Etap legislacyjny
Prezydent RP podpisał 27.11.2024 r. ustawę z 19.11.2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1757; dalej: ZmPodLokU24). Stosownie do art. 9 ZmPodLokU24, ustawa ta wejdzie w życie 1.1.2025 r.
Cel wprowadzonych zmian
Zadeklarowanym przez ustawodawcę celem ZmPodLokU24 i zmian wprowadzonych w jej wyniku jest wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych. Osiągnięcie przedmiotowego celu ma nastąpić przez doprecyzowanie dotychczas obowiązujących przepisów i tym samym zapewnienie ich prawidłowego stosowania.
Wprowadzone zmiany
ZmPodLokU24 wprowadza zmiany w trzech aktach prawnych o randze ustawowej, tj.:
- ustawie z 15.11.1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1176; dalej: PodRolU);
- ustawie z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 70; dalej: PodLokU);
- ustawie z 16.11.2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2111; dalej: OpłSkarbU).
Zwolnienia podmiotowe w podatku rolnym
W dotychczasowym stanie prawnym zwolnienia podmiotowe od podatku rolnego, przewidziane w art. 12 ust. 2 PodRolU, przyznawane były na wniosek. Przedmiotowe rozwiązanie oceniane jest – jak wskazuje sam ustawodawca w uzasadnieniu do ZmPodLokU24, dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 741) – jako nadmiernie biurokratyczne, a tym samym niezasadne. Warunkiem zastosowania zwolnienia podatkowego jest bowiem wyłącznie posiadanie przez podmiot określonego statusu prawnego (uczelni, federacji podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki, publicznej i niepublicznej jednostki organizacyjnej objętej systemem oświaty, instytutu naukowego i pomocniczej jednostki naukowej Polskiej Akademii Nauk, prowadzącego zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej). Nie podlega to – jak podkreśla ustawodawca – konieczności weryfikacji w trybie postępowania wszczętego wnioskiem podatnika. Okoliczność ta może zostać zweryfikowana w trybie czynności sprawdzających po złożeniu informacji/deklaracji. W myśl art. 6a ust. 9 PodRolU obowiązek składania informacji o gruntach oraz deklaracji na podatek rolny dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień i ulg na podstawie PodRolU. Ponadto, jak porównawczo zauważył ustawodawca, zarówno w podatku od nieruchomości, jak i w podatku leśnym, zwolnienia przysługujące ww. podmiotom od tych podatków nie są przyznawane na wniosek.
Mając powyższe na uwadze, ustawodawca zaproponował zmianę art. 13d ust. 1 PodRolU. Przedmiotowa zmiana polega na wskazaniu, iż zwolnienia i ulgi podatkowe określone w art. 12 ust. 1 pkt 3–7 i ust. 6 PodRolU, art. 13 PodRolU i art. 13c PodRolU stosuje się na wniosek podatnika w drodze decyzji (art. 1 pkt 1 ZmPodLokU24). Prowadzenie takiego rozwiązania będzie oznaczać, iż pozostałe zwolnienia i ulgi będą stosowane z urzędu. Skutkiem tej zmiany będzie zniesienie wnioskowego trybu w odniesieniu do zwolnień podmiotowych, określonych w art. 12 ust. 2 PodRolU, które od 1.1.2025 r. będą stosowane ex lege. Wprowadzona zmiana spowoduje – jak wskazał sam ustawodawca – zmniejszenie liczby spraw rozpatrywanych na wniosek, co w konsekwencji odciąży organy podatkowe. Na gruncie dotychczasowego stanu prawnego, organy podatkowe musiały, w niektórych przypadkach, każdego roku rozpatrywać ten sam wniosek (różniący się jedynie okresem zwolnienia), mimo braku zmiany stanu faktycznego lub prawnego u podatnika. Ponadto efektem przedmiotowej zmiany będzie ujednolicenie zasad korzystania ze zwolnień podmiotowych w podatku od nieruchomości, rolnym i leśnym.
Kolejna zmiana, wprowadzona w PodRolU ma charakter dostosowawczy, polega na uaktualnieniu podstawy prawnej udzielania pomocy w rolnictwie i dotyczy ulgi inwestycyjnej. Polega ona na zastąpienie w art. 13f w ust. 1 w pkt 1 PodRolU, regulującym przedmiotową ulgę, powołania nieobowiązującego już rozporządzenia, aktualnie obowiązującym rozporządzeniem, tj. rozporządzeniem Komisji (UE) 2022/2472 z 14.12.2022 r. uznającym niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (t.j. Dz.Urz. UE L 327 z 21.12.2022 r., s. 1; art. 1 pkt 1 ZmPodLokU24).
