[Podkomisja stała finansów i ustroju samorządu terytorialnego /nr 10/ (22-07-2025), Podkomisja stała polityki regionalnej i wydatkowania środków Unii Europejskiej /nr 11/ (22-07-2025)]

Podkomisje stałe: finansów i ustroju samorządu terytorialnego oraz polityki regionalnej i wydatkowania środków Unii Europejskiej, obradujące pod przewodnictwem poseł Iwony Małgorzaty Krawczyk (KO) oraz posła Kamila Wnuka (Polska2050-TD), przewodniczących podkomisji, zrealizowały następujący porządek dzienny:

– podsumowanie wydatkowania środków w zakresie komponentu „energetyka i mobilność” Krajowego Planu Odbudowy, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji zadań przez jednostki samorządu terytorialnego.

W posiedzeniu udział wzięli: Monika Grążka i Katarzyna Zielińska-Heitkötter zastępczynie dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej wraz ze współpracownikami, Krzysztof Osiński specjalista do spraw legislacji Związku Województw RP, Adam Ostrowski specjalista do spraw legislacyjnych w Związku Miast Polskich.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Sławomir Jakubczak i Mateusz Daszewski – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Szanowni państwo, witam serdecznie. Otwieram wspólne posiedzenie podkomisji stałej finansów i ustroju samorządu terytorialnego oraz podkomisji stałej polityki regionalnej i wydatkowania środków Unii Europejskiej.

Na podstawie listy obecności stwierdzam kworum dzisiejszego posiedzenia podkomisji.

Witamy serdecznie wszystkich gości. Oddaję głos pani przewodniczącej Iwonie Krawczyk, która państwa powita.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Dzień dobry, witam serdecznie. Witam serdecznie panie i panów posłów oraz zaproszonych gości. Witam panią Monikę Grążkę, zastępcę dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych. Witam panią Katarzynę Zielińską-Heitkötter, zastępcę dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych. Witam panią Małgorzatę Stolarską, naczelnik Wydziału w Departamencie Programów Infrastrukturalnych. Witam panią Annę Jagiełło, naczelnika Wydziału w Departamencie Programów Infrastrukturalnych. Witam panią Monikę Stopę, naczelnika Wydziału w Departamencie Programów Infrastrukturalnych. Witam panią Magdalenę Dziubek-Grudzińską, naczelnika Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy. Witam panią Monikę Mackiewicz-Ostrogę, naczelnika Wydziału w Departamencie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Witam panią Dorotę Kocyk, głównego specjalistę Departamentu Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy. Witam panią Annę Homę, głównego specjalistę w Departamencie Programów Infrastrukturalnych. Witam pana Tomasza Chałupę, radcę w Departamencie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Witam pana Adama Ostrowskiego ze Związku Miast Polskich.

Bardzo proszę, panie przewodniczący.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Szanowni państwo, jak słyszeliście po naszym szanownym, zaproszonym gremium gości, tematem, którym dzisiaj będziemy się zajmować, jest energetyka i mobilność w ramach Krajowego Planu Odbudowy, ze szczególnym uwzględnionych środków na samorząd terytorialny, bo to jest podkomisja Komisji Samorządu Terytorialnego. Dlatego na początku o zabranie głosu poproszę przedstawicieli Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, aby nam przedstawili, co konkretnie w tym zakresie udało się zrealizować w ramach środków z Krajowego Planu Odbudowy. Później przejdziemy do dyskusji. Dziękuję.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Dzień dobry. Panie przewodniczący, szanowni państwo, bardzo dziękuję, nazywam się Magdalena Dziubek-Grudzińska i, tak jak powiedziała pani przewodnicząca, reprezentuję Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Mam taką propozycję, iż najpierw przedstawię informacje ogólne, a później, jeżeli państwo będą mieli dodatkowe pytania, to wspólnie z kolegami będziemy się starali odpowiedzieć na nie jak najbardziej wyczerpująco.

