9 miesięcy temu
Zgodnie z art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., dalej: VATU), podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do VATU, stawka podatku wynosi 7% VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 16 VATU, Minister adekwatny do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, może obniżać stawki podatku do wysokości 0%, 5% lub 7% dla dostaw niektórych towarów i świadczenia niektórych usług albo dla części tych dostaw lub części świadczenia usług oraz określać warunki stosowania obniżonych stawek. Praktycznym przejawem aktywności Ministra Finansów w tej materii jest rozporządzenie z 9.12.2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 2670; dalej: WarObnVATR24).
Poza dość standardowym i powtarzalnym katalogiem towarów i usług korzystających z obniżonych stawek VAT wprowadzanych aktami wykonawczymi, czasami Minister Finansów wprowadza także preferencje jako wyraz pewnego rodzaju polityki podatkowej. Wciąż obowiązuje np. 0% stawka VAT na żywność nieprzetworzoną (póki co, do 31.3.2024 r. z niewiadomą odnośnie przyszłości). Na horyzoncie pojawiła się właśnie kolejna preferencja. Dotyczyć ma ona wybranych usług z tzw. branży beauty.
Niektóre usługi kosmetyczne z 8% VAT
Jeśli chodzi o usługi związane z estetyką ciała, w chwili obecnej 8% VAT dotyczy usług fryzjerskich (fryzjer damski, męski i usługi świadczone w domu). Ogłoszony projekt zakłada rozszerzenie preferencji o inne świadczenia wchodzące w zakres tzw. sektora „beauty”, a więc o niektóre usługi kosmetyczne. Stawką obniżoną w wysokości 8% VAT mają być objęte np. zabiegi pielęgnacyjne i upiększające dotyczące urody i twarzy (które nie wymagają specjalistycznej wiedzy lekarskiej), wykonywania manicure i pedicure, stylizacji brwi i rzęs, przekłuwania uszu, związane z poradnictwem dotyczącym pielęgnacji urody i wykonywania makijażu, w zakresie higieny osobistej, pielęgnacji ciała, depilacji, naświetlania promieniami ultrafioletowymi i podczerwonymi. Odwołując się konkretnie do klasyfikacji PKWiU, chodzi o grupowania 96.02.13.0 Usługi kosmetyczne, manicure i pedicure, ex 96.02.14.0 Usługi kosmetyczne, manicure i pedicure, świadczone w domu, 96.02.19.0 Pozostałe usługi kosmetyczne.
Stawką obniżoną nie będą natomiast objęte zabiegi z kategorii inwazyjnych, takie jak np. wykonanie tatuażu, piercingu, usługi solarium czy zabiegi chirurgii plastycznej. A także zabiegi uznawane za usługi w zakresie opieki zdrowotnej (np. różnego rodzaju lecznicze masaże) – te bowiem jako świadczenia w zakresie opieki zdrowotnej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz wykonywane są przez podmioty lecznicze albo wskazane zawody medyczne, objęte są zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 i 19 VATU.
Co ciekawe, nowelizacja przepisów unijnych (konkretnie przepisów Dyrektywy 2022/542 z 5.4.2022 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2006/112/WE i (UE) 2020/285 w zakresie stawek podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L. z 2022 r. nr 107 poz. 1) nie przewiduje możliwości stosowania obniżonych stawek VAT dla tego typu usług. Przepisy unijne umożliwiają jednak – zgodnie z zasadą równego traktowania – państwom członkowskim stosowanie niższych stawek do takich samych towarów i usług, do których niższe stawki miały zastosowanie w innych państwach członkowskich i na takich samych warunkach. A tak się składa, iż stawkę obniżoną dla ww. usług stosuje Irlandia i to na irlandzki precedens powołuje się Ministerstwo Finansów.
Preferencja ma wejść w życie 1.4.2024 r.
Skąd pomysł na obniżkę VAT dla takich akurat usług? Ministerstwo Finansów jak zwykle zresztą wskazuje kilka przesłanek. Przykładowo, proponowane rozwiązanie powinno przyczynić się do polepszenia sytuacji finansowej przedsiębiorców świadczących te usługi, w tym mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców operujących w omawianym sektorze. W domyśle, chodzi albo o wzrost popytu na (w teorii) tańsze usługi albo wzrost wpływów o ile przedsiębiorca zdecyduje się na utrzymanie cen brutto. Resort zauważa też, iż wśród usługodawców – przedsiębiorców, jak również pracowników zatrudnionych w tym sektorze – przeważają kobiety, wprowadzenie zatem ułatwień w prowadzeniu tego rodzaju działalności będzie miało wpływ na aktywizację zawodową kobiet.
Być może. Ważniejsze jest jednak co innego. Resort zauważa bowiem także, iż obniżenie stawki VAT powinno stanowić istotną zachętę do prowadzenia działalności rozliczanej zgodnie z obowiązującymi przepisami, co ułatwi decyzję o wyjściu z szarej strefy tym przedsiębiorcom, którzy, powodowani dotąd być może wysokimi kosztami, nie ujawniali wszystkich przychodów z tej działalności. Przekładając to na komunikat nieco bardziej „wprost”: fiskus przez obniżkę stawki VAT chce zachęcić podatników do opodatkowywania takich usług. Przyjmuje bowiem, iż dziś dość powszechnym zjawiskiem w tej branży jest brak wystawiania paragonów a więc po prostu nieujawnianie obrotu i brak zapłaty jakiegokolwiek podatku. Istnieje szansa, iż ryzyko denuncjacji związane z takim procederem – dziś wyceniane wedle stawki podstawowej – będzie „nieopłacalne”. Nie będzie się opłacać narażać np. na odpowiedzialność karno-skarbową, gdy VAT jest istotnie niższy. Podatkowy win-win? Kto wie, ale obniżając podatek Ministerstwo Finansów paradoksalnie być może przyczyni się do wzrostu wpływów podatkowych.
Są jeszcze inne wnioski a dotyczą one wspomnianej w niniejszym tekście 0% stawki VAT na żywność. Jako się rzekło, obowiązuje ona formalnie do 31.3.2024 r. Skoro resort podjął wysiłek nowelizacji przepisów wykonawczych odnośnie branży beauty, gdyby istniały plany utrzymania niższego VAT na żywność to prawdopodobnie poznalibyśmy je przy okazji. Ale nie poznaliśmy. Wciąż wiemy tylko, ze resort finansów na bieżąco obserwuje i analizuje stan gospodarki, w tym poziom inflacji, również w obszarze produktów żywnościowych. Od wyniku tych analiz będą uzależnione decyzje co do ewentualnych dalszych rozwiązań ochronnych dla konsumentów. Podjęcie decyzji o przedłużeniu stawki VAT w wysokości 0% na podstawowe produkty żywnościowe powinno opierać się na szacunkach wpływu rozwiązania na konsumentów, ale również kompleksowego wpływu na gospodarkę, w tym budżet państwa (za odpowiedzią na interpelację poselską z 15.2.2024 r.). Szacunki chyba jeszcze trwają, bo brak wciąż jakiejkolwiek informacji odnośnie prac.