Zasady opodatkowania garaży w 2025 r.
Zmiany w PodLokU polegają na:
- wprowadzeniu nowych, autonomicznych definicji legalnych pojęć: budynek, budowla, obiekt budowlany, roboty budowlane, trwałe związanie z gruntem oraz część mieszkalna budynku mieszkalnego (art. 2 pkt 1 ZmPodLokU24, art. 1a ust. 1 pkt 1 – 2c PodLokU);
- doprecyzowanie zasad opodatkowania podatkiem od nieruchomości garaży w budynkach mieszkalnych (art. 2 pkt 1 ZmPodLokU24, art. 1a ust. 2c PodLokU). W obecnym stanie prawnym występuje zróżnicowanie w opodatkowaniu garaży przynależnych (znajdujących się w budynkach mieszkalnych) i garaży wolnostojących. Proponowana zmiana doprowadzi do zmiany kwalifikacji wyodrębnionych prawnie lokali użytkowych w budynkach mieszkalnych, stanowiących garaże wielostanowiskowe oraz garaże jednostanowiskowe, na część mieszkalną budynku, i doprowadzi do zmiany podatkowego statusu takich pomieszczeń. Na skutek wejścia w życie przedmiotowej zmiany dojdzie do eliminacji różnicy w stawce podatku od nieruchomości, a garaże będą opodatkowane taką samą stawką jak mieszkania (obecnie maksymalnie 1,19 zł za mkw.);
- modyfikacji zakresu zwolnienia dotyczącego budowli infrastruktury portowej oraz zwolnienia infrastruktury kolejowej i obszaru kolejowego (art. 2 pkt 2 ZmPodLokU24, art. 7 ust. 1 pkt 2 PodLokU i art. 7 ust. 1a PodLokU);
- przyznaniu radzie gminy prawa do wprowadzenia, w drodze uchwały, obowiązku prowadzenia przez inkasentów ewidencji osób zobowiązanych do uiszczania opłaty uzdrowiskowej (art. 2 pkt 3 ZmPodLokU24; art. 19 pkt 2 PodLokU);
- wprowadzeniu do PodLokU załącznika nr 4, zawierającego wykaz obiektów będących budowlami (art. 2 pkt 4 ZmPodLokU24), do których należą m.in: place postojowe, kioski sprzedaży ulicznej czy wagi samochodowe.
Opłaty skarbowe – zmiany w 2025 r.
Pierwsza ze zmian w OpłSkarbU polega na wprowadzeniu przepisów (art. 11 ust. 1a–1d OpłSkarbU), dotyczących obowiązku niezwłocznego przekazywania adekwatnemu organowi podatkowemu informacji przez organ administracji publicznej, który dokonał czynności urzędowej, wskutek przekazania mu sprawy, w związku ze zmianą organu adekwatnego w sprawie, o zmianie tej adekwatności (w efekcie której nastąpiła zmiana beneficjenta wpływów z opłaty skarbowej; art. 3 pkt 1 ZmPodLokU24).
Druga zmiana dotyczy określenia organów adekwatnych w sprawach opłaty skarbowej, w przypadku złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (art. 3 pkt 2 ZmPodLokU24). Zgodnie z art. 12 w ust. 2 pkt 3 OpłSkarbU organem takim jest organ podatkowy adekwatny ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę mocodawcy.
Przepisy przejściowe
Zgodnie z przepisami przejściowymi:
- jeżeli przed dniem wejścia w życie ZmPodLokU24 wszczęto na wniosek i nie zakończono postępowania o zastosowanie w 2025 r. zwolnienia podmiotowego od podatku rolnego, to postępowanie umarza się, a zwolnienie stosuje się z urzędu (art. 4 ZmPodLokU24);
- osoby fizyczne, które przed dniem wejścia w życie ZmPodLokU24 złożyły informację związaną z powstaniem albo wygaśnięciem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości, z tytułu przysługującej im odrębnej własności lub współwłasności lokalu stanowiącego pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynku mieszkalnym, nie mają obowiązku złożenia takiej informacji z tego tytułu w 2025 r. (art. 5 ZmPodLokU24);
- osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe mogą składać deklaracje na podatek od nieruchomości na rok 2025 do 31.3.2025 r. (art. 6 ZmPodLokU24).