PPK – obowiązki pracodawcy i pracownika

Pracodawca, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą u niego (a w razie jej braku – z reprezentacją osób zatrudnionych, wyłonioną w trybie u niego przyjętym), wybiera instytucję finansową, która tworzy prywatne rachunki PPK dla pracowników.

Indywidualne rachunki pracowników są zasilane:

• wpłatami pracownika,
• wpłatami pracodawcy,
• wpłatą powitalną oraz
• dopłatami rocznymi od państwa.

Wpłaty pracownika oraz pracodawcy są naliczane procentowo od wysokości wynagrodzenia. Z budżetu państwa przekazywane są ustalone kwoty (po spełnieniu odpowiednich warunków); niezależne od dochodów pracownika.

Gromadzone na rachunkach PPK środki są lokowane w fundusze, które ograniczają poziom ryzyka inwestycyjnego w zależności od wieku uczestnika PPK w tzw. fundusze zdefiniowanej daty.

Dla pracownika, udział w PPK jest dobrowolny, może w każdej chwili zrezygnować z oszczędzania w PPK i do niego powrócić. Natomiast dla pracodawcy uruchomienie PPK jest obowiązkowe.

Obowiązek pracodawcy

Zgodnie z art. 16 ustawy o PPK, umowę o prowadzenie PPK – w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej – należy zawrzeć nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3-miesięcy zatrudnienia – chyba, iż przed tym terminem pracownik złoży pisemną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK), czyli:

• pracowników w rozumieniu kodeksu pracy – wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
• osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
• członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
• osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
• osoby wskazane w lit. a-d, przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Obowiązek informacyjny po stronie pracownika

Pracownicy w przedziale wiekowym od 18 do 55 roku życia, aby przystąpić do PPK nie muszą podejmować żadnych działań.

Natomiast każdy nowo zatrudniony pracownik, który jest już uczestnikiem PPK, w terminie 7 dni, po upływie 10 dni miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, składa pracodawcy (jeśli jest zatrudniony w kilku miejscach, wybranemu pracodawcy) oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK.

Po złożeniu takiego oświadczenia pracodawca, za pośrednictwem instytucji finansowej prowadzącej u niego PPK, przetransferuje środki z wskazanych rachunków na nowy rachunek PPK, utworzony przez instytucję finansową obecnego pracodawcy (pracownik może nie wyrazić zgody na taki transfer). Złożenie takiego oświadczenia leży w interesie majątkowym uczestnika PPK, ponieważ skumulowanie środków na jednym rachunku zwiększa efektywność zarządzania aktywami funduszu zdefiniowanej daty.

Na wniosek pracownika

Jeśli osoba zatrudniona ma już ukończone 55 lat i nie przekroczyła 70. roku życia, może być zapisana do PPK tylko na swój wniosek złożony podmiotowi zatrudniającemu (osoby, które ukończy 70 lat nie są już zapisywane do programu).

Aby zapisać pracownika do PPK pracodawca nie musi uzyskać jego zgody. W programie tym obowiązuje tzw. automatyczny zapis. Przyjmuje się zatem, iż – jeżeli osoba zatrudniona nie złoży deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK – powinna zostać zapisana do programu z automatu. Należy jednak pamiętać, iż tzw. automatyczny zapis dotyczy tylko osób między 18. a 55. rokiem życia.