5 miesięcy temu
Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje zakaz zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne m.in. od budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych, spółdzielczych własnościowych praw do lokali mieszkalnych.
Na mocy przepisów przejściowych podatnicy podatku PIT i CIT, którzy nabyli lub wytworzyli wspomniane nieruchomości przed dniem 1 stycznia 2022 r. mogli zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od nich, ale nie dłużej niż do 31 grudnia 2022 r.
ZAŁOŻYLIŚMY RĘKAWICE
Mieszkanicznik wspólnie z doradcą podatkowym Marcinem Szymochą podjął walkę o uwzględnienie konstytucyjnej zasady praw nabytych i umożliwienie dokończenia podatnikom rozpoczętych odpisów amortyzacyjnych. Opublikowaliśmy pakiet gotowych instrukcji i wzorów.
Poniżej podsumowanie akcji po dwóch latach od jej rozpoczęcia.
Organy podatkowe wydały w tym zakresie szereg niekorzystnych interpretacji indywidualnych (przynajmniej 85 interpretacji indywidualnych bazując na Systemie Informacji Prawnej LEX) uznających, iż literalne brzmienie uchwalonych przepisów jest jednoznaczne. Jednocześnie nie są one władne oceniać w ramach wniosku o interpretację indywidualną, czy przepisy te są w pełni zgodne z zasadami wynikającymi z Konstytucji RP (m.in. zasadą praw nabytych). Ostatnie niekorzystne interpretacje zostały wydane już w 2024 r. np. pismo z dnia 19.01.2024 r., wydane przez: Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0112-KDIL2-2.4011.871.2023.3.MW.
W tym zakresie zostało również wydanych szereg niekorzystnych wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych (ok. 40 wyroków). Co do zasady większość wspomnianych wyroków powiela argumentację organów podatkowych. Niemniej na tym tle wyróżniają się dwa rozstrzygnięcia.
Pierwszym jest wyrok Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Łodzi z 27 czerwca 2023 r. sygn. I SA/Łd 258/23, w którym to WSA potwierdził prawa nabyte. Wyrok ten jest nieprawomocny, gdyż najprawdopodobniej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej złożył od niego skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Drugim rozstrzygnięciem jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lipca 2023 r. sygn. II FSK 119/23, w którym to NSA uznał, iż w tej sytuacji było dopuszczalne ograniczenie lub zniesienie praw nabytych z uwagi, iż zmiana prawa zmierzała do ważnego dla państwa uszczelniania systemu podatkowego.
Jednocześnie w ramach akcji "Ocalić Amortyzację" za pośrednictwem Marcina Szymochy było prowadzone 14 spraw. W przypadku 3 spraw wynajmujący nie zdecydowali się złożyć skarg kasacyjnych do NSA. Jednocześnie w przypadku pozostałych 11 spraw zostały złożone skargi kasacyjne i oczekują w tej chwili na rozstrzygnięcie NSA.
EKSPERT MIESZKANICZNIKA PODSUMOWUJE:
Marcin Szymocha: z jednej strony na ten moment zostało wydanych ok. 40 niekorzystnych wyroków WSA. Mamy również jedno niekorzystne rozstrzygnięcie NSA z dnia 13 lipca 2023 r. Z drugiej strony mamy jeden korzystny wyrok WSA w Łodzi z dnia 27 czerwca 2023 r. W ramach spraw złożonych w ramach akcji "Ocalić Amortyzację" nie zostało wydane jeszcze ani jedno rozstrzygnięcie NSA, mimo wcześniejszego złożenia skarg kasacyjnych do NSA i uzyskania wcześniejszych sygnatur spraw m.in. II FSK 1495/22 oraz II FSK 64/23. Nie zostało na chwilę obecną wydane jeszcze jakiekolwiek drugie rozstrzygnięcie NSA w tej sprawie mimo, iż od zdecydowanej większości ze wspomnianych 40 wyroków WSA zostały złożone skargi kasacyjne. Wydanie przez NSA niekorzystnego wyroku z dnia 13 lipca 2023 r. w mojej ocenie nie może być jeszcze potraktowane jako decydujące. NSA w tym wyroku ani razu nie odniósł się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lutego 2015 r. sygn. akt. P 10/11, w którym to rozstrzygnięciu Trybunał wskazał, iż zasadą konstytucyjną jest zasada ochrony praw nabytych, której elementem jest możliwość dokończenia zainicjowanego procesu amortyzacji, który jeszcze się nie zakończył. Sprawa zatem jeszcze oczekuje na decydujące rozstrzygnięcie. Niestety sprawy przed NSA są rozstrzygane od pół roku do choćby trzech lat. Najwcześniejsza ze skarg kasacyjnych do NSA w ramach akcji "Ocalić Amortyzację" została złożona w grudniu 2022 r. i została nadana jej sygn. II FSK 1495/22. Tym samym na ten moment oczekuje na rozstrzygnięcie NSA od ok. 1,5 roku. Jak pokazuje jednak przykład cesji umów deweloperskich, tj. czy podlegają pod 8% VAT czy 23% VAT, problem ten nie doczekał się decydującego rozstrzygnięcia NSA na ten moment przez 3,5 roku.
Mając powyższe na uwadze ze swojej strony na ten moment mogę doradzić dokonanie ponownej oceny prowadzonego najmu. W przypadku części nieruchomości zakupionych kilka lat wcześniej po niższej cenie (w szczególności z rynku pierwotnego) uzyskanie korzystnego wyroku NSA potwierdzającego prawa nabyte, czyli możliwość dokończenia zainicjowanej amortyzacji, może okazać się i tak mniej korzystne, niż wycofanie tych nieruchomości do najmu prywatnego opodatkowanego na ryczałcie 8,5%/12,5%. Występująca w ostatnim okresie inflacja przełożyła się też na wzrost czynszów najmu. Natomiast poniesione szereg lat wcześniej wydatki na zakup takich nieruchomości nie są w żaden sposób waloryzowane. W efekcie w przypadku części nieruchomości może okazać się, iż ich prywatny najem na ryczałcie będzie równie (o ile nie bardziej) opłacalny, niż kontynuacja ich wynajmu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (nawet przy odzyskanej amortyzacji).
Trudno przy tym wskazać czy dalsze naliczenie amortyzacji i ewentualny spór w ramach postępowania wymiarowego, w przypadku wykrycia tego przez organy podatkowe lub złożenie deklaracji bez amortyzacji, a następnie złożenie korekty z wykazaną amortyzacją i wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, które to oba rozwiązania otworzą drugą linię sporu z organami podatkowymi da lepszy efekt niż oczekiwanie na rozstrzygnięcie NSA w sprawach już się toczących. Będą to spory o określone kwoty podatku stąd mogą być bardziej stresujące i wymagać większego zaangażowania. Stąd nie zalecałbym powszechnie tych rozwiązań.
Więcej o akcji pisaliśmy w publikacjach:
https://mieszkanicznik.org.pl/akcja-ocalic-amortyzacje-rozdzial-ii/
https://mieszkanicznik.org.pl/akademia-mieszkanicznika-14-06-2022-jak-ocalic-amortyzacje-i-poradzic-sobie-z-nowym-ladem-2-0/
https://mieszkanicznik.org.pl/akcja-ocalic-amortyzacje-mieszkan-rozdzial-iii/