Zacznijmy od tego, iż Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności jest już bardzo rozpędzony. Według stanu na 21 lipca, czyli na wczoraj, uruchomiono już nabory, czyli rozpoczęto nabór wniosków o objęcie wsparciem przedsięwzięć w ramach 54 inwestycji na prawie 91% alokacji KPO, w tym 42 inwestycji w części grantowej oraz 14 inwestycji w części pożyczkowej. Również do 21 lipca w ramach Krajowego Planu Odbudowy zawartych zostało ponad 787 tys. umów o objęcie przedsięwzięć wsparciem na ponad 52%, całości alokacji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenie Odporności. W ramach części dotacyjnej, to jest ponad prawie 64% alokacji, w części pożyczkowej to prawie 44% alokacji.

Jak rozumiem z dzisiejszego porządku dziennego podkomisji wynika, iż państwa interesuje to wsparcie z Krajowego Planu Odbudowy, które jest skierowane do jednostek samorządu terytorialnego. W ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności do samorządów, to znaczy miasteczek średnich i dużych miast, związków gmin z uwzględnieniem inwestycji, w których samorządy pośrednio korzystają ze wsparcia, trafi choćby 36 mld zł. Biorąc pod uwagę, jaki mamy aktualnie poziom kontraktacji, to do wykorzystania pozostało około 19 mld zł.

Pokrótce przypomnę, iż miasta otrzymają środki m.in. na finansowanie niektórych inwestycji wpływających na zazielenianie terenów miejskich, na zakup zeroemisyjnego i niskoemisyjnego transportu publicznego, czy na łagodzenie skutków zmian klimatu i adaptację do nich. Natomiast jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymać środki m.in. na wsparcie w przygotowaniu planów ogólnych gminnych programów rewitalizacji, na termomodernizację szkół, na zwiększenie efektywności energetycznej obiektów lokalnej aktywności społecznej i poprawę efektywności w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, czy na zwiększenie dostępności do infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.

Wypłacone środki do teraz w inwestycjach przeznaczonych m.in. dla jednostek samorządu terytorialnego, to niecałe 4 mld zł w części dotacyjnej i prawie 2 mld zł w części pożyczkowej. Razem wypłaty dla JST, to trochę ponad 5,5 mld zł.

Mamy też takie inwestycje, które jeszcze się nie zaczęły. Przykładem takiej inwestycji, o której pewnie państwo już mieliście okazję słyszeć, jest Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności. To jest fundusz, który został utworzony stosunkowo niedawno. Zostały na niego przesunięte środki z inwestycji Instrument Zielonej Transformacji Miast. Samorządy będą mogły skorzystać z różnego rodzaju wsparcia właśnie w zakresie bezpieczeństwa i obronności, w tym na schrony i na budowle ochronne, na wsparcie dla infrastruktury drogowej podwójnego zastosowania, pozostającej w kompetencjach jednostek samorządu terytorialnego, na wzmocnienie cyberbezpieczeństwa infrastruktury zarządzanej przez JST, na modernizację istniejących i tworzenie nowych systemów komunikacji kryzysowej i na ochronę infrastruktury krytycznej na poziomie jednostek samorządu terytorialnego. Ta inwestycja jest specyficzna, ponieważ przedsięwzięcia realizowane w jej ramach mogą być realizowane po formalnym zakończeniu wdrażania Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, czyli po 31 sierpnia 2026 r. Dlatego też przewidujemy, iż po drodze, zanim ta inwestycja ruszy, muszą wydarzyć się różne rzeczy. Przewidujemy, iż ona rozpocznie się właśnie w drugiej połowie 2026 r. – wtedy będą nabory wniosków.

Chyba na razie zatrzymam się na takich informacjach ogólnych, które mogę przekazać. o ile macie państwo pytania dotyczące konkretnych inwestycji, konkretnych przedsięwzięć, to bardzo proszę pytać. Oczywiście jesteśmy do państwa dyspozycji.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Dziękuję bardzo.

W tym momencie otwieram dyskusję i oddaję głos parlamentarzystom, a także zaproszonym gościom. Czy ktoś z państwa, szanownych pań i panów posłów chciałby zabrać głos? Proszę.

