11 godzin temu
To może być jeden z najważniejszych kroków w kierunku nowoczesnej, ekologicznej gospodarki wodnej w Polsce. Wody Polskie wspólnie z partnerami złożyły do Komisji Europejskiej sześć projektów w ramach programu LIFE, z czego dwa mają status strategicznych. Ich wspólnym celem jest poprawa jakości wód, ochrona przyrody i zwiększenie odporności ekosystemów na zmiany klimatyczne.
— Złożenie wniosków o dofinansowanie ze środków programu LIFE przybliża realizację istotnych działań prośrodowiskowych. To odpowiedź na najważniejsze wyzwania ekologiczne Polski. Skupiamy się na ochronie różnorodności biologicznej, poprawie łączności ekologicznej, renaturyzacji siedlisk i skutecznym zarządzaniu zasobami wodnymi – podkreśla w mediach Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.
Gospodarka wodna w centrum uwagi
Największe projekty dotyczą zarządzania wodami i poprawy jakości środowiska rzecznego. Wśród nich wyróżniają się dwa strategiczne przedsięwzięcia – LIFE Górna Odra i LIFE Space4Retention.
LIFE Górna Odra, realizowany przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach, to kompleksowy plan wdrożenia nowoczesnego zarządzania wodami w dorzeczu Odry. Projekt zakłada m.in. wprowadzenie systemu wczesnego ostrzegania przed zakwitami toksycznych glonów opartego na sztucznej inteligencji, rewitalizację starorzeczy i poprawę retencji wód. Ważnym elementem jest też kooperacja transgraniczna z Czechami.
Z kolei LIFE Space4Retention, przygotowany przez zarządy gospodarki wodnej w Warszawie i Białymstoku, koncentruje się na wykorzystaniu nowoczesnych technologii do zarządzania zasobami wodnymi. Powstanie tu system wspierania decyzji (DSS), który połączy dane satelitarne, modele hydrologiczne i ekologiczne. Dzięki temu łatwiej będzie reagować na skutki suszy i powodzi, planować inwestycje i chronić zasoby wodne.
Renaturyzacja i ochrona przyrody
Pozostałe projekty skupiają się na ochronie ekosystemów i odtwarzaniu naturalnych procesów wodnych.
LIFE Międzyodrze, realizowany przez RZGW w Szczecinie, ma na celu rewitalizację hydrologiczną Międzyodrza – unikatowego obszaru doliny Odry. Projekt przewiduje odtworzenie naturalnych przepływów, poprawę siedlisk dla gatunków chronionych, takich jak traszka grzebieniasta i różanka, oraz zahamowanie ekspansji roślinności inwazyjnej.
LIFE Przymorze, również szczecińskiego zarządu, obejmuje jeziora Liwia Łuża i Resko Przymorskie. Zakłada on poprawę jakości wody, tworzenie nowych siedlisk dla ptaków i udrożnienie korytarzy migracyjnych dla ryb.
LIFE Spawn (RZGW Kraków) ma z kolei na celu ochronę ginących małży słodkowodnych poprzez odbudowę siedlisk rzecznych, usuwanie barier migracyjnych i hodowlę populacji zarodowych.
Łączenie natury i nauki
Pierwszym strategicznym projektem LIFE prowadzonym przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej jest LIFE Natura Connect PL. Ma on przeciwdziałać fragmentacji krajobrazu i utrudnionej migracji gatunków poprzez tworzenie map korytarzy ekologicznych oraz wzmacnianie odporności przyrody na presję człowieka i zmiany klimatu.
Wszystkie projekty realizowane są we współpracy z naukowcami, samorządami i organizacjami przyrodniczymi, co – jak podkreślają PGW Wody Polskie – stanowi ich ogromny atut.
Nowe wnioski także w programie Horyzont Europa
Wody Polskie aplikują również o środki w ramach programu Horyzont Europa, największego unijnego funduszu wspierającego badania i innowacje. Dwa wnioski dotyczą odporności systemów wodnych i ochrony wybrzeża morskiego przed skutkami zmian klimatu.
— Sięgając po środki z Horyzontu Europa, pokazujemy, iż polska gospodarka wodna może być innowacyjna i gotowa na wyzwania przyszłości. To dowód, iż Wody Polskie aktywnie uczestniczą w europejskim dialogu o zrównoważonym rozwoju – mówi Balcerowicz.
Systemowe podejście do zlewni
Wszystkie projekty LIFE realizowane przy udziale Wód Polskich łączy myślenie o rzece, jeziorze i jego otoczeniu jako o jednym ekosystemie. Wody Polskie podkreślają, iż dzięki takim inicjatywom możliwe jest pogodzenie rozwoju gospodarczego z ochroną ekosystemów.
fot: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
