fot. pixabay
Dzisiejszy wpis dotyczy zagadnienia plan spłaty wierzycieli. Plan spłaty w upadłości konsumenckiej to ustalony przez sąd harmonogram spłat wierzycieli, jaki upadły zobowiązany jest realizować po zakończeniu sprzedaży jego majątku przez syndyka. Po wykonaniu planu spłaty całość niezaspokojonych zobowiązań upadłego ulega umorzeniu. Zatem upadły uzyskuje upragnione oddłużenie.
Plan spłaty wierzycieli: kto ustala?
Plan spłaty wierzycieli ustala sąd upadłościowy. Wydaje on w tym zakresie postanowienie o ustaleniu planu spłaty. Przed ustaleniem planu spłaty sąd może zarządzić rozprawę. Z mojego doświadczenia zawodowego wynika, iż obecnie wierzyciele coraz częściej wnioskują o przeprowadzenie rozprawy przed ustaleniem planu spłaty;( Sąd podejmuje arbitralną decyzję odnośnie treści planu spłaty. Nie jest tutaj związany stanowiskiem upadłego, syndyka ani żądaniami wierzycieli zgłoszonymi w czasie ich wysłuchania.
Plan spłaty wierzycieli: kiedy jest ustalany?
Sąd ustala plan spłaty wierzycieli po wykonaniu ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości. Zatem plan ten jest ustalany po spieniężeniu przez syndyka majątku upadłego i podzieleniu uzyskanych w wyniku tego kwot między wierzycieli.
Gdy upadły nie posiada majątku plan podziału funduszów masy upadłości nie zostanie sporządzony, gdyż nie ma czego dzielić. Wówczas sąd ustali plan spłaty wierzycieli po zatwierdzeniu listy wierzytelności przez sędziego-komisarza.
Plan spłaty wierzycieli: brak umiejętności dokonywania spłat
W pewnych okolicznościach sąd nie ustala planu spłaty wierzycieli. Dzieje się tak, jeżeli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, iż nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach tego planu. Przykładowo upadły nie osiąga żadnego dochodu i ze względu na swój stan zdrowia nie ma możliwości zarobkowych. W takiej sytuacji sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli. Należy jednak pamiętać, iż odstąpienie od ustalenia planu spłaty ma charakter zupełnie wyjątkowy.
Zażalenie przysługuje także wierzycielom
Na postanowienie sądu o ustaleniu planu spłaty albo o umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty zażalenie służy zarówno wierzycielom, jak i upadłemu. Niestety z mojej praktyki wynika, iż wierzyciele dość często się uaktywniają na tym etapie postępowania i zaskarżają plan spłaty. Rozpatrywanie zażaleń wierzycieli na plan spłaty czasem znacznie wydłuża czas trwania konsumenckiego postępowania upadłościowego.
Koniec funkcji syndyka
Uprawomocnienie się planu spłaty wierzycieli to dla upadłego bardzo istotny moment. Z tą chwilą wygasa funkcja syndyka. To oznacza, iż upady odzyskuje prawo władania i zarządzania swoim majątkiem czy też wynagrodzeniem za pracę. Jednakże w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie może dokonywać czynności prawnych dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty. Nadzór na wykonywaniem planu spłaty wierzycieli przez upadłego spoczywa wyłącznie na wierzycielach oraz sądzie upadłościowym.
Plan spłaty wierzycieli: harmonogram spłat
W planie spłaty wierzycieli sąd określi, przez jaki czas oraz w jakich kwotach upadły będzie musiał spłacać swoich wierzycieli. Zatem ten plan to nic innego, jak określenie miesięcznych rat, jakie upadły będzie musiał uiszczać oraz okresu przez jaki plan spłaty będzie realizowany. Spłaty dla poszczególnych wierzycieli powinny być ustalone proporcjonalnie.
Co do zasady, wysokość rat nie ulegnie podwyższeniu w czasie realizacji planu spłaty.
Ponadto w planie spłaty sąd określi, jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Plan spłaty – ile trwa?
Dobra wiadomość jest taka, iż prawo określa maksymalny okres wykonywania planu spłaty. Plan spłaty bowiem może być realizowany przez okres nie dłuższy niż 3 lata (36 miesięcy), o ile popadłeś w niewypłacalność w sposób niezawiniony. jeżeli natomiast Twoja niewypłacalność jest efektem zawinionego działania, to plan spłaty może być ustalony na okres od 3 do 7 lat.
Możliwości zarobkowe upadłego mają znaczenie
Ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niezaspokojonych wierzytelności i realność ich zaspokojenia w przyszłości.