Poseł Jarosław Artur Łącki (KO):

Mówiła pani przed chwilą, iż jeżeli chodzi o środki z Krajowego Planu Odbudowy, zostało już uruchomionych około 90%. Mówiła pani o tym procentami, ale nie dowiedzieliśmy się konkretnej kwoty pieniędzy, które zostały już wypłacone z Krajowego Planu Odbudowy. Ile pieniędzy zostało już wypłaconych z Krajowego Planu Odbudowy? Też procentowo chciałbym to wiedzieć.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Przyznaję, iż nie mam takich danych w procentach. Natomiast razem, tak jak mówiłam razem dopłaty dla JST jest ponad 5,5 mld zł. Ogólnie z Krajowego Planu Odbudowy wypłacono już ponad 26,5 mld zł – to jest stan na 21 lipca.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

To jest stan aktualny.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Staramy się, aby dane były jak na najbardziej aktualne.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Dziękujemy za to.

Czy mamy jakieś inne pytania? o ile nie ma, to pozwolę sobie zadać pytanie. Słyszę, iż stan jest bardzo dobry, bo mamy ponad 90% realizacji. Mimo wszystko zadam to pytanie, czy jest jakieś zagrożenie, iż nie zdążymy w tym konkretnym aspekcie wydać wszystkich środków, które są przeznaczone? Rozumiem, iż raczej nie ma takiego problemu.

Drugie pytanie, czy mamy jakieś problemy z rozliczeniami przy JST np. przy działaniu realizacji tych programów.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Dziękuję.

Nasz departament i w ogóle nasze ministerstwo co do zasady pełni rolę takiego koordynatora Krajowego Planu Odbudowy. Oczywiście pozostajemy w ścisłej współpracy ze wszystkimi resortami i instytucjami, które są odpowiedzialne za realizację różnych inwestycji w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Do tej pory nie trafiło do nas nic na tyle poważnego z JST, żebym mogła powiedzieć, iż jakiś rodzaj JST, czy jakaś konkretna JST kompletnie sobie nie radzi z wydatkowaniem środków, czy ze składaniem, z proponowaniem przedsięwzięć.

Natomiast, czy jest zagrożenie, iż nie uda nam się wydać wszystkich środków? Co do zasady nie, bo zarówno my, jako Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, jak i koledzy z innych resortów, robimy wszystko, żeby te środki wydać, żeby zrealizować reformy. Jak wiemy Krajowy Plan Odbudowy to są reformy, inwestycje. Robimy wszystko, żeby zrealizować reformy i żeby wdrożyć wszystkie inwestycje, żeby wydać wszystkie środki tam, gdzie jest jakieś ryzyko opóźnienia, czy gdzie już się pojawiają jakieś opóźnienia. My jako rząd i nasze ministerstwo od razu staramy się przeciwdziałać takim zjawiskom.

Mamy już konkretne efekty. Dla przykładu mamy już w części zrealizowaną inwestycję dotyczącą branżowych centrów umiejętności. To jest 38 centrów branżowych centrów umiejętności, czyli takich miejsc, które rozwijają umiejętności potrzebne na nowoczesnym rynku pracy. Już prawie 5 tys. osób uzyskało certyfikaty i zaświadczenia potwierdzające uzyskane kwalifikacje, umiejętności w branżowych centrach umiejętności. Przeprowadzono już prawie 275 tys. termomodernizacji domów jednorodzinnych. Wsparciem objęto już prawie 6 tys. przedsiębiorstw, w tym są małe, mikro, średnie i duże.

Nie będę ukrywać, powiem państwu szczerze, iż jest to wyścig z czasem. Co do zasady Krajowy Plan Odbudowy zamyka się 31 sierpnia. Oczywiście są inwestycje, takie jak Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności, z których środki będą mogły być wydatkowane później, po tym terminie. Natomiast my cały czas czujemy na plecach ten oddech czasu. Nie ma żadnych wakacji, wszyscy ciężko pracują. Dlatego też na tę chwilę uważamy, iż wszystko nam się uda wykorzystać.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Dziękuję.

Oddaję głos pani przewodniczącej.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Szanowni państwo, chciałabym tylko dopytać. Oczywiście gratuluję i cieszymy się bardzo, iż ta alokacja już jest tak ogromna, iż do wykorzystania pozostało 19 mld zł, jeżeli dobrze to zanotowałam. Mam nadzieję, iż nie ma i nie będzie tutaj żadnych obaw.

