1 dzień temu
- Projekt ustawy ma na celu uproszczenie procedur i dostosowanie krajowych przepisów o własności przemysłowej do unijnych wymogów, co zwiększy ich efektywność i konkurencyjność gospodarki.
- Kluczowe zmiany obejmują wprowadzenie wstępnych zgłoszeń wynalazków, zastąpienie systemu badawczego rejestrowym dla wzorów użytkowych oraz harmonizację zasad ochrony wzorów przemysłowych.
- Nowelizacja zakłada digitalizację procesów administracyjnych, wprowadzenie mechanizmów ochrony tajemnic przedsiębiorstwa oraz rozwój kompetencji kadry Urzędu Patentowego RP.
Cele projektu i potrzeba zmian
Prawo własności przemysłowej odgrywa kluczową rolę w stymulowaniu działalności innowacyjnej oraz wspieraniu konkurencyjności gospodarki. Obowiązująca ustawa z 30.6.2000 r. – Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1170; dalej: PrWłPrzem) była nowelizowana ponad 20 razy, co powoduje rozdrobnienie przepisów i trudności interpretacyjne. Projekt zmierza do kompleksowej regulacji tego obszaru, uwzględniając potrzeby przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu oraz środowisk naukowych. Stanowi on odpowiedź na liczne postulaty zgłaszane przez użytkowników systemu ochrony własności przemysłowej.
Zgodnie z założeniami, projekt implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 98/71/WE z 13.10.1998 r. w sprawie prawnej ochrony wzorów (Dz.Urz. UE L z 1998 r. Nr 289), jak również uwzględnia przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 2023/2411 z 18.10.2023 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 i (UE) 2019/1753 (Dz.Urz. UE L z 2023 r. Nr 262, s. 2411).
Zmiany dotyczące wynalazków
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie instytucji wstępnego zgłoszenia wynalazków, co umożliwi wcześniejsze zabezpieczenie praw wynalazcy. Dodatkowo, doprecyzowane zostaną wymogi dotyczące opisu zgłoszeniowego, w tym zastrzeżeń patentowych i rysunków, co pozwoli na wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych i usprawnienie procedur.
Usprawnienia w zakresie ochrony wzorów użytkowych
Jak wskazano w założeniach projektu, konieczne jest usprawnienie i przyspieszenie postępowania zgłoszeniowego w zakresie wzorów użytkowych. Jedna z istotnych zmian zakłada zastąpienie obecnego systemu badawczego systemem rejestrowym, przy jednoczesnym maksymalnym zapewnieniu pewności obrotu prawnego. Taka zmiana znacząco skróci czas rozpatrywania zgłoszeń – z 24 do 12 miesięcy – umożliwiając szybsze wprowadzanie nowych rozwiązań do obrotu gospodarczego. Decyzja o udzieleniu prawa z rejestracji wzoru użytkowego będzie wydawana bowiem po sprawdzeniu, czy zgłoszenie spełnia wymogi formalne. Projektowane przepisy zapewnią także pewność obrotu prawnego, zwiększenie liczby zgłoszeń oraz pozwolą na maksymalizację potencjalnych korzyści ekonomicznych dla zainteresowanych, w szczególności przedsiębiorców, wykorzystujących w swojej działalności ten przedmiot własności przemysłowej.
Regulacje dotyczące wzorów przemysłowych
W ramach implementacji dyrektywy 98/71/WE proponuje się wprowadzenie nowych zasad ochrony wzorów przemysłowych, dostosowane do współczesnych potrzeb rynkowych. Nowa definicja wzoru przemysłowego oraz warunki ochrony zapewnią harmonizację z regulacjami unijnymi, co ułatwi przedsiębiorcom działanie na rynkach międzynarodowych.
Zmiany w znakach towarowych i oznaczeniach geograficznych
Projekt zakłada wyraźne rozdzielenie przepisów materialnych i proceduralnych w zakresie ochrony znaków towarowych. W obszarze oznaczeń geograficznych proponuje się wprowadzenie rozwiązań dostosowujących krajowe przepisy do rozporządzenia 2023/2411/UE. Mają one obejmować w szczególności regulacje dotyczące procedur badania wniosków o rejestrację oraz odpowiedzialności instytucji zajmujących się oceną tych wniosków.
Usprawnienia w postępowaniach spornych
Nowelizacja przewiduje możliwość rozpatrywania spraw spornych na posiedzeniach niejawnych, co przyspieszy procedury i zmniejszy obciążenie administracyjne Urzędu Patentowego RP. Wprowadzenie projektowanych regulacji umożliwi stronom efektywne rozwiązywanie sporów w zakresie własności przemysłowej.
W celu zapewnienia stronom skutecznego alternatywnego sposobu rozwiązania sporu dostosowanego
do przedmiotów własności przemysłowej, proponuje się również wprowadzenie regulacji dotyczącej możliwości prowadzenia koncyliacji.
Ochrona tajemnic przedsiębiorstwa
W celu rozwiązania problemu bezprawnego pozyskiwania informacji, projekt przewiduje wprowadzenie tzw. depozytu. Takie rozwiązanie koresponduje z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z 8.6.2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem (Dz.Urz. UE L z 2016 r. Nr 157, s. 1).
Elektronizacja i rozwój kadr
Projekt zakłada szeroką digitalizację procedur administracyjnych oraz rejestrów związanych z ochroną własności przemysłowej. Ponadto, nowe zasady szkolenia asesorów i aplikantów eksperckich oraz systematyczne oceny ich pracy mają zapewnić ciągłości kadrową oraz podniesienie kompetencji w systemie ochrony własności przemysłowej.
Znaczenie projektu dla gospodarki
Projektowana ustawa ma na celu zwiększenie innowacyjności polskich przedsiębiorstw oraz wzmocnienie konkurencyjności gospodarki. Harmonizacja z regulacjami unijnymi i skrócenie procedur administracyjnych umożliwią polskim firmom lepsze wykorzystanie narzędzi ochrony własności przemysłowej. Wdrożenie nowych regulacji wpłynie na budowanie gospodarki opartej na wiedzy, odpowiadającej wyzwaniom współczesnego świata, oraz poprawi efektywność administracji publicznej, wspierając rozwój przedsiębiorczości w Polsce.
Etap legislacyjny
Założenia projektu ustawy – Prawo własności przemysłowej zostały opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Zgodnie z przekazanymi informacjami, planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kwartał 2025 r.