Plan spłaty wierzycieli nie ma na celu całkowitej spłaty zobowiązań
Plan spłaty wierzycieli nie zakłada całkowitej spłaty zobowiązań przez upadłego, choć teoretycznie nie jest to wykluczone. Najczęściej w ramach planu spłaty zaspokojona zostaje jedynie niewielka część zobowiązań upadłego. Plan nie pełni funkcji windykacyjnej (zaspokojenie wierzycieli), ale wychowawczą (ponoszenie przez upadłego niedogodności związanych ze swoim zadłużeniem).
Plan spłaty wierzycieli: jakie długi obejmuje?
Plan spłaty wierzycieli obejmuje zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości niezaspokojone na podstawie ostatecznego planu lub częściowych planów podziału funduszów masy upadłości. Ponadto obejmuje on zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości i niewykonane w toku postępowania upadłościowego. Wreszcie, plan spłaty obejmuje należności z tytułu kosztów postępowania upadłościowego.
Skutki planu spłaty wierzycieli
W okresie wykonywania planu spłaty niedopuszczalne jest wszczęcie egzekucji komorniczej dotyczącej zobowiązań powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli, z wyjątkiem wierzytelności niepodlegających umorzeniu, np. zobowiązań alimentacyjnych. Więcej o zobowiązaniach niepodlegających umorzeniu w konsumenckim postępowaniu upadłościowym przeczytasz tutaj.
Ponadto ustalenie planu spłat nie narusza praw wierzycieli wobec współdłużników upadłego. To oznacza, iż wierzyciel upadłego może on żądać zapłaty całej wymagalnej kwoty wierzytelności od poręczyciela lub współdłużnika upadłego.
Obowiązki upadłego w czasie realizacji planu spłaty
Podstawowym obowiązkiem upadłego w czasie wykonywania planu spłaty jest wykonywanie spłat zgodnie z tym planem. Ponadto upadły zobowiązany jest do składania do sądu corocznych sprawozdań z wykonania plany spłaty. W sprawozdaniach tych upadły obowiązany jest wykazać osiągnięte przychody, spłacone kwoty oraz nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie.
Dodatkowo upadłego obowiązuje zakaz dokonywania czynności prawnych, które mogą pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty, bez zgody lub zatwierdzenia sądu. Wreszcie na upadłym ciąży zakaz ukrywania majątku lub dokonywania czynności prawnych z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Sankcją za naruszenie powyższych obowiązków może być uchylenie planu spłaty wierzycieli. W razie uchylenia planu spłaty wierzycieli zobowiązania upadłego nie podlegają umorzeniu. Zatem upadły powinien poważnie potraktować swoje obowiązki związane z wykonywaniem planu spłaty, gdyż w razie uchybienia im utraci możliwość oddłużenia.
Chcę zwrócić szczególną uwagę na to, iż nie warto w sprawozdaniu z wykonania planu spłaty zatajać osiągniętych przychodów lub nabytych składników majątkowych, gdyż może to spowodować uchylenie planu spłaty i brak oddłużenia.
Zmiana planu spłaty: istotna poprawa sytuacji majątkowej upadłego
W razie istotnej poprawy sytuacji majątkowej upadłego w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli, wynikającej z innych przyczyn niż zwiększenie się wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez upadłego działalności zarobkowej, każdy z wierzycieli oraz upadły może wystąpić z wnioskiem o zmianę planu spłaty wierzycieli.
O zmianie planu spłaty wierzycieli sąd orzeka po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty wierzycieli. Zwracam uwagę, iż istotna poprawa sytuacji majątkowej upadłego w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli wynikająca z podwyżki wynagrodzenia za pracę lub wzrostu dochodów uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez upadłego działalności zarobkowej nie stanowi podstawy do zmiany planu spłaty. Zatem upadły jest zachęcany do aktywności zawodowej i zwiększania dochodów w jej ramach.
Zmiana planu spłaty: pogorszenie sytuacji upadłego
Jeżeli upadły nie może wywiązać się z obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli, sąd na jego wniosek, po wysłuchaniu wierzycieli, może zmienić plan spłaty wierzycieli. Sąd może obniżyć wysokość rat przy jednoczesnym przedłużeniu okresu planu spłaty na dalszy okres nieprzekraczający osiemnastu miesięcy.
Natomiast, o ile brak możliwości wywiązania się z obowiązków określonych w planie spłaty ma charakter trwały i wynika z okoliczności niezależnych od upadłego, sąd na wniosek upadłego, po wysłuchaniu wierzycieli, może uchylić plan spłaty wierzycieli i umorzyć niewykonane zobowiązania upadłego. Wówczas dochodzi do sytuacji, gdzie następuje umorzenie zobowiązań upadłego mimo braku wykonania planu spłaty.
Plan spłaty wierzycieli: stwierdzenie jego wykonania
Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Zatem w wyniku wykonania planu spłaty umorzeniu podlega całość niezaspokojonych zobowiązań upadłego. Uzyskuje on zatem oddłużenie;)
*****
O tym, ile trwa upadłość konsumencka przeczytasz tutaj.