Natomiast chciałabym się zapytać, czy ministerstwo dysponuje jakimś rankingiem, który pokazałby nam, które z województw, które jednostki samorządu terytorialnego najefektywniej wykorzystały, czy wykorzystują środki z Krajowego Planu Odbudowy – które JST radzą sobie z tym najlepiej, a które wymagają wsparcia i pomocy?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

My jesteśmy Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej. Bliskie naszemu sercu są wszystkie województwa. Natomiast, o ile popatrzymy na województwa według wartości podpisanych umów, to największe dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy w tej chwili ma województwo mazowieckie, a zaraz po nim śląskie, lubelskie, wielkopolskie itd. Mogę przekazać na piśmie takie zestawienie. Przoduje województwo mazowieckie. Jestem z Warszawy, więc mogę powiedzieć, iż w tym województwie jest bardzo dużo podmiotów, które realizują przedsięwzięcia w ramach w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Natomiast, tak jak mówię, pierwsze trzy miejsca ma według stanu obecnego mazowieckie, śląskie, lubelskie.

Poseł Jarosław Artur Łącki (KO):

A które województwa są trzy ostatnie?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Ostatnie trzy województwa, to świętokrzyskie, opolskie, lubuskie.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Jeszcze dopytam o województwo dolnośląskie.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Dolnośląskie zajmuje ósme miejsce, jest w połowie stawki.

Poseł Jarosław Artur Łącki (KO):

A województwo zachodniopomorskie?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Zachodniopomorskie zajmuje miejsce dwunaste.

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

Jeśli można, panie przewodniczący.

Wysoka Komisjo, podkomisjo, szanowni państwo z poszczególnych ministerstw, chciałbym też zadać kilka pytań. W pani wypowiedzi było też o wod-kanie, o środkach na cele wodno-kanalizacyjne. Chcę powiedzieć, iż ten temat narasta z roku na rok. Naszym zagrożeniem są czynniki suszy. Samorządy zwróciły się, iż niektóre wodociągi, niektóre stacje po prostu trzeba przebudowywać lub zmieniać lokalizację poboru wody. Na modernizację trzeba przeznaczyć duże środki. Czy jeszcze będą, czy już są wydatkowane środki?

Ta podkomisja jest do spraw przekazywania środków dla samorządów, ale pojawiły się środki indywidualne na termomodernizację. Czy dalej funkcjonuje ten projekt termomodernizacji? Czy wszystkie programy muszą zakończyć się 31 sierpnia? Czy będzie jakiś etap przejściowy albo uwzględniający dokończenia projektów?

Pani wspomniała o małych miasteczkach, ale to dotyczy JST – wszystkich samorządów?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Tak.

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

Patrząc na obronność, informacje drogowe, to są to ważne środki, więc można je zabezpieczyć. Chciałbym doprecyzowania na temat projektowania choćby tych schronów. Dzisiaj bardzo często o tym mówimy, a nikt nie wie, jak to ma wyglądać, jak to ma być wykonywane. Mówimy, iż mają to robić samorządy, ale jest dużo niejasności. Środki nie są przecież na nieokreślony czas, a ważne, żeby wykorzystać te pieniądze.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Dziękuję za te pytania. o ile będzie pani w stanie odpowiedzieć, to zaraz oddam pani głos.

Natomiast chciałem przypomnieć, iż dzisiejszym tematem jest tylko komponent energetyka i mobilność w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Te pytania dotyczą szerzej dużo tych pojęć, dlatego nie wiem, czy akurat państwo jesteście przygotowani na odpowiedź.

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

Ja tylko nawiązywałem do wypowiedzi.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Jasne. Pani rzeczywiście też mówiła szerzej o kwestiach, które jak najbardziej są w ramach Krajowego Planu Odbudowy, ale akurat nie dotyczą tematyki, którą stricte dzisiaj się zajmujemy.

