1 dzień temu
Polska, kierując pracami Rady UE, włącza się aktywnie w dialog między Komisją Europejską a przedstawicielami branży cyfrowej na temat wdrażania unijnego rozporządzenia o sztucznej inteligencji (AI Act). Przepisy mają wejść w życie w pełni w sierpniu 2026 r., ale firmy technologiczne – zarówno europejskie, jak i amerykańskie – apelują o ich odroczenie. Wskazują, iż brak pozostało narzędzi i jasnych wytycznych, które pozwoliłyby skutecznie dostosować się do nowych obowiązków.
W piątek w Luksemburgu ministrowie cyfryzacji państw członkowskich będą rozmawiać o propozycji uproszczenia przepisów. Dokument przygotowany przez polską prezydencję zawiera postulaty zgłoszone przez firmy, w tym te zrzeszone w europejskich i amerykańskich organizacjach branżowych. Stronę amerykańską reprezentuje m.in. Amerykańska Izba Handlu w UE (AmCham EU), do której należą Amazon, Google czy Apple. W konsultacjach uczestniczyły też mniejsze przedsiębiorstwa, w tym MŚP z sektora technologii.
Warszawa po stronie deregulacji
Dla Polski uproszczenie regulacji to jeden z głównych priorytetów prezydencji. Warszawa argumentuje, iż nadmiar biurokracji szkodzi innowacyjności, szczególnie w sektorze cyfrowym. W dokumencie prezydencji czytamy, iż celem jest „wsparcie konkurencyjności europejskich firm poprzez redukcję obciążeń administracyjnych”.
To podejście wpisuje się w dotychczasową linię polskiej polityki cyfrowej. Polska konsekwentnie opowiada się za ograniczeniem regulacji i utrzymuje relatywnie dobre relacje z wielkimi firmami technologicznymi ze Stanów Zjednoczonych. Do dziś nie wdrożyła wielu zapisów unijnej ustawy o usługach cyfrowych (DSA), za co Komisja Europejska skierowała sprawę przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE w maju tego roku.
Branża apeluje o „stop-the-clock”
Jednym z kluczowych postulatów zgłoszonych przez firmy jest wprowadzenie tzw. mechanizmu „stop-the-clock”, który umożliwiłby tymczasowe wstrzymanie wdrażania unijnych przepisów, o ile brakowałoby odpowiednich narzędzi lub wytycznych. Taki mechanizm zastosowano już wcześniej w innych dziedzinach (tzw. Omnibus I), a teraz firmy chcą go rozszerzyć na przepisy o AI.
Zgłaszane przez sektor wyzwania dotyczą m.in. obowiązku przeprowadzania audytów, rozbudowanych systemów raportowania, niespójnego wdrażania przepisów przez państwa członkowskie czy niejednoznacznych definicji w samych regulacjach. Ułatwienia miałyby dotyczyć nie tylko AI Act, ale też innych przepisów – jak RODO, DSA czy rozporządzenia P2B, które reguluje relacje między platformami a firmami.
Nowe przepisy – szansa czy bariera?
Głównym celem rozporządzenia o AI jest zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania systemów sztucznej inteligencji. W tym celu opracowywany jest w tej chwili kodeks postępowania, który ma stanowić pomost między obecnym stanem prawnym a pełnym wdrożeniem regulacji. Kodeks ma pomóc szczególnie mniejszym firmom zrozumieć ich obowiązki, zanim wejdą w życie szczegółowe przepisy wykonawcze.
Komisarka UE ds. technologii Henna Virkkunen, pytana o możliwe zmiany legislacyjne, podkreśliła, iż regulacje muszą oferować „stabilność prawną dla innowatorów”. Zwróciła też uwagę, iż kodeks powinien wspierać małe i średnie przedsiębiorstwa w dostosowaniu się do nowych zasad.
Polska na tle europejskiej i amerykańskiej debaty
Spór o cyfrową suwerenność trwa – UE stara się ograniczać wpływ globalnych gigantów technologicznych, głównie z USA, dzięki kolejnych pakietów regulacyjnych. Stany Zjednoczone oskarżają Unię o dyskryminację amerykańskich firm. Polska – będąc jednocześnie państwem członkowskim UE i sojusznikiem USA – balansuje między lojalnością wobec unijnej agendy a praktycznym podejściem do relacji z big techami.
W tym kontekście polska prezydencja staje się nie tylko organizatorem dialogu technicznego, ale także politycznym pośrednikiem w trudnych rozmowach o przyszłości europejskiego rynku cyfrowego. W oczekiwaniu na roczny pakiet legislacyjny Komisji Europejskiej dla branży cyfrowej, trwająca debata pokazuje, jak istotne jest wyważenie między bezpieczeństwem, wolnością innowacji a transparentnością regulacyjną.
