Wbrew powszechnym wyobrażeniom, Chiny mają rozwinięty system prawa pracy, w tym regulacje dotyczące płac minimalnych, które obowiązują od 1994 roku. Wprowadziła je ustawa o pracy (劳动法, Labour Law), która weszła w życie 1 stycznia 1995 roku. Był to najważniejszy krok w reformach rynkowych, mający chronić pracowników przed wyzyskiem i ustalić minimalne standardy wynagrodzeń.
Kluczowe daty i zmiany:
- 1993 – Pierwsze eksperymentalne regulacje płac minimalnych w wybranych miastach (np. Szanghaju).
- 1995 – Ustawa o pracy oficjalnie wprowadza ogólnokrajowy system płac minimalnych, ale szczegóły ustalają władze prowincji.
- 2004 – Rząd centralny wydaje „Przepisy o płacach minimalnych” (最低工资规定), które precyzują metodologię obliczeń i wymagania.
- Lata 2010–2025 – Systematyczne podwyżki płac, zwłaszcza w bogatszych regionach, aby nadążyć za wzrostem kosztów życia.
Wiele osób w Polsce nie zdaje sobie sprawy, iż Chiny – często postrzegane jako „kraj taniej siły roboczej” – mają restrykcyjne prawo pracy, w tym:
- Umowy o pracę,
- Ochronę przed zwolnieniami,
- Składki na ubezpieczenia społeczne,
- Płace minimalne dostosowane do lokalnych warunków.
Dlaczego to ważne?
Chińskie prawo pracy ewoluowało wraz z gospodarką. Dziś firmy zagraniczne muszą liczyć się nie tylko z wyższymi kosztami pracy, ale też z rosnącymi oczekiwaniami pracowników – podobnie jak w Europie.
W Chinach obserwuje się stały wzrost płac minimalnych, co wpływa na koszty pracy i standard życia pracowników. Według najnowszych danych z 21 marca 2025 roku, Szanghaj utrzymuje pozycję lidera z najwyższą miesięczną stawką minimalną (2690 RMB/miesiąc, ok. 370 USD), podczas gdy Pekin oferuje najwyższą stawkę godzinową (26,4 RMB/godz., ok. 3,7 USD). Z kolei prowincja Guangxi pozostaje regionem o najniższych zarobkach – 1690 RMB miesięcznie.
Kluczowe dane i trendy
- 28 z 31 prowincji osiągnęło próg 2000 RMB w miesięcznej płacy minimalnej. W 2024 roku podwyżki wprowadziło 16 regionów, w tym Jiangsu, Zhejiang i Hubei.
- W 2025 roku nowe stawki weszły w życie m.in. w:
- Sichuan, Chongqing, Shanxi i Xinjiang (od 1 stycznia),
- Guizhou (od 1 lutego),
- Guangdong (od 1 marca),
- Fujian (od 1 kwietnia).
- Guangxi planuje znaczącą podwyżkę – do 2200 RMB dla regionów kategorii I, co może zmniejszyć dysproporcje w zarobkach.
Co wpływa na wysokość płacy minimalnej?
Chińskie prawo określa płacę minimalną jako wynagrodzenie za pracę w standardowych godzinach, z wyłączeniem nadgodzin czy dodatków (np. za pracę w trudnych warunkach). Jak wyjaśnia raport China Briefing:
“Płace minimalne ustalane są przez władze prowincji, biorąc pod uwagę koszty utrzymania, ceny konsumpcyjne, składki na ubezpieczenia społeczne oraz lokalny poziom rozwoju gospodarczego”.
Warto zauważyć, iż w większości regionów płaca minimalna obejmuje składki pracownika na ubezpieczenia i fundusz mieszkaniowy, co może oznaczać, iż „pensja na rękę” jest niższa od oficjalnego minimum. Wyjątkiem jest np. Szanghaj, gdzie te składki są wyłączone z podstawy obliczeń.
Skutki podwyżek dla pracodawców i pracowników
Wzrost płac minimalnych pociąga za sobą zmiany w innych świadczeniach:
- Fundusz mieszkaniowy: Minimalna podstawa składek często równa się płacy minimalnej.
- Zasiłek chorobowy: Nie może być niższy niż 80% lokalnego minimum.
- Odszkodowania za zwolnienie: Obliczane na podstawie minimalnej stawki, jeżeli średnie zarobki pracownika były niższe.
Czy Chiny przez cały czas są atrakcyjne dla inwestorów?
Mimo rosnących kosztów pracy, Chiny pozostają konkurencyjne dzięki:
- Wysokiej wydajności i infrastrukturze,
- Dostępowi do rynku wewnętrznego,
- Regionalnym zachętom dla inwestorów.
Jak podkreśla raport:
“Płace minimalne to tylko część obrazu. Średnie zarobki w Shanghai sięgają 10 338 RMB, a koszty pracodawcy są wyższe o 37% z powodu składek”.
Dynamiczny wzrost płac minimalnych odzwierciedla rozwój chińskiej gospodarki, ale stawia też wyzwania przed przedsiębiorstwami. Inwestorzy powinni śledzić nie tylko stawki minimalne, ale też lokalne uwarunkowania i dodatkowe koszty zatrudnienia.
Źródła:
- China Briefing, dane na 21 marca 2025 r.
- China Labour Law, Ministry of Human Resources and Social Security (MOHRSS), dane na 2025 r.
Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com