Darowizna mieszkania - kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
Zgodnie z polskim prawem, każda osoba, która otrzymuje od kogoś mieszkanie w formie darowizny, powinna co do zasady uiścić podatek od spadków i darowizn. Obowiązek ten powstaje w momencie zawarcia umowy darowizny, która w przypadku nieruchomości musi być zawarta w formie aktu notarialnego.
To oznacza, iż już w chwili podpisania aktu notarialnego notariusz ma obowiązek poinformować urząd skarbowy o przekazaniu mieszkania. Co ważne, to właśnie notariusz odgrywa kluczową rolę w całym procesie, ponieważ to on przekazuje dane do adekwatnego urzędu skarbowego, oblicza ewentualny podatek i o ile jest należny, od razu go pobiera.
Kto musi zapłacić podatek od darowizny mieszkania?
To, czy trzeba zapłacić podatek od darowizny mieszkania, zależy przede wszystkim od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym oraz od wartości nieruchomości. Polskie prawo dzieli osoby otrzymujące darowiznę na trzy grupy podatkowe, przy czym każda z nich ma inny limit kwoty wolnej od podatku.Reklama
Najkorzystniejszą sytuację mają osoby z tzw. grupy zerowej, czyli należące do najbliższej rodziny, m.in.: dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie czy małżonkowie. jeżeli obdarowany należy do tej grupy i spełni określone warunki (m.in. zgłosi darowiznę w urzędzie skarbowym w ciągu 6 miesięcy), może zostać całkowicie zwolniony z obowiązku zapłaty podatku, niezależnie od wartości mieszkania.
Z kolei w przypadku dalszych krewnych, np. rodzeństwa, teściów, zięcia czy synowej, obowiązują już konkretne limity. o ile wartość otrzymanego mieszkania przekroczy próg zwolnienia, obdarowany będzie musiał zapłacić podatek zgodnie ze stawkami przypisanymi do grupy II.
Jeszcze mniej korzystnie sytuacja wygląda w odniesieniu do osób niespokrewnionych z darczyńcą. W ich przypadku próg zwolnienia jest najniższy, a przekroczenie choćby niewielkiej wartości darowizny może oznaczać konieczność zapłaty podatku w wysokości od kilku do choćby kilkunastu procent.
Ile wynosi podatek od darowizny mieszkania w 2025 roku?
Wysokość podatku od darowizny mieszkania w 2025 roku zależy od wartości nieruchomości oraz grupy podatkowej, do której należy osoba obdarowana. W Polsce obowiązują trzy grupy podatkowe, a dla każdej z nich ustawodawca przewiduje inne limity kwoty wolnej od podatku oraz inne stawki.
Grupa 0 - najbliższa rodzina
Do grupy zerowej należą m.in. dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, małżonkowie, rodzeństwo i pasierbowie. Tylko ta grupa może całkowicie uniknąć podatku, ale pod warunkiem zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy na formularzu SD-Z2. W przeciwnym razie obowiązują ich przepisy jak dla grupy I.
Grupa I - m.in. teściowie, zięć, synowa, macocha, ojczym
● Limit bez podatku: do 36 120 zł (od jednego darczyńcy, zsumowane z innymi darowiznami z ostatnich 5 lat),
● Stawki podatku:
○ do 11 833 zł - 3 proc.,
○ od 11 833 zł do 23 665 zł - 355 zł i 5 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
○ powyżej 23 665 zł - 946,60 zł i 7 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł,
Grupa II - dalsza rodzina
● Limit bez podatku: do 27 090 zł,
● Stawki podatku:
○ do 11 833 zł - 7 proc.,
○ od 11 833 zł do 23 665 zł - 828,40 zł i 9 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
○ powyżej 23 665 zł - 1893,30 zł i 12 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł,
Grupa III - osoby niespokrewnione
● Limit bez podatku: do 5 733 zł
● Stawki podatku:
○ do 11 833 zł - 12 proc.,
○ od 11 833 zł do 23 665 zł - 1420 zł i 16 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
○ powyżej 23 665 zł - 3313,20 zł i 20 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.
Jak uniknąć podatku od darowizny mieszkania?
Podatku od darowizny mieszkania można jednak uniknąć, ale tylko w określonych przypadkach i pod warunkiem dopełnienia formalności wymaganych przez przepisy. Najprostszą i najkorzystniejszą sytuacją jest darowizna dokonana w ramach najbliższej rodziny, czyli tzw. grupy zerowej. W takim przypadku osoby obdarowane zwyczajowo, aby uniknąć podatku, zgłaszają fakt otrzymania darowizny do urzędu skarbowego.
W przypadku darowizny mieszkania jednak, która zawsze wymaga aktu notarialnego, to notariusz jest zobowiązany do zgłoszenia jej do urzędu skarbowego. Obdarowany nie musi już samodzielnie składać formularza SD-Z2, a samo przekazanie mieszkania jest od razu udokumentowane w sposób wymagany przez prawo.
Ważne jest jednak, aby darowizna była dokonana między osobami należącymi do grupy zerowej, ponieważ tylko wtedy przysługuje pełne zwolnienie z podatku od darowizny. o ile natomiast osoba obdarowana nie należy do tej grupy, a wartość mieszkania przekracza ustawowy limit, konieczne będzie rozliczenie podatku według stawek przypisanych odpowiedniej grupie podatkowej.
WB