również i nasz kraj wprowadza stosowne przepisy do VATU. Ze zwolnienia skorzysta u nas podmiot zagraniczny, którego obrót osiągnięty w UE w poprzednim i bieżącym roku nie przekroczy 100 000 EUR. Ważne również, by roczny obrót w Polsce nie przekroczył (na dziś) 200 000 PLN. Końcowo podatnik zagraniczny musi spełnić wymogi związane z rejestracją VAT.

Z uwagi na tę trzecią kategorię warunków zmianie muszą ulec także różnego rodzaju przepisy techniczne związane z nowelizacją, w tym także dotyczące zgłoszeń rejestracyjnych VAT-R. Pojawił się projekt stosownego rozporządzenia w tym zakresie, wprowadzającego zmiany w rozporządzeniu Ministra Finansów z 9.3.2020 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 1731).

Rejestracja podmiotów zagranicznych

Przypomnijmy, iż podatnik zagraniczny, który w Polsce będzie korzystał ze zwolnienia podmiotowego z art. 113a VATU, nie będzie miał co do zasady obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. Będzie bowiem posługiwał się w Polsce numerem nadanym przez państwo członkowskie siedziby działalności gospodarczej („numerem identyfikacyjnym EX”) na potrzeby korzystania ze zwolnienia. Istota nowelizacji polega przecież na tym, by podmiot taki nie rejestrował się na VAT. Ale może okazać się, iż rejestracja będzie konieczna. Stanie się tak, gdy podatnik zagraniczny wykonuje w Polsce inne czynności wiążące się ze złożeniem zgłoszenia rejestracyjnego (np. transakcje wewnątrzwspólnotowe wymagające zarejestrowania jako podatnik VAT-UE) albo gdy utraci prawo do zwolnienia.

Jeżeli chodzi o ten pierwszy, to gdy podatnik korzystający ze zwolnienia w procedurze SME będzie zamierzał wykonywać czynności, które będą go obligować do rejestracji jako podatnika VAT-UE (np. WDT lub WNT), będzie wówczas obowiązany do złożenia zgłoszenia VAT-R wraz ze zgłoszeniem identyfikacyjnym (NIP). Numer uzyskany w związku z rejestracją jako podatnik VAT-UE będzie dodatkowym numerem (obok numeru identyfikacyjnego EX), którym ten podatnik będzie się posługiwał, ale tylko na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych. W odniesieniu do takich podatników istnieje więc konieczność wprowadzenia zmian w zgłoszeniu rejestracyjnym w zakresie podatku od towarów i usług (VAT-R).

Podobnie o ile podatnik korzystający ze zwolnienia w procedurze SME na terytorium kraju utraci prawo do tego zwolnienia lub zrezygnuje z tego prawa i będzie kontynuował prowadzenie działalności gospodarczej, to będzie obowiązany do rejestracji jako podatnik VAT czynny. Skutkować to będzie koniecznością złożenia VAT-R lub aktualizacji VAT-R złożonego historycznie (jeśli podmiot SME był już kiedyś zarejestrowany w Polsce). Co ważne, aktualizacji VAT-R nie musi składać podatnik uprzednio zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny, który wybierze zwolnienie SME. Wówczas adekwatny naczelnik urzędu skarbowego po prostu wykreśli taki podmiot z rejestru.

Rejestracja polskich podatników

Polski podatnik także będzie mógł – po spełnieniu określonych warunków – skorzystać ze zwolnienia na terytorium państwa członkowskiego UE innym niż Polska. Oczywiście wówczas, o ile to państwo wprowadziło zwolnienie na zasadach odpowiadających regulacjom, o których mowa w art. 113a VATU. o ile dotychczas podatnik taki nie został zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony, będzie obowiązany złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R przed złożeniem powiadomienia, o którym mowa w art. 113b ust. 2 VATU. W celu ubiegania się o zwolnienie w innym państwach członkowskich UE nie ma znaczenia, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, czy jako podatnik VAT zwolniony. Istotne jest, aby podatnik w ogóle był zarejestrowany, natomiast rejestracja na potrzeby korzystania ze zwolnienia w innym państwie członkowskim UE w ramach procedury SME jest dokonywana poprzez złożenie w Polsce uprzedniego powiadomienia.

Co się zmieni w formularzu VAT-R?

Zmiany proponowane w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R polegają w swej istocie na dodaniu w bloku C.1. Okoliczności określające obowiązek podatkowy trzech nowych pozycji wraz z odpowiadającym im tłumaczeniem w języku angielskim. Będą to odpowiednio:

1. pozycja 31 – podatnik będzie korzystał (korzysta) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113a ust. 1 VATU;
2. pozycja 36 – podatnik rezygnuje (zrezygnował) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113a ust. 1 VATU;
3. pozycja 38 – podatnik traci (utracił) zwolnienie, o którym mowa w art. 113a ust. 1 VATU.

Przy okazji korekcie ma ulec także pozycja 28, która w nowym brzmieniu wskazuje na pozycję dedykowaną podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium kraju i nie korzystającym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113a ust. 1 VATU. Pozycja ta została dostosowana do potrzeb zagranicznych podatników rejestrujących się jako podatnik VAT czynny.

Nowe rozporządzenie w ww. zakresie ma wejść w życie 1.1.2025 r. Jednak nowy wzór, z którego korzystać będą musieli rzecz jasna wszyscy podatnicy (a nie tylko SME opisywane w niniejszym opracowaniu), stanie się obowiązkowy tak naprawdę dopiero od 1.4.2025 r. Do 31.3.2025 r. możliwe będzie bowiem stosowanie wzoru zgłoszenia rejestracyjnego w obecnym brzmieniu.

Komentarz