Oczywiście oddaję pani głos, o ile pani jest w stanie odpowiedzieć. Później chciałbym też dopowiedzieć coś na ten temat ostatniego pana pytania. Dziękuję.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Jeśli chodzi o inwestycje wodno-kanalizacyjne, to tak jak pewnie państwo wiecie, niedawno zakończyła się rewizja Krajowego Planu Odbudowy. Komisja Europejska 20 czerwca przyjęła zmiany w Krajowym Planie Odbudowy. W ramach tych zmian, m.in. wsłuchując się w głos samorządów, ale też w sygnały płynące z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przekierowane zostały dodatkowe środki w wysokości ponad 85 mln zł na inwestycje związane z gospodarką wodno-kanalizacyjną. Planujemy też dalsze rozmowy z Komisją Europejską na temat kolejnych przesunięć środków na ten cel.

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

85 mln zł?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Tak, dodatkowo do tego, co jest już teraz przeznaczone.

Jeśli chodzi o Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności, to panie przewodniczący, wiem, iż to trochę wykracza poza clou dzisiejszego spotkania, ale ja o tym wspominałam, dlatego iż te środki są przeniesione z inwestycji, która jest dedykowana bezpośrednio zazielenianiu miast, również może być wykorzystywana w samorządach. Rzeczywiście jest tak, iż był problem z kwestią projektowania schronów, ale Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, z którym jesteśmy w stałym kontakcie, cały czas pracuje nad kolejnymi dokumentami, które to ułatwiają. Nie pamiętam czy są gotowe już wszystkie dokumenty, bo miały być jeszcze przygotowane rozporządzenia. Nie pamiętam, czy już wszystkie są gotowe. o ile nie, to na pewno niebawem będą. Oni też mają część środków, które mają wspomóc samorządy właśnie w projektowaniu w projektowaniu nie tylko schronów, ale też ukryć i schronień doraźnych.

Czy wszystko trzeba wykorzystać do 31 sierpnia? W Krajowym Planie Odbudowy operujemy takimi pojęciami jak „kamienie milowe”, które są powiązane z reformami i „wskaźniki”, które są powiązane z inwestycjami. Co do zasady, żebyśmy dostali wszystkie płatności, to wszystkie kamienie milowe i wszystkie wskaźniki muszą być zrealizowane do 31 sierpnia. Ale część środków, tak jak np. w tym Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności, będzie mogła być wydatkowana później, po tym terminie.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Dziękuję za tę odpowiedź.

Mam taką informację z dzisiaj, o ile chodzi o pracę rządu. Pan pytał się o te środki na obronność. Mamy informację z jednego spotkań internetowych, tak teraz funkcjonuje świat, iż powstanie specjalna spółka celowa BGK, która wraz z Bankiem będzie finalizować budowę schronów, dróg i infrastruktury podwójnego zastosowania, prawdopodobnie we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego. Tak w dużym skrócie, ale to jest na razie bez szczegółów. Jest to na razie na szczeblu rządowym. Może pani dopowie coś więcej?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Potwierdzam. Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności ma trzy kamienie milowe. Jednym z nich jest ustawa w ogóle ustanawiająca Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności, której projekt dostał wczoraj wpis do wykazu prac legislacyjnych rządu. Rzeczywiście zgodnie z ustaleniami z Komisją Europejską zostanie powołana spółka specjalnego przeznaczenia, która będzie odpowiedzialna za wydatkowanie środków. W ramach funduszu przewidziane są części dotyczące pożyczek, jak i wejść kapitałowych. Spółka specjalnego przeznaczenia będzie się zajmowała wejściami kapitałowymi, natomiast tą częścią pożyczkową, tak jak w całym Krajowym Planie Odbudowy, będzie się zajmował Bank Gospodarstwa Krajowego, który będzie ogłaszał nabory i wybierał projekty m.in. właśnie na wsparcie na wsparcie samorządów.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Skoro mamy tutaj osoby, które zajmują się rozliczaniem, dedykowaniem środków z Krajowego Planu Odbudowy, chciałabym zapytać jeszcze o taką jedną rzecz, która może dotyczyć wszystkich obszarów funkcjonowania. Mianowicie, czy ministerstwu znane są i zgłaszane są jakiekolwiek bariery przy aplikowaniu i rozliczaniu, które zgłaszałyby jednostki samorządu terytorialnego? Czy znane są takie bariery administracyjne, które byłyby zgłaszane przed JST?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Taką barierą, na którą wskazują jednostki samorządu terytorialnego, ale to nie teraz, tylko w zasadzie od samego początku realizacji Krajowego Planu Odbudowy, jest czas na realizację inwestycji. Ale czas na realizację inwestycji jest wyznaczony przez rozporządzenie, które w ogóle wprowadziło…

