Nowy rząd to nowe pomysły legislacyjne. Jednym z bardziej chwytliwych haseł towarzyszących każdemu nowemu otwarciu jest deregulacja i minimalizowanie „zbędnych” obciążeń administracyjnych. Niedawno światło dzienne ujrzał projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (UA8). W bardzo ograniczonym zakresie dotyczy on podatków, niemniej warto przyjrzeć się pomysłom w tej akurat dziedzinie.
Ordynacja podatkowa – koniec z instrumentalnym KKS
Zgodnie z art. 70 § 6 pkt 1 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383; dalej: OrdPU), bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie KKS, o którym podatnik został zawiadomiony, o ile podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Wiele zostało ostatnimi czasy powiedziane i napisane odnośnie instrumentalnego sposobu stosowania ww. przepisu. Stąd pomysł na zmianę – a mówiąc ściślej uchylenie ww. przepisu.
Podatek CIT – szerszej w uldze B+R
Obecnie kosztami kwalifikowanymi są m.in. także ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy, a także nabycie wyników prowadzonych przez niego badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej. Dziś muszą być one świadczone lub wykonywane albo nabyte od jednostek naukowych. Ale skuteczna realizacja prac badawczo-rozwojowych wymaga uzyskania ekspertyz, opinii także od podmiotów zewnętrznych, które wcale nie posiadają statusu jednostki naukowej. W związku z tym zgodnie z projektem usunięty został wymóg, aby wyżej wymienione usługi, były świadczone przez jednostki naukowe. Spowoduje to większą elastyczność w zakresie prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej.
Dodatkowo, rozszerzona została możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowanych, kosztów związanych z działalnością badawczo-rozwojową w zakresie przeglądów, konserwacji oraz kalibracji aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, a także w zakresie specjalistycznego transportu towarów wykorzystywanych wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.
Podatek VAT – „pewniejsze” zwolnienia z fiskalizacji
Zwolnienie z obowiązku fiskalizacji Minister Finansów określa w drodze rozporządzeń. Jest plan, aby rozporządzenia wydawane były na okres minimum trzech lat, aby zwiększyć (zdaniem resortu) pewność obrotu gospodarczego. Inna sprawa, iż wydawane do tej pory rozporządzenia zasadniczo nie zmieniały w rewolucyjny sposób uprzednio obowiązujących zasad. Nic też nie będzie stać na przeszkodzie, aby w okresie trzyletnim Minister Finansów zmieniał swoje rozporządzenia (zamiast wydawać nowych). Jest to więc chyba jednak zmiana pod publiczkę.
Podatek od nieruchomości – koniec ze składaniem informacji
Zgodnie z art. 6 ust. 6 ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 70; dalej: PodLokU), osoby fizyczne winny złożyć adekwatnemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości. Zgodnie z projektem, obowiązek ten ma nie dotyczyć przypadków, gdy okoliczności te wynikają z przeniesienia własności nieruchomości zawartego w treści aktu notarialnego.
Ewidencja podatników – PESEL identyfikatorem dla działalności nierejestrowej
Działalność nierejestrowa może stanowić działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, o ile spełnia definicję działalności gospodarczej wynikającą z ustawy. Do podmiotów wykonujących działalność nierejestrową stosuje się ogólne zasady dotyczące podatku VAT. Oznacza to, iż podmioty te mogą korzystać ze zwolnienia od podatku z uwagi na poziom obrotów na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 VATU (i z zasady z niego korzystają). Problem w tym, iż na gruncie innych przepisów, podmioty takie powinny posługiwać się jako identyfikatorem podatkowym numerem NIP (a nie PESEL). Omawiany projekt umożliwi również podmiotom prowadzącym działalność nierejestrową posługiwanie się PESEL.
Akcyza – znów preferencja B+R
Obecnie podmioty posiadające status centrum badawczo-rozwojowego, które jedynie testują pojazdy, ze względu na niejednolitą interpretację przepisów zmuszone są do uiszczenia podatku akcyzowego od każdego pojazdu testowego. Projekt przewiduje dodanie przepisu, którego celem jest zwolnienie od akcyzy samochodów osobowych wykorzystywanych do celów badawczych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej przez podmioty posiadające status centrum badawczo-rozwojowego. Zwolnienie ma obowiązywać w czasie wykorzystywania samochodu osobowego do celów badawczych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jednak nie dłużej niż do dnia wygaśnięcia albo uchylenia decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów. Może o nią ubiegać się podmiot uprawniony, który m.in. złoży oświadczenia, iż pojazdy spełniają określone warunki.
Resort uważa, iż branża badawczo-rozwojowa w Polsce stanowi przyszłościową gałąź przemysłu motoryzacyjnego a ww. zmiany zwiększą jej konkurencyjność wobec innych państw i przyczynią się do rozwoju nowych technologii w motoryzacji. Wspaniała to perspektywa, ale o milionie polskich elektrycznych aut (pewnie bez akcyzy) też już kiedyś słyszeliśmy.
Komentarz
Projektodawca podkreśla, iż celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie uproszczeń odnoszących się do działalności gospodarczej na etapie rozpoczynania działalności przez przedsiębiorcę oraz rozwoju jego przedsiębiorstwa w kolejnych latach. A więc także zmniejszenie liczby zbędnych i nadmiernych wymagań regulacyjnych, co w konsekwencji przyczyni się do zmniejszenia kosztów przedsiębiorców. Rezultatem zmian mają być szybsze i sprawniejsze procedury administracyjne, co przełoży się również na efektywność pracy administracji publicznej. Przewiduje się także, iż podjęte działania będą stanowić pozytywny impuls dla przedsiębiorców znacząco wpływając na poprawę warunków do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.
Tyle marketingu. jeżeli chodzi o podatki, proponowane zmiany to detale. Z pewnością można wycisnąć w tej kwestii więcej. Jedna z ww. zmian zasługuje jednak na szczególną uwagę. Chodzi oczywiście o wyrugowanie przepisu pozwalającego na instrumentalne wydłużanie terminu przedawnienia podatkowego poprzez wszczynanie postępowań KKS. Piśmiennictwo ale i judykatura od pewnego czasu konsekwentnie piętnują brak woli realizowania celów postępowania karnego skarbowego, a tym samym sztucznym wykorzystaniu instrumentu wszczęcia postępowania tylko i wyłącznie z uwagi na zbliżające się przedawnienie zobowiązania (uchwała NSA z 24.5.2021 r., I FPS 1/21, Legalis). Usunięcie podstawy prawnej takich patologicznych postaw to krok radykalny, ale wydaje się iż skuteczny.