Oświadczenie o cofnięciu skargi kasacyjnej i jego skutki

2 miesięcy temu

Wyrok Sądu I instancji

Wyrokiem z 26.3.2020 r., II SA/Ke 494/19, Legalis, WSA w Kielcach oddalił skargę W.N. (dalej: Skarżąca kasacyjnie) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach (dalej: SKO) z 23.5.2019 r. w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie składowania odpadów.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyła Skarżąca kasacyjnie.

Śmierć strony postępowania

Następnie, pismem z 25.1.2024 r. uczestnik postępowania – O. Spółka Akcyjna z siedzibą w O. (będąca następcą prawnym spółki O. S.A. z siedzibą w W.) poinformował o śmierci Skarżącej kasacyjnie. W ślad za powyższą informacją 2.2.2024 r. do akt sprawy wpłynął skrócony odpis aktu zgonu, z którego jednoznacznie wynika, iż Skarżąca zmarła 5.6.2023 r. Jak bowiem wynika z poglądów doktryny, śmierć strony (stanowiąca przesłankę umorzenia postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 2 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej: PostAdmU) powinna zostać udokumentowana odpisem aktu zgonu załączonym do akt.

Postanowieniem z 29.2.2024 r., III OSK 3564/21, NSA zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie z uwagi na śmierć Skarżącej.

Kolejno 23.9.2024 r. do akt sprawy wpłynął odpis prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Busku-Zdroju z 20.6.2024 r., I Ns 545/23, z którego wynika, ze spadek po zmarłej Skarżącej kasacyjnie nabyli po połowie jej dwaj synowie: M.N. oraz T.N. (dalej łącznie: Następcy prawni).

Wobec powyższego, postanowieniem z 10.12.2024 r. NSA podjął zawieszone postępowanie z udziałem Następców prawnych Skarżącej kasacyjnie. W miejsce zmarłej Skarżącej kasacyjnie za skarżących kasacyjnie uznano jej Następców prawnych, tj. synów: M.N. oraz T.N. Następnie, w odpowiedzi na wezwanie NSA, Następcy prawni jako skarżący kasacyjnie oświadczyli, iż nie podtrzymują skargi kasacyjnej wniesionej przez zmarłą Skarżącą kasacyjnie.

Stanowisko NSA

W pierwszej kolejności NSA przywołał adekwatny stan prawny i wskazał, iż stosownie do art. 60 PostAdmU skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi wiąże sąd. Jednakże sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, o ile zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. Zgodnie z kolei z art. 193 PostAdmU ww. przepis stosuje się odpowiednio do spraw dotyczących skarg kasacyjnych.

Mając powyższe na uwadze, NSA dokonał kontroli cofnięcia skargi kasacyjnej przez Następców prawnych Skarżącej kasacyjnie i uznał, iż w rozpatrywanej sprawie nie zachodzą przesłanki nieważności postępowania, wymienione w art. 183 § 2 PostAdmU, a zatem dopuszczalne było cofnięcie skargi kasacyjnej. Cofnięcie przez skarżącego skargi kasacyjnej wiąże NSA, jednakże sąd ten bada cofnięcie skargi pod kątem obejścia prawa i nieważności (wyrok NSA z 21.11.2023 r., II FSK 751/23, Legalis).

Uwzględniając okoliczność faktyczną, iż Następcy prawni zmarłej Skarżącej kasacyjnie jednoznacznie oświadczyli, iż nie podtrzymują wniesionej przez nią skargi kasacyjnej, NSA uznał, iż zaszła podstawa do umorzenia postępowania przez NSA, na podstawie art. 161 § 1 pkt 1 PostAdmU w zw. z art. 193 PostAdmU.

Wobec tego NSA wydał, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, skargi Skarżącej kasacyjnie od ww. wyroku WSA w Kielcach z 26.3.2020 r., postanowienie z 29.1.2025 r., w którym umorzył przedmiotowe postępowanie i na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 w związku z art. 193 PostAdmu orzekł o zwrocie uiszczonego wpisu. Przedmiotowe umorzenie postępowania przed NSA nie wywołuje skutku w postaci umorzenia całości postępowania sądowoadministracyjnego. W takim przypadku umorzenie postępowania przed NSA skutkuje uprawomocnieniem się zaskarżonego orzeczenia, tj. ww. wyrok WSA w Kielcach.