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Przepraszam, bardziej chodziło mi o aplikowanie i rozliczanie.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Przyznam szczerze, iż nie mam takich informacji. Może mają je koledzy?

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Skoro nie ma informacji, to uznaję, iż nie ma absolutnie żadnych barier administracyjnych, które samorządy mogłyby zgłaszać jako te, które uniemożliwiają im bądź aplikowanie, bądź rozliczanie środków.

Zastępca dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Zielińska-Heitkötter:

Dzień dobry, jeżeli chodzi o całą strukturę zarządzania Krajowym Planem Odbudowy, to tak jak koleżanka bardzo dobrze przedstawiła – jesteśmy instytucją koordynującą. o ile występują takie problemy i bariery na poziomie gmin, to gminy zgłaszają je bardziej do instytucji, z którymi bezpośrednio współpracują. W związku z Krajowym Planem Odbudowy to są albo tzw. jednostki współpracujące, czyli jednostki, do których są składane wnioski. To będą te instytucje, które będą bardziej znały te bariery, niż ministerstwo funduszy. Do nas nie docierają wprost takie gremialnie informacje.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Bardzo proszę, panie pośle.

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

Na jakim etapie wykorzystania są środki w szeroko pojętej energetyce np. na linie przesyłowe? Jak środki wykorzystują jednostki współpracujące, jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, ale przede wszystkim instytucje, które zajmują się przesyłem i modernizacją sieci energetycznych?

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Dorota Kocyk:

Dziękuję ślicznie.

Panie przewodniczący, szanowni państwo, to ja może pokrótce powiem w ogóle o tym komponencie. jeżeli chodzi o Krajowy Plan Odbudowy, to na energetykę mamy przewidziane 7,1 mld euro w części grantowej oraz 22,6 mld euro w części pożyczkowej. jeżeli chodzi o wydatkowane środki, to tak ogólnie powiem, iż jeżeli chodzi o inwestycje źródła ciepła w systemach ciepłowniczych, w tej chwili mamy 4,5 mln zł. jeżeli chodzi o program czyste powietrze…

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

4,5 mln zł?

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Tak.

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

Miliarda?

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Miliona, na razie miliona. Mówimy o wydatkowanych pieniądzach na źródłach ciepła.

Jeśli chodzi o program czyste powietrze, to w tej chwili mamy 8,7 mld zł.

Poseł Wiesław Różyński (PSL-TD):

Wydatkowanych?

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Tak. Teraz mówię o środkach wydatkowanych na poszczególne obszary.

Termomodernizacja instytucji edukacyjnych – 3,1 mln zł. Wsparcie lokalnych obiektów aktywności społecznej, takich jak biblioteki, domy kultury – 26,8 mln zł. Poprawa efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, to jest ten program termo realizowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego, to jest około 173 mln zł. Zwiększenie zasobu energooszczędnych mieszkań dla gospodarstw domowych o niskich i średnich dochodach, to jest 3,7 mln zł. Instalacje OZE zrealizowane przez społeczności energetyczne 6,6 mln zł. Budowa infrastruktury terminalowej offshore – 38,7 mln zł. Budowa farm morskich na morzu – prawie 780 mln zł. Fundusz Wsparcia Energetyki, który jest realizowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego – 590 mln zł. To na razie tyle.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Jaka była całościowo kwota?

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Jeśli chodzi o tę naszą transformację energetyczną, to całościowo mamy 7,1 mln euro w części grantowej i 22,6 mln euro w części pożyczkowej.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Dziękujemy bardzo.

Czy mamy jeszcze jakieś pytania do tych środków?

