“Chciałbym domagać się zachowku od brata, bo rodzice wskazali go w testamencie jak jedynego spadkobiercę. Nie kwestionowałem testamentu, ale coś mi się przecież należy po rodzicach? Rozmowa i tak nic nie da, bo brat mi nie zapłaci ani sto złotych, jak nie będzie musiał. Wiem, można wnosić pozew do sądu, tylko od czego zacząć?
Zachowek – od czego zacząć?
Rozumiem, iż na pewno jesteś uprawniony do zachowku:
O tym, kto jest uprawniony mówi wprost przepis kodeksu cywilnego.
Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, o ile uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo o ile zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).
Ustal co wchodziło w skład spadku
To Ty jako powód musisz określić kwotę, której będziesz się domagać. Nikt inny tego nie zrobi za ciebie. Aby określić kwotę zachowku trzeba będzie określić co wchodzi w skład spadku.
Trzeba będzie też określić jaką te składniki mają wartość.
Zazwyczaj najbardziej cennym składnikiem jest nieruchomość.
Nie ma na tym etapie obowiązku wyceny przez biegłego, chociaż może to być jakiś pomysł.
W razie wątpliwości sąd i tak dopuści dowód z opinii biegłego w postępowaniu sądowym.
Zastanów się, jakiej kwoty będziesz się domagać.
To istotne, aby była to realna kwota, nie “wzięta z księżyca”.
Od wysokości tej kwoty zależy m. in. wysokość opłaty, którą trzeba będzie uiścić.
Wezwanie do zapłaty
Napisz do osoby, od której będziesz domagać się zachowku wezwanie do zapłaty. Czy to ma sens?
Tak, inaczej bym o tym nie pisała. W treści wezwania podaj kwotę, której się domagasz, napisz z jakiego tytułu ma być dokonana płatność, podaj numer konta. Możesz też napisać, iż w przypadku braku płatności skierujesz sprawę do sądu. Zakreśl jakiś rozsądny termin płatności.
Może akurat druga strona wykaże zainteresowanie, aby sprawę załatwić poza sądem?
Jeśli tak będzie : może rozważycie mediację? Ugoda w takich sprawach to dobry pomysł.
Termin minął, a płatności brak? A może dostałeś odpowiedź, iż roszczenie nie jest zasadne?
W takiej sytuacji prawdopodobnie pozostanie jedynie wniesienie pozwu do sądu.
Właściwość sądu:
Pozew trzeba wnieść do sądu – ale nie może to być jakikolwiek sąd:
dokładnie stanowi o tym przepis.
Powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a o ile miejsca jego zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
Jeśli domagasz się kwoty ponad 100.000,- zł – adekwatny będzie sąd okręgowy. jeżeli chodzi o kwotę niższą- wyślij pozew do adekwatnego miejscowo sądu rejonowego.
Opłata od pozwu w sprawie o zachowek
Niestety wniesienie pozwu o zapłatę (a taką sprawą jest sprawa o zachowek) wiąże się z koniecznością ponoszenia opłat. To Ty jako powód wnosisz taką opłatę na konto adekwatnego sądu.
Tak, niestety: to nie są małe kwoty. Musisz liczyć się z tym, iż będziesz musiał zapłacić 5% kwoty, której domagasz się w pozwie.
Możesz w pozwie wnosić o zwolnienie od kosztów. W takiej sytuacji trzeba dokładnie opisać swoją sytuację i dołączyć specjalny formularz – zwykle znajdziesz go na stronie sądu.
(niestety z góry uprzedzę: musisz też liczyć się z tym, iż sąd tego wniosku nie uwzględni)
No ale wnosić o zwolnienie od kosztów można.
Dobra wiadomość jest taka, iż możesz już w pozwie wnosić o to, aby sąd zasądził koszty od strony pozwanej.
Pozew do sądu
Wiesz już do jakiego sądu wnieść pozew i jaką kwotę trzeba zapłacić tytułem opłaty sądowej na konto sądu. Trzeba będzie teraz przygotować pozew. W pozwie trzeba dokładnie określić strony postępowania, podać adresy stron, podać swój numer pesel, podać kwotę, której się domagasz jako powód… wymagań formalnych jest całkiem sporo. W uzasadnieniu powinieneś opisać sytuację – napisać skąd wynika Twoje roszczenie – czyli wskazać iż spadek po ojcu czy mamie na podstawie testamentu otrzymał brat, a Ty w tym testamencie zostałeś pominięty. W pozwie należy opisać dowody – i co więcej jeżeli to możliwe: dołączyć te dowody po pozwu.
O tym, jak napisać pozew będzie osobny wpis.
I prawdopodobnie będzie on dla Ciebie interesujący:
w pozwie można np. sformułować żądanie dotyczące odsetek od pozwu, zwrotu kosztów procesowych od drugiej strony, trzeba też napisać czy strony podejmowały mediację…
Jak widzisz – jest tu dużo wymagań formalnych. I najlepiej od razu napisać pozew bez braków formalnych, tak, aby sąd nie wzywał do uzupełnienia braków formalnych.
Tak, możesz napisać pozew sam, możesz też samodzielnie występować przed sądem.
Zastanów się jednak, czy nie byłoby dobrym pomysłem aby zlecić sprawę doświadczonemu prawnikowi.
Przedawnienie zachowku
I pamiętaj o jednej jeszcze kwestii:
wnieś pozew zanim roszczenie będzie przedawnione.
Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Wszystko teraz już jasne?
Może jeszcze chcesz zapytać, ile czasu potrwa sprawa o zachowek?
Był o tym osobny wpis. 
niestety wnosząc pozew musisz uzbroić się w cierpliwość, samo doręczenie odpisu pozwu drugiej stronie może zająć kilka tygodni.
Masz pytania? Zostaw je w komentarzach.
Potrzebujesz mojej pomocy? Napisz do mnie wiadomość!