Komentarz

W analizowanej sprawie doszło do umorzenia postępowania przed NSA, z powodu jego bezprzedmiotowości z uwagi na skuteczne cofnięcie skargi kasacyjnie. W tym kontekście należy wskazać, iż postępowanie przed sądem administracyjnym staje się bezprzedmiotowe, o ile w jego toku wystąpią zdarzenia, w następstwie których przestaje istnieć sprawa sądowoadministracyjna. Jak słusznie zauważył NSA, zdarzenia uzasadniające umorzenie postępowania muszą być przeszkodami o charakterze trwałym, powodującym niemożność dalszego toku postępowania (postanowienie NSA z 27.5.2008 r., II FSK 487/07, Legalis). Umorzenie postępowania – jak miało to miejsce w rozpatrywanej sprawie – następuje przez wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania, wydając które sąd uwzględnia okoliczności, które stanowią przeszkodę do merytorycznego rozpoznania sprawy.

Do umorzenia przedmiotowego postępowania doszło na podstawie art. 161 § 1 pkt 1 PostAdmU. Z kolei w art. art. 161 § 1 pkt 3 PostAdmU, odnoszącym się wprost do bezprzedmiotowości, ustawa posługuję się pojęciem „stało się bezprzedmiotowe”, które oznacza, iż chodzi o sytuację (przyczynę), która powstała, zaistniała dopiero w toku postępowania sądowoadministracyjnego, po wniesieniu skargi do sądu (postanowienie NSA z 12.10.2021 r., II OZ 572/21, Legalis).

Zarówno dopuszczalność, jak i zasady cofnięcia skargi zostały przewidziane przez ustawodawcę. Stosownie do art. 60 PostAdmU, skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi wiąże sąd. Jednakże sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, o ile zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. o ile oświadczenie strony skarżącej w przedmiocie cofnięcia skargi w świetle zgromadzonych akt badanej sprawy nie nasuwa wątpliwości ani zastrzeżeń, to postępowanie wszczęte wniesieniem skargi podlega umorzeniu (wyrok WSA we Wrocławiu z 6.6.2024 r. II SAB/Wr 98/24, Legalis). Na podstawie art. 193 PostAdmU, ww. art. 60 PostAdmU ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu kasacyjnym przed NSA, przy czym „odpowiednie zastosowanie” w kontekście art. 183 PostAdmU oznacza, iż strona może cofnąć skargę kasacyjną, a sąd jest tym wnioskiem związany (wyrok NSA z 4.12.2023 r., II FSK 12/23, Legalis). Jednocześnie, zgodnie z art. 161 § 1 pkt 1 PostAdmU, sąd administracyjny umarza postępowanie o ile skarżący „skutecznie cofnął skargę”. Z treści tego przepisu wynika, iż że dla wydania postanowienia o umorzeniu postępowania warunkiem nie jest samo tylko złożenie przez skarżącego oświadczenia woli o cofnięciu skargi, ale dokonanie tej czynności w sposób „skuteczny”, a więc taki, który umożliwi sądowi faktyczne zapoznanie się i ewentualne uwzględnienie wniosku o cofnięcie skargi. Nie można zatem uznać, iż już sam fakt nadania pisma zawierającego oświadczenie o cofnięciu skargi stanowi podstawę do umorzenia postępowania. Oczywistym jest bowiem, iż w sytuacji gdy, sąd administracyjny, przed wydaniem orzeczenia, nie mógł się z takim oświadczeniem zapoznać – to nie mógł uwzględnić tego pisma, podejmując rozstrzygnięcie w sprawie. Takie niejako „spóźnione” oświadczenie nie może być efektywne, a więc jest nieskuteczne (wyrok NSA z 12.10.2023 r., III OSK 1596/22, Legalis). Niemniej taka sytuacja nie zaistniała w analizowanej sprawie, w której Następcy prawni zmarłej Skarżącej kasacyjnie skutecznie i terminowo złożyli jednoznaczne oświadczenie o braku podtrzymywania złożonej przez zmarłą Skarżącą skargi kasacyjnej.

Postanowienie NSA z 29.1.2025 r., III OSK 3564/21, Legalis

Idź do oryginalnego materiału