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Ja zapytam, bo zawsze jest tak, iż są takie jednostki samorządu terytorialnego, które wykorzystują środki te, które mogą i czują taki ogromny niedosyt. Natomiast są takie jednostki, które mają trudności z wykorzystaniem tych środków. Dlatego też zapytam, czy ministerstwo planuje zwiększenie dostępności, czy dostępu do środków dla JST w tych regionach, gdzie zainteresowanie projektami energetycznymi i transportowymi przekroczyło te dostępne limity?

Zastępca dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych MFiPR Katarzyna Zielińska-Heitkötter:

Szanowni państwo, pani przewodnicząca, to nie jest tajemnica, iż my w tej chwili w ramach pracy z resortami przygotowujemy się do ostatniej już rewizji Krajowego Planu Odbudowy. Część informacji mamy już zgłoszonych przez resorty i czekamy na informacje, w jaki sposób resorty widzą dalsze możliwości wykorzystania środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Jednymi z takich działań oczywiście są te działania, gdzie jest duże zapotrzebowanie na wsparcie. To nie będzie dedykowane wsparcie dla poszczególnych gmin, czy poszczególnych regionów, tylko ewentualnie zwiększenie zapotrzebowania tam, gdzie generalnie jest zapotrzebowanie. Np. jednym z takich elementów, gdzie w tej chwili oczekujemy, iż będzie propozycja ze strony resortu o zwiększenie finansowania, to jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie inwestycji w potencjał zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich. To jest to, o co pan pytał i jak wspomniała koleżanka. W ramach poprzedniej rewizji zwiększyliśmy alokację, a teraz w związku z tym, iż jest ogromne zainteresowanie jednostek samorządów, będzie prawdopodobnie dalej propozycja Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, żeby zwiększać tą alokację. Tu nie będziemy dedykować na konkretne gminy, czy konkretne obszary…

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Czy może pani powiedzieć mniej więcej, kiedy możemy spodziewać się tej decyzji?

Zastępca dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych MFiPR Katarzyna Zielińska-Heitkötter:

Na jesieni planujemy rozpocząć rewizję Krajowego Planu Odbudowy. Może tutaj oddam głos koleżance.

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

W tej chwili harmonogram działania jest taki, jak mówiłam – wakacji nie ma. Przez wakacje pracujemy nad przygotowaniem propozycji. Pierwsza propozycja powinna się pojawić we wrześniu i ona będzie…

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

To ona będzie właśnie dotyczyła tych kwestii, o których pani mówi? Generalnie wod-kan na terenach wiejskich?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

Też.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Co to znaczy „też”?

Naczelnik Wydziału w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Magdalena Dziubek-Grudzińska:

To jest tak, iż ta rewizja obejmuje wszystko w Krajowym Planie Odbudowy, w tym także to, o czym mówiła koleżanka.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Gdyby pani dyrektor jeszcze mogła uzupełnić o inne resorty? Pani wymieniła resort rolnictwa, a czy już wiemy o tym, iż inne resorty też mają zagadnienia, które otrzymają dodatkowe możliwości?

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Może dodam tutaj o placówkach oświatowych – inwestycja B1.1.3 termomodernizacja instytucji edukacyjnych. Nasza instytucja, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska ogłosił nabór. Nabór się już zakończył. Było tak duże zainteresowanie tą inwestycją, iż na liście rezerwowej mieliśmy szkoły na kwotę ok. 1 mld zł. W tej chwili już się to zadziało – przekazaliśmy dodatkowe 100 mln euro na tę inwestycję. Na ten moment łącznie mamy 390 mln euro.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Będzie na to dodatkowy nabór?

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Nie, z listy rezerwowej, bo lista rezerwowa była tak długa, na prawie 1 mld dodatkowych inwestycji szkolnych, iż po prostu pierwsze projekty z listy rezerwowej na te 100 mln euro będą jeszcze dofinansowane.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

A ja zapytam jeszcze o taki resort – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mnie interesuje, czy tam pojawią się nowe środki, które będą dedykowane właśnie JST na realizację działań? Wiem, iż te środki są niewystarczające i dlatego dopytuje.

