Planowane rozszerzenie uprawnień preskrypcyjnych w programie „65+/18-”

1 miesiąc temu

Celem projektu jest eliminacja ograniczeń w wystawianiu bezpłatnych recept sprowadzających się do tego, iż jedynie niektórzy lekarze oraz pielęgniarki mają uprawnienia do ich wystawienia.
Zauważono, iż ogranicza to dostęp do darmowej farmakoterapii i różnicuje sytuację prawną osób wykonujących zawód medycznych.
Przewidywane jest także zautomatyzowane uzupełnianie recepty o wiek pacjenta i odnotowanie prawa do bezpłatnej realizacji recepty, bez potrzeby wypisywania dodatkowego kodu.

Obecny stan prawny

Regulacja dotycząca bezpłatnego zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne (dalej: bezpłatne zaopatrzenie), wynika z art. 43a ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146; dalej: ŚOZŚrPubU).

Bezpłatne zaopatrzenie przysługuje pacjentom:

do ukończenia 18. roku życia,
po ukończeniu 65. roku życia.

Recepty uprawniające do bezpłatnej redundancji mogą być wystawione przez:

lekarza lub pielęgniarkę udzielających świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej

albo

lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie albo dla małżonka, albo dla osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, albo dla krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa (tzw. lekarz emeryt),

albo recepta elektroniczna wystawiona przez:

lekarza lub pielęgniarkę udzielających świadczeń opieki zdrowotnej:
1. w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub
2. z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w ramach umowy, o której mowa w art. 159a ŚOZŚrPubU,
lekarza udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej:
1. w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego lub
2. z zakresu leczenia szpitalnego w ramach umowy, o której mowa w art. 159a ŚOZŚrPubU,

w związku z zakończeniem leczenia szpitalnego.

Poza lekarzem – emerytem, w tej chwili choćby nie każdy lekarz udzielający świadczeń na NFZ może wystawić bezpłatną receptę. Możliwość taką ma jedynie lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w jednym z trzech zakresów:

podstawowej opiece zdrowotnej,
ambulatoryjnej opiece specjalistycznej,
leczeniu szpitalnym (w związku z zakończeniem leczenia).

W praktyce powyższe oznacza daleko idące ograniczenia dla pacjentów. Nie mogą zrealizować bezpłatnie recepty choćby pomimo spełnienia innych wymogów, jeżeli receptę wystawiłby np. lekarz udzielający świadczeń z psychiatrii czy w ramach leczenia stomatologicznego choćby na NFZ, ale także każdy lekarz udzielający świadczeń prywatnie.

Kierunek zmian

Planowane zmiany mają rozszerzyć uprawnienia preskrypcyjne na wszystkich lekarzy. Według projektowanego brzmienia recepta bezpłatna mogłaby być wystawiona przez osobę:

uprawnioną w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z 12.5.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 930) jest osoba posiadającą prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept zgodnie z ustawą oraz ustawą z 6.9.2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 686) oraz zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne,

a także

posiadającą prawo wykonywania zawodu, która zaprzestała jego wykonywania i wystawia receptę dla siebie albo dla małżonka, albo dla osoby pozostającej we wspólnym pożyciu albo dla krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa.

Założeniem więc jest możliwość realizacji bezpłatnej recepty niezależnie od tego, czy i jaką umowę z NFZ podpisał lekarz.

Automatyczny kod na recepcie

Według projektowanych zmian ułatwieniu ma także podlegać proces wystawiania e-recept bezpłatnych. w tej chwili wymaga to wpisania dodatkowego kodu.

Ma zostać wprowadzone stosunkowo proste narzędzie, za pomocą którego bezpłatne zaopatrzenie będzie automatycznie pojawiać się na e-recepcie, w oparciu o wiek pacjenta.

Jedynie w receptach papierowych uprawnienie musi być odnotowane. Zauważa się jednak, iż recepty papierowe to schyłkowe rozwiązanie, a ich odsetek w całym kraju nie przekracza 3%. Nie wiąże się z tym więc ryzyka nadużyć czy problemów mając na uwadze dominujący charakter e-recept.

Skutki regulacji i źródła finansowania

Spodziewanym efektem zmian jest ułatwienie pacjentom dostępu do bezpłatnego zaopatrzenia. Grupa wiekowa poniżej 18 roku życia i powyżej 65 roku życia szacowana jest na około 16 milionów osób.

Zmiany poszerzą grupę osób mogących wystawiać recepty na darmowe leki, a także dotkną apteki ogólnodostępne, w których te recepty będą realizowane.

Szacuje się, iż dodatkowo w budżecie państwa należy zabezpieczyć środki finansowe konieczne na refundację dla pacjentów:

po ukończeniu 65 r.ż. – 217 457 220 zł,
pediatrycznych (poniżej 18 r.ż.) – 53 490 850 zł.

Etap legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw znajduje się w tej chwili na etapie konsultacji publicznych (numer projektu: UD75). Po ich przeprowadzeniu trafi pod obrady Sejmu. Resort zdrowia deklaruje przyjęcie projektu w III kwartale 2024 r.

Idź do oryginalnego materiału