Pomoc publiczna na efektywne gospodarowanie zasobami i wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym

19 października 2023 r. w Rządowym Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na efektywne gospodarowanie zasobami i wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027. Przewidywane w projekcie dofinansowanie w formie dotacji lub pożyczek obejmie działania związane z gospodarką odpadami.

Wspieranie przechodzenia na GOZ

Rozporządzenie[1] ma zapewnić podstawę prawną do udzielania w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 pomocy inwestycyjnej na efektywne gospodarowanie zasobami i wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym w powiązaniu z pomocą na badania i usługi doradcze w zakresie ochrony środowiska i kwestii energetycznych.

Ze względu na znaczną skalę finansowania, programy te stanowią istotny czynnik sprzyjający rozwojowi polskich regionów.

Rodzaje pomocy

Rozporządzenie określa szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania przedsiębiorcom:

• pomocy inwestycyjnej na efektywne gospodarowanie zasobami i wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym,
• pomocy na badania i usługi doradcze dotyczące ochrony środowiska i kwestii energetycznych.

Pomocą na inwestycje objęte zostaną projekty służące:

• poprawieniu efektywnego gospodarowanie zasobami;
• zapobieganiu wytwarzaniu odpadów i ograniczeniu ich wytwarzania, przygotowaniu do ponownego użycia, dekontaminacji i recyklingowi.

Ogólnym wymogiem jest, iż bez danej inwestycji odpady pozostałyby niewykorzystane lub zostałyby poddane unieszkodliwieniu lub przetwarzaniu w sposób niższy w hierarchii postępowania z odpadami. Innym uzasadnieniem może być podniesienie jakości produktu z recyklingu i zmniejszenie zużycia zasobów.

Do kolejnej grupy inwestycji należą:

• zbiórka, sortowanie, dekontaminacja, przetwarzanie wstępne i przetwarzanie innych produktów, materiałów lub substancji wytwarzanych przez przedsiębiorcę lub przez osoby trzecie, które w przeciwnym razie zostałyby niewykorzystane lub wykorzystane w mniej zasobooszczędny sposób;
• selektywna zbiórka i sortowanie odpadów w celu ich przygotowania do ponownego użycia lub recyklingu.

Z kolei pomocą na badania i usługi doradcze dotyczące ochrony środowiska i kwestii energetycznych objęte zostaną te badania i usługi doradcze, które będą bezpośrednio związane ze wspieranymi na podstawie projektowanego rozporządzenia inwestycjami.

Koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą

Jak wynika z uzasadnienia projektu, pomoc inwestycyjna będzie udzielana na pokrycie kosztów kwalifikowalnych, które – w przypadku pomocy inwestycyjnej na efektywne gospodarowanie zasobami i wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym – stanowią koszty dodatkowe w ramach inwestycji. Określane są one poprzez porównanie całkowitych kosztów inwestycji w ramach projektu z kosztami inwestycji w przypadku alternatywnego projektu lub działania mniej przyjaznego dla środowiska.

Jeśli inwestycja polega na instalacji dodatkowych elementów w już istniejącym zakładzie, gdzie brak równoważnej inwestycji mniej przyjaznej dla środowiska lub podmiot ubiegający się o pomoc może udokumentować, iż bez wsparcia inwestycja nie zostanie zrealizowana, to wówczas całkowite koszty inwestycji stanowią koszty kwalifikowalne.

W przypadku pomocy na badania i usługi doradcze w zakresie ochrony środowiska i kwestii energetycznych, o ile całe badanie lub cała usługa doradcza dotyczą inwestycji spełniających kryteria kwalifikowalności określone w art. 45 rozporządzenia nr 651/2014, kosztami kwalifikowalnymi są koszty związane z tym badaniem lub usługą doradczą. W sytuacji, gdy jedynie część badania lub usługi doradczej odnosi się do takich inwestycji, kosztami kwalifikowalnymi stają się koszty tej części badania lub usługi doradczej, która dotyczy tych konkretnych inwestycji.

Rzeczywista wysokość wsparcia uzależniona będzie od wielkości przedsiębiorstwa, rodzaju pomocy oraz specyfiki inwestycji lub badań.

Źródła finansowania

Źródłem finansowania pomocy udzielonej na podstawie projektowanego rozporządzenia będą środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST).

Orientacyjny budżet programu do dnia 30 czerwca 2027 r. wynosi 500 mln zł, z czego:

Szczegółowe regulacje dotyczące warunków ubiegania się o pomoc, podstawowe zasady oceny czy przebieg procesu rozpatrywania wniosków o pomoc mają zostać określone w regulaminach naborów wniosków o udzielenie pomocy w ramach danego regionalnego programu.

Projekt rozporządzenia jest w tej chwili na etapie konsultacji publicznych.

W przypadku pytań lub wątpliwości zachęcamy do kontaktu z naszym zespołem OW State aid.

[1] Rozporządzenie nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. UE.L.2014.187.1. z dnia 26 kwietnia 2014 r.).