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Szanowni państwo, szanowna pani przewodnicząca, nie, na kulturę na ten moment nie są przewidziane dodatkowe środki. Ta pula, która była przekazana do ministerstwa kultury, została w pełni w pełni na ten moment wykorzystana i nie ma zgłoszonych dodatkowych potrzeb.

Zastępca dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych MFiPR Katarzyna Zielińska-Heitkötter:

Może jeszcze uzupełnię, iż w Krajowym Planie Odbudowy co do zasady nie ma dodatkowych środków. Żebyśmy komuś mogli zwiększyć te środki, to one muszą być znalezione w ramach Krajowego Planu Odbudowy, i to na ogół jakby w ramach danego ministerstwa.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Tak, tak, to rozumiem.

Zastępca dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych MFiPR Katarzyna Zielińska-Heitkötter:

Teraz jest ten bardzo trudny moment. Dlatego, tak jak wcześniej wspomniały koleżanki, ta rewizja jest w przygotowaniu i we wrześniu planujemy mieć pierwszy taki draft dokumentu. Teraz, żeby jakiś zakres zwiększyć, trzeba jakiś zakres zmniejszyć, więc to jest ten czas, kiedy po prostu czekamy na analizy, które są prowadzone w konkretnych resortach. To jest taki czas, kiedy po przeglądzie poszczególnych komponentów, czy poszczególnych inwestycji będzie wiadomo, gdzie można w 100% wykorzystać te środki, tak jak wspomniałyśmy wcześniej, do 2026 r, do końca sierpnia, a gdzie jest ryzyko utraty. W tej chwili to są trudne decyzje przed poszczególnymi ministrami.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Proszę mi wybaczyć, iż tak dopytuję, ale chodzi mi konkretnie o zagadnienia, które dotyczą programu FEnIKS. Ta ilość środków na pewno była niewystarczająca, dlatego iż przyznane środki na realizację zadania są np. o połowę niższe. To oznacza, iż dane zadanie nie będzie realizowane, bo samorząd nie dołączy. Mówię tutaj o komponencie energetycznym. Samorząd nie będzie w stanie dołożyć środków, które zapewnią np. realizację zadania przy teatrze w danym mieście wojewódzkim. Dlatego tak o to dopytywałam.

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

Pani przewodnicząca, tylko dopowiem, iż my tutaj w ramach tych inwestycji mówimy o Krajowym Planie Odbudowy, a pani teraz powiedziała o programie FEnIKS. To są dwa różne programy.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

OK. Dobrze.

Główny specjalista w Departamencie Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy MFiPR Dorota Kocyk:

W tej chwili faktycznie rozmawiamy z ministerstwem kultury na temat kwoty naboru i wsparcia konkretnych projektów.

Przewodnicząca poseł Iwona Krawczyk (KO):

Dobrze. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Kamil Wnuk (Polska2050-TD):

Dziękujemy za te wyczerpujące odpowiedzi.

Kończymy Krajowy Plan Odbudowy, ale i wszystkie środki dofinansowania zewnętrznego. Mamy informacje, iż w tej nowej perspektywie Polska znów ma być największym beneficjentem, najwięcej środków ma przyjść do Polski. Liczę na wiele z perspektywy samorządów, bo samorządy to studnia bez dnia, gdzie każda złotówka zwraca się dwukrotnie. Na pewno warto dofinansowywać samorządy. No i liczę, iż uda się w tych nowych środkach finansowych dobrze realizować także zadania gminy, aby nasze miejscowości coraz lepiej funkcjonowały pod każdym kątem.

Prosilibyśmy o informacje od państwa, zwłaszcza w tym zakresie, który obejmuje dzisiejsze podkomisje, czyli elektromobilność, energetyka, rankingi oraz liczby. Prosilibyśmy, żebyście państwo wysłali te materiały w formie mailowej do szanownych członków naszej podkomisji.

Ponieważ nie widzę więcej pytań, w takim razie dziękuję państwu. Porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany.

Zamykam posiedzenie. Informuję, iż pełny zapis przebiegu posiedzenia będzie do wglądu w sekretariacie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, a także na stronie internetowej Sejmu. Dziękuję serdecznie.